Arca de Noè
L'arca de Noè, es l'embarcacion que Noè construguèt seguent las instruccions de Dieu per se salvar del deluvi universal segon lo recit de la Bíblia.
Lo recit biblic
modificarL'istòria de l'arca es trapa dins los capítols 6-9 del Genèsi. Dieu vòl destruire l'umanitat corrompuda amb un grand deluvi e causís Noè per salvar l'espècia perque èra un òme juste.
Noè construguèt una arca ont placèt la seuna familha e un parelh de cada espècia per que morisca pas la Creacion divina. Lo deluvi dura quaranta jorns e quaranta nuèchs (lo quaranta es lo simbòl de multitud dins la cultura ebraïca) fins a inondar lo mond sincèr.
L'arca navega sus las aigas dos e cents jorns fins que s'encale sul mont Ararat. Noè deciguèt d'enviar diverses aucèls per veire se ja podavan desbarcar (se ja avián baissat lo nivèl de l'aiga). Lo tresen ensag, una colomba pòrta una branca d'olivièr indicant qu'exitís de tèrra seca a l'entorn e la familha de Noè comença una nòva vida merejant Dieu.
Lo recit mèscla doas fonts diferentas, cossí se passa per tot lo capítol de la Genèsi, atal se remarca contradiccions e reperacions.
La tradicion rabinica
modificarEn mai dels debats sus la veracitat literala del recit, abandonats gaireben totes ara, alara qu'es acceptat que la lectura de la Bíblia de biais metaforic, demòran los debats dins la tradicion rabinica.
Un d'aqueles es la passivitat de Noè que prevenguèt pas los seus compatriòtas, èra un òme juste qui dassariá morir l'umanitat? Per salvar la vertut del personatge, la tradicion se fixèt suls fachs que faguèt d'avertiments en construsent l'arca e suls cèdres que, se supausa, plantèt (sembla que la fusta de l'arca èra de cèdre) coma simbòl e que los umans ignoravan los avertiments.
De recits posteriors afirmisson que los quites animals venguèron a l'arca e que foguèron admeses sèt parelhs de cada espècia pura e sonque una per las impuras.
La tradicion cristiana
modificarAgustin d'Ipòna faguèt un dels primièrs a prepausar una lectura allegorica de l'arca, e, dins la ciutat de Dieu estudièt literalament las quitas proporcions, dictadas per Dieu, e ne concluguèt que son a l'escala del còs uman, qu'es l'ecala del Crist, qu'es a l'escala de la Glèisa.[1]
La tradicion musulmana
modificarNoè tanben aparéis dins l'Alcoran coma profèta. Lo récit de Noè dins la version coranica es simple e desctiu una inondacion que se salvan qualques òmes e vagament de cada parelh (de bèstias), en arabi: من كل زوج اثنان. L'inondacion es provocada per Allah en responsa a las preguièras de Noè contra son pòble adorant de pèiras quilhadas, sa generacion corrompuda dèu èsser destrusida. la tradicion musulmana amplifiquèt lo recit coranic al contacte de las populacions conqueridas (subretot judeocrestianas), e seguent l'imaginari popular[2]
La recerca de l'arca
modificar
Lo fach que lo recit de situa l'arca dins un luòc precís, lo mont Ararat, se debanan las recercas dempuèi de sègles. Se créi que foguèt Faust de Bizanci, al sègle IV, que lo primièr donèt una localizacion de la montanha mitica .
Dins lo pòble armenian, que demorava sus las tèrra supausadas ont i a Ararat, circulan de legendas que contan que Dieu apara l'arca e empacha que pas degun ne s'apropie las seunas rèstas.
Se trobèt d'estranhas formacions rocasudas qu'alimentèron la polemica per saber se l'arca es enterrada o nom. E mai, se manifestèron d'autres candidats per èsser li site del mont Ararat, sovent per de questions políticas.
L'istòria de l'Arca segon la fonts documentadas
modificarL'istòria de l'Arca explicada dins Genèsi es basada sus doas fonts a l'origina gaireben independentas, e prenguèt la forma presenta fins al sègle V AbC. L'ipòtesi de la fonts documentadas sosten que lo procès de composicion se passant pendent fòrça sègles ajuda a explicar l'aparenta confusion e repeticion dins lo tèxte. Al contrari, fòrça josieus ortodòxes e crestians tradicionals refusan aquela analisi, e afirmisson que l'istòria de l'Arca es vertadièra, qu'a un autor unic (Noè), e que las errors percebudas pòdan s'explicar de biais racional.
L'istòria de l'Arca a de parallels amb lo mite sumerian d'Utnapishtim, que narra cossí un ancian rei foguèt avertit pel seu dieu personal que construga una embarcacion per escapar a un deluvi enviat pel conselh superior dels dieus.
