Pèire III d'Aragon
Pèire III d'Aragon (julhet ò aost de 1240, Valéncia - 11 de novembre de 1285, Vilafranca del Penedès), dich Pèire lo Grand, foguèt rèi d'Aragon, rèi de Valéncia e còmte de Barcelona de 1276 a 1285. Foguèt tanben rèi de Sicília de 1282 a 1285.
  | |||||||||||||||||||||
| Nom | (ca) Pere el Gran (an) Pero lo Gran (oc) Pèire lo Grand | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biografia | |||||||||||||||||||||
| Naissença | 1240 Valéncia | ||||||||||||||||||||
| Mòrt | 11 de novembre de 1285 (44/45 ans) Vilafranca del Penedès | ||||||||||||||||||||
Foncions
| |||||||||||||||||||||
| Donadas personalas | |||||||||||||||||||||
| Nacionalitat | NONE | ||||||||||||||||||||
| Religion | Cristianisme | ||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||
| Autres | |||||||||||||||||||||
| Conjonch | Constança de Sicília | ||||||||||||||||||||
| Maire | Violanta d'Ongria | ||||||||||||||||||||
| Paire | Jacme Ièr d'Aragon | ||||||||||||||||||||
| Fraires | Jacme II de Malhòrca, Constança d'Aragon, Isabèl d'Aragon, Violanta d'Aragon e d'Ongria e Pèire I d'Ayerbe | ||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
Premier fiu dau maridatge dau rèi Jaume Ièr amb Iolanda d'Ongria, recebèt en 1241 lei regions de Valéncia, leis Illas Balearas, Rossilhon e Cerdanha. Son fraire recebèt Malhòrca onte demorèt independent fins a sa mòrt, çò qu'entraïnèt de tensions regularas entre lei dos princes.
En 1262, Pèire III esposèt Constància de Sicília, filha e eiretiera de Manfred de Hohenstaufen. Aquò li permetèt de revendicar Sicília e d'ocupar l'illa en 1282 après lei Vèspras sicilianas. Ne'n venguèt lo rèi, sota lo nom de Pèire Ièr, fins a sa mòrt. Dins aquò, lei conflictes recurrents còntra l'Ostau d'Anjau entraïnèron l'intervencion dirècta dau rèi de França. En 1285, sostenguda per la papautat, Felip III menèt ansin una expedicion dicha Crosada d'Aragon per plaçar son fiu sus lo tròne aragonés. L'expedicion s'acabèt per una revirada en causa dei malautiás que decimèron l'armada francesa. Pasmens, fatigat per aquela guèrra e per lei divisions intèrnas d'Aragon, Pèire III moriguèt quauquei mes après sa victòria.
Segon lei reglas de succession aragonesas, son reiaume foguèt devesit entre son fiu ainat Anfòs III (Aragon, Valéncia e Barcelona) e son fiu segond Jaume II (Sicília). Pasmens, la mòrt d'Anfòs en 1291 permetèt de tornar unificar rapidament lo domeni aragonés.