Tèxte
Un tèxte es una seria orala o escricha de mots percebuts coma constituissent un ensemble coerent, portaire de sens e utilizant las quitas estructures d’una lenga (conjugasons, construccion e associacion de las frasas…)[1]. Un tèxte a pas de longor determinada levat dins una escasenças coma lo poèmas de forma fixa coma lo sonet o l’haïku.
L'estudi formal dels tèxtes se pièja sus la lingüistica, qu’es l'apròche scientific del lengatge.
EtimologiaModificar
« Tèxte » ven del mot latin « textum », derivat del vèrb « texere » que significa « téisser ». Lo mot s'aplica a l'entrelaçament de las fibras utilizadas dins la teissedura, veire per exemple Ovidi: « Quo super iniecit textum rude sedula Baucis = (un sèti) sus que Baucis afanat aviá getat un teissut rufe »[2] o al trenatge (exemple per Marcial « Vimineum textum = banasta de vim trenat»). Lo vèrb a tanben lo sens larg de bastir coma dins « basilicam texere = bastir una basilica » per Ciceron[3].
Lo sens figurat d'elements de lengatge organizats e encadenats apatéis avant l'Empèri roman: designa un agençament particular del discors. Exemple : « epistolas texere = compausa d’epistòlas » - Ciceron (sègle I AbC.)[4] o mai netament per Quintilian (sègle I ApC.) : « verba in textu jungantur = l'agençament dels mots dins la frasa »[5].
Las formas ancianas de l’Edat Mejana designan al sègle XII lo quita volum que conten lo tèxte sacrat dels Evangèlis, puèi al sègle XIII lo tèxte original d'un libre sant o dels dichs de qualqu'un. Al sègle XVII lo mot s’apliaca al passatge d'un obratge prés coma referéncia e al sègle XIX pren lo sens general d'« escrich »[6].
Tèxte literariModificar
Un tèxte respond de biais mai o mens pertinent a de critèris quie ne determinan la qualitat literària. Se pren en compte l’estructura d'ensemble, la sintaxi e la puntuacion, l'ortografa lexicala e gramaticala, la pertinéncia e la riquesa del vocabulari, la preséncia de figuras d’estil, lo registre de lenga e la foncion cercada (narrativa, descriptiva, expressiva, argumentativa, injonctiva, poetica). Es l'objècte de l'analisi literària.
En informaticaModificar
En informatica, la nocion de tèxte s'opausa a la nocion de donadas binàrias, se dich alara:
- tèxte brut dins un protocòl de telecomunicacion;
- document tèxte se lo logicial utilizat permet de formatar lo tèxte;
- de tèxte formatat o ric quand las indicacions de formats son donadas en tèxte brut (exemple: Rich Text Format) ;
- fichièr tèxte dins un fichièr que conten pas que de caractèrs sens mesa en forma levat los sauts de linhas e la causida dels caractèrs.
Nòtas e referénciasModificar
- ↑ François Rastier definís lo tèxte coma « una seguida linguistica autonòma (orala o escricha) constituissent una unitat empirica, e producha per un o mai enonciators dins una practica sociala atestatada » (François Rastier, 2001, Arts et sciences du texte, París
- ↑ Métamorphoses 8, 640
- ↑ Paullus in medio foro jam paene basilicam texuit iisdem antiquis columnis [1] Ciceron, Ad Atticum, 4,16, 14, Lettre CXLIX - page 306
- ↑ « epistolas quotidianis verbis texere solemus » Ciceron, Lettres : Ad Familiares, IX, 21, lettre DCLVIII [2]
- ↑ « quantumque interest, sensus idem quibus verbis efferatur, tantum , verba eadem qua in compositione vel in textu jungantur = (tant la valor de la pensada varia seguent los mots qu’exprimisso, tant aquesta dels mots varia segon lor armonia e segon lor agençament) - Quintilien De l'Institucion oratòria Libre IX, cap. 4 De compositione (De l'aranjament dels mots) [3] page 326, ou page 392 ibidem « Historia non tam finitos numeros, quam orbem quemdam contextumque desiderat : namque omnia ejus membra connexa sunt, quoniam lubrica est, ac fluit » page 392 = « L'istòria exigís pas tant una pròsa parfièchament cadençada, qu'una seguida de frasas que lo teissut siá plan ligat; que tot s'i encadena, tot i raja, tot i limpa. »
- ↑ Dictionnaire CNRTL
Vejatz tanbenModificar
BibliografiaModificar
- S/Z, Paris, 1970 ;
- Le Plaisir du texte, Paris, 1973 ;
- L'Avenir sémiologique, Paris, Seuil, 1985.
- J. Baudrillard, Pour une critique de l'économie politique du signe, Paris, 1972.
- Jacques Derrida, De la grammatologie, Paris, 1967.
- Tzvetan Todorov, « Texte », in O.Ducrot et Tzvetan Todorov, Dictionnaire encyclopédique des sciences du langage, Paris, 1972.