Xenungulata

Es Xenungulats (Xenungulata) son un petit grop de mamifèrs escantits que demoraren pendent eth Paleocèn (hè 60 milions d'ans) en America del Sud.

Es Xenungulats èren semblants as rinocerós e as ipopotams. Son es ancessors de diuersi erbivòrs que demoraren ena Tèrra plan dempús.

Gigants misteriosi

Aguesti estonanti animals son ua des prumères proves des mamifèrs tà desvolopar formes gigantesques dempús dera caduda des dinosaures. Sonque son coneguts dus genres: Etayoa, Notoetayoa e Carodnia, coneguts per sonque paucs fossils que, tot e açò, permeten demostrar era sua preséncia pendent eth paleocèn en America del Sud.

Aguest continent ère ena epóca, aislat des autes continents, mès bèri uns scientifics confermen qu'es xenungulats poderien aver ua origina en comun damb es dinocerats d'America del Nòrd. Quauques proves hèn pensar qu'aguesti dus grops poderien èster familha damb quauqu'ns animals petits asiatics semblants as rosegaires, es anagalids.

Carodnia, conegut per fossils trapats en Brasil e Argentina e Etayoa (trapat en Colómbia) son testimonis d'un gran espandiment d'aguests mamifèrs que demoraren sonque paucs milions d'ans es uns dempús des autes. Semblants ar rinocèros o as ipopotam, es xenungulats hèien 2 m e miei de longada e èren plan pesants. Coma es dinoceratids avien grans canins e molars en forma d'estel tà nhacar. Ei possible qu'es xenungulats estossen es ancessors d'autes grans erbivòrs que demoraren en America del Sud, es piroterids, semblants ar elefant. aguesti animals enqüera son pauc coneguts.

Bibliografia

· J. N. Gelfo, G. M. López, and M. Bond. 2008. A new Xenungulata (Mammalia) from the Paleocene of Patagonia, Argentina. Journal of Paleontology 82(2):329-335