Revòuta de Bar Kokhbà
|
Revòuta de Bar Kokhbà
| |
|---|---|
| Informacions generalas | |
| Data | 132-135 |
| Luòc | Judèa |
| Eissida | Victòria romana |
La Revòuta de Bar Koḥbà ò Segonda Guèrra Judèoromana foguèt una insureccion dei jusieus de la província de Judèa còntra l'Empèri Roman que se debanèt de 132 a 135. S'acabèt per una victòria romana saunosa qu'entraïnèt de desenaus de milièrs de mòrts e la destruccion de la màger part de la província.
Pasmens, en despiech de l'importància dei combats, lo debanament precís dau conflicte es mau conegut. L'insureccion foguèt probablament entraïnada per la decision de l'emperaire Adrian de bastir un temple dedicat a Jupitèr sus lei roïnas dau Temple de Jerusalèm destruch en 70. Dirigit per Simon bar Kokhbà, lo movement foguèt depintat coma fòrça organizat e ben comandat per lei cronicaires romans. Leis insurgents assaièron de liberar lo nòrd de Judèa per establir de comunicacions ambé Galilèa, blocar l'arribada de renfòrç romans e permetre la rebastida dau temple. Per redurre l'avantatge militar roman, lei jusieus bastiguèron un ret de tors de susvelhança e formèron de grops de guerilhas ruralas.
Lei Romans deguèron mobilizar de tropas fòrça importantas per reconquistar la region e i mandèron entre 8 e 12 legions dirigidas per lo generau Sextus Julius Severus. Puei, coma èran secutats per la guerilha jusieva que li causava de pèrdas importantas, adoptèron una tactica de tèrra cremada per reprimir pauc a pauc l'insureccion. Aquò entraïnèt de destruccions fòrça importantas mai permetèt la presa de Jerusalèm e l'enceuclament de Simon bar Koḥbà dins la fortalesa de Betar. Lei darriers insurgents i foguèron vencuts e chaplats en 135.
Lo bilanç de la guèrra èra important per lei dos camps. D'efèct, se lei pèrdas romanas son desconegudas, au mens una legion foguèt anientada dins lo corrent dei combats e una segonda foguèt quasi exterminada. Per leis insurgents, lo bilanç donat per lei cronicaires romans (580 000 tuats, 50 vilas e 985 vilatges destruchs) es probablament exagerat mai depinta ben la devastacion de la província a l'eissida dei combats. En mai d'aquò, Adrian ordonèt la destruccion de Jerusalèm. L'accès a la vila foguèt enebit ai jusieus que deguèron s'exilar entraïnant la formacion de la Diaspòra.
-
Moneda de la revòuta de Bar Koḥbà: de front, la façada dau Temple de Jerusalèm sota l'estela, enrodat dau nom "Simon"; au revèrs, lulav e etrog, enrodat de l'inscripcion: "Vèrs/ Per la desliurança de Jerusalèm" -
Denier de plata de Bar Koḥbà: de front: trompetas, enrodat de l'inscripcion "Vèrs/ Per la desliurança de Jerusalèm"; au revèrs, una lira; lo tèxte se legís ansin: "Segonda annada de la desliurança d'Israèl"
