Fòbos (satellit)
Fobos es lo mai grand e lo mai pròcha de las doas lunas de Mart. Foguèt descobèrt per Asaph Hall lo 18 d'agost de 1877.
Nom
modificarLo seu nom ven de la mitologia grèga e significa «paur panica». Aquel nom foguèt suggerit per l'astronòma Henry Madan que lo prenguèt de l'Iliada ont Fobos e Deimos (La pauc panica e la terror) son los dos companhons d'Arès, lo dieu de la guèrra. Alara que lo nom roman d'Arès es Mart, èra evident que los seus dos satellits porten aqueles noms.
Caracteristicas fisicas
modificarComa totes los astres de la seuna talha, Fòbos es tròp petit per aver una forma esferica, las seunas dimensions son 27 x 22 x 18 km. Pr'amor es mai grand que l'autre satellit marcian, Deimos.
Fobos està compausat d'una mèscla de ròca e de gel. La ròca es formada per un material de condrita carbonatada, tot coma los asteroïdes de tipe C. D'imatges recents de la sonda Mars Global Surveyor indican que Fòbos es cobèrt d'una capa de regolita d'un mètre d'espessor.
La superfícia de Fòbos presenta nombroses cratèrs, que lo mai gròs es lo cratèr Stickney. Aquel cratèr es tan grand, comparat a la talha del satellit, que l'impacte produisit auriá podut o destruire. Tanben foguèt obsrevat de regas de 30 m prigondor, 150 m de larg i 20 km de long que benlèu son de marcas d'impacte.
Un dels problèmes que Fòbos e Deimos pausan als astronòms es l'origina d'aqueles astres pichons. Per qualques rasons se pòt pensar qu'es un asteroïde capturat per la fòrça de gravetat de Mart mas d'autras rasons fan pensar que serián de cosses formats a l'entorn de la planeta alara encara en formacion. E mai, Fobos presenta uns estrats qu'aquel satellit natural seriá un fragment separat d'un autre astre máger.
Características orbitals
modificarFòbos orbita a 6 100 km d'altitud de la superfícia marciana. Perque se tròbar pas pro pròche de sa planèta, es sonque visible dins lo cèl marcian coma un punt fòrça brilhant. Lo seu diamètre es máger e la seuna orbita es mai bassa qu'aquela de Deimos, alara es lo mai brilhant dels dos.
Fòbos fa un torn de Mart en 7 h 39 min 14 s. Lo seu periòde de rotacion es exactament la meteissa, se dich alara qu'es en rotacion sincròna.
Perque sa revolucion fòrça mai rapida que la rotacion de la planèta sus ela meteissa (de 24 h e 42 min), lo satellit paréis descriure un movement retrograd: aparéis a l'alba per l'oèst e se trescòla a l'èst.
Una autra particularitat es que, gravitant sul plan eqüatorial de la planeta e tan prèp de la superfícia d'aquela, es invisible dempuèi las regions polaras: Fòbos se vei pas a de latituds de mai de 69º. Des de la superfícia del planeta s'obsèrva coma eclipsant parcialament lo Solelh.
S'observèt que Fòbos patís d'una acceleracion seculara que l'apròcha lentament de la superfícia de la planeta (tan lentament se poiriá passar 100 miions d'ans abans que es produsca la casuda). Aquela acceleracion demòra inexplicada fins ara.