Vertèlh

Un vertèlh o verdilh o ua husèra^[1] qu'es ua peça anulara qui serv de volant d'inercia tau hus deus hialaires.

Lo vertèlh que's hica a l'estrem baish deu hus e qu'ajuda a hilar las fibras textilas per estorçuda. Lo son pes que permet ua hialada mei regulara e rapida, en guardar mei longtemps lo hus en rotacion, com ac hè, per exemple un cibòt. Que tròban vertèlhs de totas mestiors un chic pesugas : ceramica, pèira, metau...

Vocabulari

Los mots "vertèlh" e "verdilh" que vienen deu latin verticillum : peson de hus.
Verticillus qu'a tanben balhat lo mot sabent "verticille", emplegat en botanica, per analogia de forma : las camas de las plantas verticilladas que semblan hus qui serén provedits d'aqueths pesons^[2].

Suls autres projèctes Wikimèdia :

Vertèlh, sus Wikimedia Commons

Nòtas

↑ Palay (Simin), Dictionnaire du béarnais et de Gascon modernes, éd. du CNRS, 1991 ; aus mots berdilh, bertélh, husère.
↑ (fr) Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales ; verticille.

[1] Palay (Simin), Dictionnaire du béarnais et de Gascon modernes, éd. du CNRS, 1991 ; aus mots berdilh, bertélh, husère.

[2] (fr) Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales ; verticille.

[1]

[2]