Nebulosa planetària

Una nebulosa planetària es una nebulosa d'emission formada d'una bofiga de gas en expansion eissida de l'ejeccion dei jaç exteriors d'una estèla de 0,8 a 8 massas solaras qu'es a passar de l'etapa de giganta roja an aquela de nana blanca.

Fotografia de la Nebulosa de la Lira qu'es lo prototipe de la nebulosa planetària.

Aqueu fenomèn foguèt descubèrt en 1764 e l'aspèct similar ai planetas de l'objècte li donèt son nom. Pasmens, en fòra de son aspèct, a ges de rapòrt ambé lei planetas. Sa causa es liada a l'agotament resèrvas d'èli d'une estèla dau tipe giganta roja. D'efèct, la fin dei reaccions termonuclearas dins lo còr de l'estèla permet plus de mantenir son equilibri entre la gravitat e l'energia emesa per la fusion de l'èli. Aquò entraïna alora l'afondrament dau còr, sota la sieuna gravitat, e sa transformacion en nana blanca. Aqueu fenomèn es una fònt d'energia fòrça importanta qu'es a l'origina d'una gròssa pression radiativa sus lei jaç extèrnes de l'estèla. La matèria i es alora expulsat vèrs lo mitan interstellar a una velocitat generalament situada entre 20 e 30 km/h. En parallèl, la temperatura fòrça auta de la nana blanca en formacion (fins a 30 000 K a sa superficia) ioniza aqueu gas que va emetre de l'energia e donc venir visible. Ansin, se fòrma la bofiga de gas en expansion a l'entorn de la nana blanca. La durada dau fenomèn es d'aperaquí 10 000 ans.

L'exemple pus conegut de nebulosa planetària es la Nebulosa de la Lira.

Liames intèrnes

modificar

Bibliografia

modificar

Nòtas e referéncias

modificar