Querogène
Lo querogène (var. querogèn) es la substància solida que correspònde a l'estat intermediari entre la matèria organica e lu combustibles fossiles. Es format per lo residú de l'esquelèt idrogenocarbonat de teissuts biologics. Es un compauat relativament frequent a la susfàcia e dins la crosta terrèstra car 1 % de la biomassa se transforma en querogène. Totun, una observacion dirècta non es simpla car lo querogèn es sovent fòrça dispersat.
Formacion e evolucion modificar
La formacion dau querogène comença emb la sedimentacion au fons d'una estenduda d'aiga d'una mescla de fanga e de matèria organica. Pauc a pauc, aquela mescla evoluisse per formar una ròca porosa e la perseguida de la sedimentacion l'entèrra, cen qu'entraïna una aumentacion de la sieua temperatura. Aquò favoriza una desidratacion progressiva dei matèrias organiqui que se transforman en aiga e en querogène. Aqueu procèssu necessita una temperatura relativament auta e a donc generalament luec a de centenaus de mètres de prefondor dins la crosta terrèstra. Se li condicions son favorabli, la calor pòu menar a una expulsion de l'aiga vèrs d'autri jaças geologiqui. Pi, se la temperatura si situa entre 50 e 120 °C, de reaccions de pirolosi pòdon rompre lu esquelèts organics, cen que permet la formacion de moleculas pus simpli (constituents dei combustibles fossiles, aiga, dioxide de carbòni...). La pression, es a dire la prefondor, e la temperatura an un ròtle central dins aqueli transformacions. Per exemple, entre 2 000 e 3 000 m, la formacion de petròli es predominanta.
L'esplecha dau querogèn modificar
A causa de la demenicion dei resèrvas d'idrocarbures, se paua la question de l'esplecha dirècta dei jaças de querogène. Lu sistres bituminós son un exemple de ròca contenent una quantitat importanta de querogène.