Per conóisser totas las règlas de pronóncia de las letras, e mai d'accentuacion, vejatz: pronóncia de l'occitan.



L'alfabet occitan es una varietat de l'alfabet latin.

Lista e òrdre de las letras modificar

Segon la nòrma classica de l'occitan (en cors d'estudi al CLO), l'alfabet occitan ten 23 letras dins l'òrdre seguent:

A B C D E F G H I J (K) L M N O P Q R S T U V (W) X (Y) Z

Las letras K, W e Y se considèra que son forestièras e s'emplegan sonque dins de mots d'origina estrangièra, pas o pas gaire adaptats a l'occitan, coma whisky, watt, Kenya. Pasmens s'ordenan dintre l'alfabet occitan segon l'òrdre alfabetic internacional.

Noms de las letras modificar

Los noms de las letras son:

Letra Nom: ortografia Nom: fonetica
(pronóncia estandard mejana,
per defaut
)
Nom: fonetica
(autras pronóncias regionalas,
indicadas se son diferentas
)
A a a [ˈa]
B b be, be (n)auta [ˈbe, ˈbe ˈ(n)awtɔ] auv. [ˈbə, ˈbə ˈ(n)awtɔ], niç. va. [ˈbe, ˈbe ˈ(n)awta]
C c ce [ˈse] auv. [ˈsə]
D d de [ˈde] auv. [ˈdə]
E e e [ˈe] auv. [ˈə]
F f èfa [ˈɛfɔ] auv. lem. [ˈefɔ], niç. va. [ˈɛfa]
G g ge [ˈdʒe] auv. [ˈdzə], lem. [ˈdze], gas. [ˈʒe]
H h acha [ˈatʃɔ] auv. lem. [ˈatsɔ], niç. va. [ˈatʃa]
I i i [ˈi]
J j ji [ˈdʒi] lem. [ˈdzi]
(K k) ca [ˈka]
L l èla [ˈɛlɔ] auv. lem. [ˈelɔ], niç. va. [ˈɛla]
M m èma [ˈɛmɔ] auv. lem. [ˈemɔ], niç. va. [ˈɛma]
N n èna [ˈɛnɔ] auv. lem. [ˈenɔ], niç. va. [ˈɛna]
O o o (ò) [ˈu (ˈɔ)]
P p pe [ˈpe] auv. [ˈpə]
Q q cu [ˈky] auv. [ˈkjy]
R r èrra [ˈɛrrɔ] auv. lem. [ˈerɔ], niç. [ˈɛʀa], va. [ˈɛra], pro. [ˈɛʀɔ]
S s èssa [ˈɛsɔ] auv. lem. [ˈesɔ], niç. va. [ˈɛsa]
T t te [ˈte] auv. [ˈtə]
U u u [ˈy]
V v ve, ve bassa
(gas. ve, ve baisha)
[ˈbe, ˈbe ˈβasɔ] auv. [ˈvə, ˈvə ˈbasɔ], lem. pro. [ˈve, ˈve ˈbasɔ], niç. va. [ˈve, ˈve ˈbasa]
gas. [ˈbe, ˈbe ˈβaʃɔ]
(W w) ve dobla [ˈbe ˈðuplɔ] auv. [ˈvə, ˈvə ˈdublɔ], lem. pro. [ˈve, ˈve ˈdublɔ], niç. va. [ˈve, ˈve ˈdubla]
gas. [ˈbe, ˈbe ðuˈβlɔ]
X x ixa [ˈitsɔ] auv. lem. pro. gas. [ˈiksɔ], niç. va. [ˈiksa]
(Y y) i grèga [ˈi ˈɣrɛɣɔ] auv. lem. [ˈi ˈgregɔ], pro. [ˈi ˈgrɛgɔ], niç. va. [ˈi ˈgrɛga]
Z z izèda/izèta[1] [iˈzɛðɔ] o [iˈzɛtɔ] auv. lem. [iˈzedɔ], pro. [iˈzɛdɔ], niç. va. [iˈzɛda]

Los noms de las letras son femenins: una èfa, una ce, la te. Eventualament, tanben, pòdon èsser masculins: una èfa, una ce, lo te. En aquel cas, los noms femenins be nauta (B), ve bassa (V), ve dobla (W) e i grèga (Y) devenon al masculin be naut, be bas, ve doble e i grèc.

L'elision es frequenta davant un nom de letra que comença per una vocala, segon l'us atestat per Frederic Mistral dins Lo Tresaur dau Felibritge: l'èfa, l'i (mai classic que la èfa, la i).

Signes diacritics modificar

Qualques signes diacritics servisson per modificar o precisar la pronóncia de las letras de l'alfabet occitan.

  • L'accent grèu (_̀) se pòt trobar sus à, è, ò.
  • L'accent agut (_́) se pòt trobar sus á, é, ó, í, ú.
  • Lo trèma (¨) se pòt trobar sus ï, ü.
  • La cedilha (¸) se pòt trobar sota ç.
  • Lo ponch interior o en gascon punt interior (·) se pòt trobar entre las consonantas seguentas: n·h e s·h. S'utiliza en gascon.

Cal ben notar que los signes diacritics son obligatòris subre las majusculas tant coma subre las minusculas. Aquela règla ajuda a precisar la lectura: Índia, Àustria, Sant Çubran, FÒRÇA, SOÏSSA, IN·HÈRN (e non pas India*, Austria*, Sant Cubran*, FORCA*, SOISSA*, INHERN*).

Vejatz tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

  1. TDF