Nòva
Una nòva es un fenomèn astronomic que designa l'aumentacion fòrça rapida e importanta de l'esclat, fins a 10 magnituds, d'una estèla. Aquela luminositat viva dura generalament quauquei jorns e l'esclat de l'estèla demenís pauc a pauc fins a son nivèu iniciau.
La conoissença d'aqueu fenomèn es relativament limitada. La màger part deis informacions conegudas son eissidas de l'estudi espectrografic dei nòvas. L'aumentacion sobda de la luminositat es sovent entraïnada per un sistèma binari d'estèlas format d'una naneta blanca e d'una giganta roja. Lei doas estèlas an una excentricitat importanta mai pòdon se raprochat durant quauqueis oras. Dins lo corrent d'aqueleis oras, la gravitat de la naneta blanca pòu atraire la matèria dei jaç exteriors de la giganta roja. Aquela matèria va formar un disc d'acrecion e s'esquichar a la superficia de la naneta blanca onte la temperatura e la pression pòdon entraïnar una explosion termonucleara a l'origina de l'aumentacion de luminositat.