Porto (vin)

Lo porto es un vin sofrat portugués, produit unicament dins la region del Naut Douro, a 100 km en amont de la vila de Porto. La vinha es essencialament mendada per de pichons productors, possedent cadun una pichona pèça, nomenada quinta.

Vinhal de Porto sus las ribas de Douro.

Istòria

vielh rabelos a Vila Nova de Gaia

De vin es produit dins la conca de Douro dempuèi l'Antiquitat mas l'appelacion de vin de Porto apareguèt solament al sègle XVII.

Coneguèt en aquela epòca fòrça succès en Anglatèrra. En seguent la guèrra contra la França, los Anglés daissant lo vin francés, se viran cap al Porto. Amb lo Tractat de Methuen (1703), tractat de cooperacion militara, diplomatica e economica, obtenon lo privilègi de fondar en Portugal d'ostals de negòci en cambi de la baissa de las taxas sul vin de Porto. Mas demòra car en concurréncia amb los vins franceses. Mas aqueste vin endura mal lo viatge, pr'amor s'apondèt d'aiga. Puèi un mercand anglés, Joan Bearsley, aguèt l'idèa d'aumentar lo gra en apondent d'aigardent. Es la naissença del produch que se coneis avuèi, produch lèu fòrça presat en Euròpa. La demanda aumentèt considerablament, çò qu'entraïnèt una baissa de qualitat. Lo primièr ministre, lo marqués de Pombal, creèt doncas en 1756 un comitat per garantir de critèris de qualitat, davancièr gaireben de las Apellacion d'origina contrarotlada. Lo reglament preveguèt entre autres un cadastre de las ribas de Douro. Una classificacion basada sus un sistèma de ponchs devesiguèt lo porto en sièis categorias, segon lo clima, lo sòl, l'enclinason, l'altitud, lo rendement e l'edat de las vinhas. Los plants foguèron tanben devesits en tres categorias.

Las botas de porto devián èsser transportadas per batèl (los rabelos) fins a Vila Nova de Gaia, ont se trapan las màgers societats de venda de porto.

Lo Reialme Unit es avuèi encara un dels màgers païses consomators de porto e los Britanics joguèron un ròtle important coma proprietaris de las societats de porto. Las grandas societats son Cálem, Ferreira, Messias, Graham's, Barros, Quinta do Noval, Sandeman, Taylor's, Fonseca, Niepoort. La majoritat de las cavas de porto apartenon a de grands consòrcis internacionals e rèsta pauc de societats familialas. Lo porto es, coma lo conhac o lo champanha en França, principalament un produch d'exportacion.

Lo sòl e lo clima

La vinha es cultivada sus una superfícia esquistosa asolada sus un sossòl granitic. Le sol es talament paure en matèrias organicas e talament arid que gaire de plantas capitan de butar. Solament i creisson olivièrs, ametlièrs e de bartàs marrits. La cultura se fa sus de laissas encrancadas sus de bauces abruptes que se lançan dins la valada de Douro. La region jos l'apellacion d'origina contrarotlada ten un clima continental fòrça contrastat. I fa fòrça calor e fòrça sec en estiu, ont las temperaturas pòdon aténher los 40 °C. Mai, d'ivèrn, se pòt veire de nevadas e i fa fòrça fred.

Los plants

Lo porto es per definicion un vin d'acampament. Fa pauc, las diferentas varietats que compausan lo porto avián pas d'importància. Actualament, gaireben una cinquantena de varietats de rasims negres e blancs son admesas e una vintena son recomandadas per las autoritats. Dins aquelas varietats recomandadas, cinc son reconegudas per los negociants coma avent de qualitats de primièr òrdre.

• Lo touriga nacional,
• lo tinta roriz,
• lo touriga franca,
• lo tinta barroca,
• lo tinta cão (o red dog).

La fabricacion

L'elaboracion del porto comença amb las vendémias, efectuadas dins de condicions particularament penosas dins las laissas solament accessiblas a pè. E es tanben amb los pès que se fasiá lo trolhatge del rasim, dins las lagares, grandas concas naturalas en granit qu'òm pòt veire encara dins las quintas tradicionalas.

Pendent la fermentacion, s'apond al most sucrat una pichona quantitat d'aigardent de vin de 77% d'alcòl. Lo moment es crucial per l'avenir del porto : tròp lèu, e lo vin serà grèu e pastós, tròp tard, li mancarà de fruch e de rondor. Aquela operacion, lo sofratge, a per avantatge d'arrestar la fermentacion primària, conservant de sucre al vin (çò que balha rondor e fruitat) per li evitar de venir tròp sec o tròp aspre ; renfortís tanben sa capacitat al vielhiment, li balhant un còs pus poderòs e un aròma mai que mai ric.

Dempuèi, lo vin dintra dins un periòde de sòm que dura tot l'ivèrn, li permet de se decantar amb l'accion del fred, mercé a de trescolatges successius. Lo printemps venent, lo porto quita las quintas, cap a los chais dels negociants. Segon la seuna qualitat, comença un vielhiment mai o mens long, o en botas, o en botelhas, o las doas.

Los diferents tipes de Porto

Vin de 1870 a 1873

Porto Tawny

Lo "Porto Tawny" es un assemblatge de cuvadas, que vielhís entre cinc e sèt ans en botas.

Porto Tawny amb indicacion d'edat

Es un assemblatge de portos variats de diferentas annadas. L'edat indicada es doncas la mejana aproximativa de las edats dels portos assemblats. S'amaduran dins de botas de garric pendent 10, 20, 30 o 40 ans.

Porto Ruby

Lo porto Ruby est un vin jove que passa al maximum dos ans en bota abans d'èsser embotelhat e vendut.

Porto blanc

Son a vedadas mens alcolizats que los autres tipes de portos e pòdon èsser secs o doces segon tres variantas : extra-dry, dry e sweet. Se bevon fòrça frescs.

Porto vintage (Porto millesimat)

Es lo produch d'una annada excepcionala que ven dels melhors vinhals. Lo vin rèsta dos ans en botas abans d'èsser embotelhat. Vielhís e se bonifica en botelha. Se pòt gardar 20 ans e mai.

Abans de poder declarar una annada "vintage", lo productor o lo negociant deu far instruire sa demanda vèrs l'Institut del vin de Porto]].