Lo sumo es un espòrt de lucha tradicional multisecular japonés ont dos òmes pesucs pesugasses ensajan de butar mutualament l'autre fòra d'un cercle gaireben perfièch de 4,50 m de diamètre, situat sus un ring de 5,50 m de costat apelat dohyo, o lo s'abausir al sòl, demercé de tecnicas que sovent ne semblan las del judo o de l'aikido, qu'es quicòm de pro extraordinari per de clapas d'òmes atal. De còps que i a, pr'aquò, lo combat, que ne dura lèumens sonque vint o trenta segondas, ne pòt èsser rèireviolent, quand se ne carpanejan o trucan directament a la cara, tè tu tè ieu, que non sai.

... Sumotori c 1860
en terrassa a l'òrle del riu Sumida,Tòquio per n' Hiroshige sègle XIX

Generalament, lo luchaire mai grand es sovent lo que ganha mas pas sempre, que se ne devon conéisser mantuna tecnica de lucha sofisticada e que necessitan d'annadas e d'annadas d'estudis pacients e molts sacrificis. D'efièch, per arribar de n'èsser pesucs atal, mai que pus, los luchaires de sumo o sumotori manjan una alimentacion especiala que los ajuda fòrça per grossir.

Ne devon èsser gròsses, de segur, que d'ont mai son gròsses e d'ont mai serà dificil de los bolegar o abatre al sòl. Lo luchaire mai pesuc pòt pesar mai de 270 kg mas la mejana es d'unes 150 o 160 kg. Ne depen tot parièr de la siá talha, que d'unes son pro bèls e d'autres pichons, per çò quar i a pas cap règla per poder practicar lo sumo.

Dempuèi un quinzenat d'annadas, n'assistissèm a l'arribada demest los melhors luchaires de, primièr, d'unes mongòls (coma n'Asashoryu, un dels 2 sols yokozuna actuals...) e coreans mas tot parièr ara de russes, georgians, bulgars e un hawaiian que foguèt lo primièr non japonés a èsser designat yokozuna, id est campion màger, lo grade suprèm dins la ierarquia complèxa dels sumotori.

Los torneges màgers del circuit de l'eleit son 6, 3 a Tòquio, e los autres a Osaka, Nagoya e Fukuoka. Cada combatent se rescontra los catorze autres concurrents, per un total de quinze combats.Lo venceire es lo que comptarà maitas victòrias e i pòt aver d' ex aequo e mai d'un venceire.

n' Asashoryu yokozuna mongòl 2009

Tot parièr, d'unes prèmis pòdon recompensar la valor o lo coratge idem la combativitat dels rikishi (id est luchaires, autre nom dels sumotori) e tanben la melhora tecnica.D'a vegadas, s'autrejan de prèmis especials, o nat, se los s'ameritan pas.

Es la competicion esportiva mai seguida e fervorosament amai apassionada, de Japon.Se ne pòt explicar aquel fenomèn sociocultural per l'origina religiosa e shamanica d'aicesta practica, dirèctament religada al shinto, la religion nacionala de Nihon.

Originas

modificar

D'al mite a l'istòria

modificar

Istòria

modificar
 
Sumotori 1851

Una tradicion seculara

modificar

Torneges e competicions

modificar
 
Dohyo

las règlas

modificar

los rituals

modificar

lo grade suprèm

modificar

Grades e ierarquia

modificar

Bibliografia generala

modificar

a l'entorn del sumo

modificar

civilizacion japonesa

modificar

Ligams extèrnes

modificar

Ligams videografics

modificar

Nòtas & referéncias

modificar

<references>