Michel de Lorgeril

Michel de Lorgeril, nascut lo 8 d'octobre 1950, es un cardiològue francés, cercaire al Centre Nacional de la Recèrca Scientifica (CNRS) . A trabalhat a l'Universitat de Grenòble-1.

de Lorgeril
Naissença	8 d'octobre 1950
País d'origina	França

Biografia

Remarca : pel moment, lo paragrafe non precisa lo ròtle personal del doctor de Lorgeril e dels collègas o collaborators, mai que mai Serge Renaud (1927, Cartelègue - 2012, Carcan), qu'èra pas mètge e doncas pas apte a dirigir un estudi medical, mès tanben Patricia Salen, etc. L'inconvenient es de botar Michel de Lorgeril al primièr plan dins un trabalh collectiu (escrit en febrièr 2020).

Michel de Lorgeril se faguèt conéisser en 1992 en prepausant una teoria explicativa del fenomèn epidemiologic dit paradoxe français (o French paradox), nocion deguda a Serge Renaud, basada sus l'idèa qu'un consumiment fòrt de certanas matèrias grassas e lo vin o d'unes de sos constituents (l'etanòl o los polifenòls) avián d'efièits benefics sus la santat cardiovasculara. En primièr criticada violentament, aquela teoria faguèt nàisser de trabalhs scientifics nombroses de per lo mond que contribuïguèron a la confirmar finalament . Lo ròtle benefic de l'etanòl non foguèt jamai confirmat, mès de trabalhs que concernisson los polifenòls contenguts dins lo vin roge pòrtan de donadas interessantas per la prevencion cardiovasculara.

En 1994, e pel primièr còp , Serge Renaud (o Michel de Lorgeril) mostrèt los efièits protectors per la santat de l'acide gras omegà-3 d'origina vegetala (acide alfà-linolenic); foguèt subretot un dels principals investigators de l'Estudi de Lion (Lyon Diet Heart Study) que permetèt, entre 1998 e 1999, de demostrar que le regime mediterranèu es un modèl alimentari benefic per la prevencion de las malautiás cardiovascularas, quitament per de cancèrs e autras malautiás cronicas.

Entre 2000 e 2012, e dins lo quadre de consòrcis europèus, desvolopèt de programas de recèrca que cercavan a demostrar los efièits dels polifenòls (mai que mai d'unes pigments vegetals coma las antocianinas) sul sistèma cardiovascular (demostracion d'un efièit precondicionant cronic sul còr) e sul metabolisme endogèn dels acides grasses omegà-3 (fenomèn dit del fish-like effect of).

Dempuèi 2007, s'ocupa de denonciar çò que considèra coma una desinformacion sistematica a l'entorn de las questions del colesteròl e dels medicaments anticolesteròl. Lo doctor de Lorgeril se pensa que, se lo colesteròl es un dels constituents de la placa d'ateròma qu'obstruís progressivament las artèrias, es pas lo principal responsable de la subrevenguda de l'infarctus, atal coma expliquèt dins l'emission d'Arte (difusada en octobre 2015 e novembre 2017), Cholestérol, le grand bluff (« Colesteròl, la granda engana »). Enfin publiquèt d'obratges que tòrnan metre en question la culpabilitat del colesteròl sus las malautiás cardiovascularas. Denóncia una desinformacion a prepaus dels efièits vertadièrs del colesteròl sus la santat. Acusa las industrias farmaceuticas d'interpretar volontàriament d'un biais erronèu las estatisticas relativas a las malautiás cardiovascularas per justificar l'emplec de las estatinas que son a l'origina de revenguts importants.

Dempuèi 2012, prepausa als mètges e al public, dins sos obratges e sus son blòg, una estrategia de prevencion de l'infarctus del miocardi e de l'accident vascular cerebral basada sus l'adopcion d'un mòde de vida protector.

Elements de son argumentacion

Lo colesteròl es pas toxic mès necessari

Per Michel de Lorgeril, doás teorias existisson que botan en causa lo colesteròl dins las maladies cardiovascularas :

• la teoria del « Tan pauc de colesteròl que se pòsca » ;
• la teoria del « lindal de toxicitat » del colesteròl.

Segon Michel de Lorgeril, aquelas doás teorias, que se basan sus l'idèa que lo colesteròl seriá un toxic del sistèma cardiovascular, non reposan sus cap donada scientifica seriosa. Serián en fait equivalentas mès, subretot, non redrián compte de la realitat biologica que seriá tota autra. Es atal que Michel de Lorgeril considèra que totas las donadas scientificas de las darrèras decennias que concernisson las estatinas son falsas ambe una pollucion sosjacenta de l'industria farmaceutica per tal de ganhar mai d'argent.

Per Michel de Lorgeril, lo colesteròl es una molecula-clau de la biologia, e l'elevacion de son taus non seriá que lo marcaire d'un desòrdre lipidic sosjacent. En d'autres tèrmes, lo taus de colesteròl non seriá que lo (marrit) testimòni d'un crime e seriá absurde de voler « far baissar lo colesteròl » a tota fòrça perqué aquò non seriá que de suprimir lo testimòni d'un crime sense remediar al crime. Es atal que segon el òm pòt fòrt plan aver un colesteròl naut e non jamai morir d'una malautiá del sistèma cardiovascular, o aver un colesteròl normal (ambe estatinas o non) e far un infarctus.

Per el, la realitat medicala mòstra que la frasa « lo colesteròl tapa las artèrias » es un resumit grossièr de la complexitat fisiologica. Una placa d'ateròma es pas constituida sonque de colesteròl. Una placa d'ateròma es constituida de LDL oxidat, de brigalhas cellularas, de cellulas inflamatòrias, de collagèn, de calci....

Lo colesteròl es indispensable a la vida de las cellulas, mai que mai las del cervèl , per las surrenalas e las ormònas sexualas ; luènh dels repaisses, quand l'alimentacion ne fornís pas, lo fetge fabrica de colesteròl .

Un exemple de l'abséncia de responsabilitat del colesteròl dins las malautiás cardiovascularas es que quand donan a una femna d'ormònas femeninas o a un òme de testosterona, lo colesteròl deminga mès lo risc cardiovascular aumenta .

Los efèctes dels medicaments ipocolesterolemiants

• Los medicaments ipocolesterolemiants (que fan baissar lo taus de colesteròl sanguin), coma las estatinas son vertadièrament eficaces per demingar lo colesteròl , çò qu'es un inconvenient pr'amor de l'utilitat del colesteròl;
• Las estatinas favorizan la dintrada d'agents infeccioses o de substáncias toxicas dins lo fetge ;
• Las estatinas favorizan los depaus calcics dins las artèrias ;
• En provocant un disfoncionament de las mitocondrias, las estatinas favorizan la diabèti , lo cancèr, las patologias neuro-immunitàrias neurodegenérativas (Parkinson, Alzheimer, Huntington) e neuropsiaquiatricas e accelèran l'envielhiment ;
• Las estatinas inibisson los efèctes protectors dels omega-3 e donc pòdon aumentar lo risc cardiovascular ;
• Las estatinas provòcan de dolors musculotendinosas e donc pòdon far l'arrestar l'exercici fisic e sos efèctes protectors .
• Lo taus de colesteròl es correlat invèrsament al risque de cancèr, de diabèti, de malautiás infecciosas, de malautiás psiquicas e cognitivas, de malautiás ocularas , çò que mòstra que val mai prescriure pas d'ipocolesterolemiants;
• Las estatinas provòcan de trebolums del sòm e i a una correlacion positiva entre lor prescripcion e la prescripcion d'endormitòris .

D'enjòcs economics importants

Prescrivon d'estatinas ara a près de sèt millions de franceses e, segon Michel de Lorgeril, la contestacion d'aquelas prescripcions encontrariá de pressions plan gròssas d'un lobby farmaceutic que fa de las estatinas una font de revenguts plan granda . Michel de Longeril publiquèt tanben mai d'un libre que concernisson sa vision de l'industria farmaceutica e de la fisiopatologia del colesteròl, qu'agèron un grand succès dins lo public.

Los escandals sanitaris associats a las estatinas

Los afars del Vioxx (Rofécoxib) e l'afar Enhance (tanplan coma, dins un autre domeni, l'afar del Mediator) mòstran que l'industria farmaceutica pòt escondre de donadas tecnicas. Aquels afars metèron en dobte, a l'epòca, la capacitat de las agéncias governamentalas (en França coma als Estats-Units per la Food and Drug Administration per exemple) a conta-rotlar las donadas dels estudis de l'industria farmaceutica. Segon Lorgeril, l'escandal de las estatinas es pus ample que lo del Médiator.

A la fin de 2018, la Nauta Autoritat de Santat (HAS) consentiguèt a retirar totas sas recomandacions de presa en carga medicala de las dislipidèmias, jos la pression del Conselh d'Estat sasit pel Formindep, al motiu que la majoritat dels expèrts de la HAS avián ds ligams financièrs estrets ambe de laboratòris que comercializan de medicaments contra'l colesteròl, los avián esconduts a la HAS e publicament declarat de n'aver pas, çò qu'es illegal. L’associacion Anticor, especializada dins la luta anticorrupcion, faguèt una denóncia contra aquels expèrts per « presa illegala d’interèst » per tal que la justícia pòsca esclairar aquels faits embarrassants.

Çaquelà, segon los partidaris de la teoria de la responsabilitat del colesteròl, un dels escandals sanitaris a venir poiriá èsser lo nombre important de mòrts suplementaris ligats à l'arrèst, que dison intempestius, dels tractaments per estatina. En efècte, d'estudis realizats al Danemarc, en Anglatèrra e a Bordèu en Occitània mòstran qu'après cada campanha mediatica anti-estatinas, lo taus d'arrèst espontanèu del tractament per los pacients fa un saut dins las setmanas e meses que sègon . Segon una estimacion del Pr. Bruckert, cap de servici d'endocrinologia a la Pitié-Salpêtrière, que trabalhèt ambe d'industrials del medicament que fabrican d'estatinas, la subremortalitat en França poiriá s'estimar atal a près de 18 000 mòrts de mai per an, ligadas a de decèsses d'origina cardiovasculara après arrèst del tractament ipolipemiant per de pacients de risque naut.

Paradòxa « francesa »

Après d'autres, Lo Dr de Lorgeril aviá remarcat que los Franceses fasián pas tant d'infarctuses coma los americans e'ls angleses, en tot aver un taus de colesteròl sanguin equivalent, o quitament pus naut qu'aquestes. Non precisava de quin tipe de colesteròl s'agissiá (perqué segon el es pas pertinent). Per Lorgeril, aquò contraditz dirèctament la teoria oficiala que metiá en correlacion dirècta lo taus de colesteròl sanguin ambe'l risque d'infarctus. Aquò's aquò qu'apèlan the french paradox.

Regim mediterranèu e omega-3

Las estatisticas

Estant que las estatisticas mòstran la milhora santat cardiovasculara de populacions que sègon un regim mediterranèu, ric en omega-3, Michel de Lorgeril demandèt que foguèsse menat un estudi independent sus un grop de malauts volontaris, per tal de portar una pròva medicala a las donadas epidemiologicas.

L'assag clinic de Lion

A l'entorn de 1985-1987, Serge Renaud, ambe Michel de Lorgeril, avièt l'assag clinic de Lion qu'aviá coma objectiu de testar aquel regim sus de pacients lioneses volontaris e tirats rigorosament al sòrt, ambe per comparason un grop testimòni de 300 pacients que seguián un regim « classic ».

Un regim mediterranèu foguèt testat :

• ric en fruts e legums ;
• ric en cerealas non rafinadas ;
• ric en mongetas (leguminosas) ;
• ric en noses (omega-3) ;
• de pan ;
• paure en carn roja ;
• moderat en productes laitièrs (pas que de fermentats) ;
• peis 2 a 3 còps per setmana ;
• polalha ;
• un pauc de vin roge ;
• òli d'oliva e de colzat ;
• margarina de colzat.

Los résultats :

• reduccion de la mortalitat de 50 % ;
• recidivas d'accidents vasculars baissats de 70 %.

Publicacions

Obratges generalistas

• Michel de Lorgeril et Patricia Salen, Le régime oméga 3 – Le Programme Alimentaire pour Sauver notre Santé, éditions EDP Sciences, 2004 ISBN: 9782868837288
• Michel de Lorgeril, Dites à votre médecin que le cholestérol est innocent, il vous soignera sans médicament, Thierry Souccar Éditions, 2007 ISBN: 9782916878058
• Michel de Lorgeril et Patricia Salen, Alcool, vin et santé, éditions Alpen, 2007 ISBN: 9782914923941
• Michel de Lorgeril et Patricia Salen, Le pouvoir des Omega 3, éditions Alpen, 2005 ISBN: 9782359340112
• Michel de Lorgeril, Un « crime sexuel » presque parfait : statines contre cholestérol, Éditions A4SET, 2011 (ebook)
• Michel de Lorgeril et Patricia Salen, Prévenir l'infarctus et l'AVC, Thierry Souccar Éditions, 2012 ISBN: 9782916878881
• Michel de Lorgeril, Cholestérol, mensonges et propagande, Thierry Souccar Éditions, 2013 ISBN: 9782365490481
• Michel de Lorgeril et Patricia Salen, Oméga-3 mode d'emploi : Une nouvelle médecine nutritionnelle, edicions Alpen, 2014 ISBN: 9782359342857
• Michel de Lorgeril, L'horrible vérité sur les médicaments anti cholestérol - Comment les statines empoisonnent en silence, Thierry Souccar Éditions, 2015 ISBN: 9782365491563
• Michel de Lorgeril, Le nouveau régime méditerranéen, edicions Terre vivante, 2015 ISBN: 9782360981489

Obratges collectius

• (en) Acute Coronary Syndromes, A companion to Braunwald’s Heart Disease ; Michel de Lorgeril and Patricia Salen, chapter 44 : « Dietary Intervention in Coronary Care Units and in Secondary Prevention », Saunders, 2003 ISBN: 9781437721492
• Manger sans peur ? : Diététique & écologie, editions Golias, 2011 ISBN: 9782354721329

Articles especializats

• Michel de Lorgeril and Patricia Salen, Cardiovascular Prevention and Rehabilitation, Springer Science+Business Media|Springer
• Michel de Lorgeril and Patricia Salen, Antioxidants and cardiovascular Disease, Springer
• Michel de Lorgeril and Patricia Salen, Nutrition and heart disease causation and prevention, CRC Press
• de Lorgeril M, Salen P. The Mediterranean diet paradigm. South Med J. 2008 Jul ;101(7):671-2., 155(1) :175-181
• Michel de Lorgeril, Patricia Salen, Thierry Corcos, Pascal Defaye, Martin Juneau, Bruno Pavy, and Nadir Saoudi, Is moderate drinking as effective as cholesterol lowering in reducing mortality in high-risk coronary patients ?, European Heart Journal, November 28, 2007
• M. de Lorgeril, P. Salen, J-L. Martin, A. Guiraud, S. Zeghichi, F. Boucher, J. de Leiris, Interactions of wine drinking with omega-3 fatty acids in patients with coronary heart disease :A fish-like effect of moderate drinking., American Heart Journal.,
• Costanzo S, Di Castelnuovo A, Zito F, Krogh V, Siani A, Arnout J, Cappuccio FP, Miller MA, van Dongen M, de Lorgeril M, de Gaetano G, Donati MB, Iacoviello L ; on behalf of the European Collaborative Group of the IMMIDIET project. _Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in healthy unrelated male-female pairs of European regions : the dietary habit profile in European communities with different risk of myocardial infarction - the impact of migration as a model of gene-environment interaction project, 2008 Dec ;26(12):2303-2311.
• Arcari A, Zito F, Di Castelnuovo A, De Curtis A, Dirckx C, Arnout J, Cappuccio FP, van Dongen MC, De Lorgeril M, Krogh V, Siani A, Donati MB, De Gaetano G, Iacoviello L ; European Collaborative Group of Immidiet Project. C reactive protein and its determinants in healthy men and women from European regions at different risk of coronary disease : the IMMIDIET Project. J Thromb Haemost. 2008 Mar ;6(3):436-43.
• de Lorgeril M, Salen P. The mediterranean diet : rationale and evidence for its benefit. Curr Atheroscler Rep. 2008 Dec ;10(6):518-22.
• de Lorgeril M, Salen P. Cholesterol lowering, sudden cardiac death and mortality. Scand Cardiovasc J. 2008 Aug ;42(4):264-7.
• Guiraud A, de Lorgeril M, Zeghichi S, Laporte F, Salen P, Sacks V, Berraud N, Boucher F, de Leiris J. Interactions of ethanol drinking with n-3 fatty acids in rats : potential consequences for the cardiovascular system. Br J Nutr. 2008 Dec ;100(6):1237-44.
• Toufektsian MC, de Lorgeril M, Nagy N, Salen P et al. Chronic dietary intake of plant-derived anthocyanins protects the rat heart against ischemia-reperfusion injury. J Nutr. 2008 Apr ;138(4):747-52.
• de Lorgeril M, Salen P, Martin JL, Boucher F, de Leiris J., Interactions of wine drinking with omega-3 fatty acids in patients with coronary heart disease :A fish-like effect of moderate drinking., Am Heart J. 2008 Jan ;155(1):175-81.
• de Lorgeril M, Salen P, Corcos T, Defaye P, Juneau M, Pavy B, Saoudi N. Eur Heart J. 2008 Jan ;29(1):4-6.
• Russo P, Lauria F, Loguercio M, Barba G, Arnout J, Cappuccio FP, de Lorgeril M, et al for the European Collaborative Group of the IMMIDIET Project-344C/T Variant in the promoter of the aldosterone synthase gene (CYP11B2) is associated with metabolic syndrome in men. Am J Hypertens. 2007 Feb ;20(2):218-22.
• de Lorgeril M, Salen P. Modified cretan Mediterranean diet in the prevention of coronary heart disease and cancer : An update. World Rev Nutr Diet. 2007 ;97:1-32.
• de Lorgeril M, Salen P. The Mediterranean diet in secondary prevention of coronary heart disease. Clin Invest Med. 2006 Jun ;29(3):154-8.
• de Leiris J, de Lorgeril M, Boucher F. Ethanol and cardiac function. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2006 Sep ;291(3):H1027-8.
• de Lorgeril M, Salen P. Cholesterol lowering and mortality : time for a new paradigm ? Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2006 Sep ;16(6):387-90.
• de Lorgeril M, Salen P. Selenium and antioxidant defenses as major mediators in the development of chronic heart failure. Heart Fail Rev. 2006 Mar ;11(1):13-7.
• Daziel K, Segal J, de Lorgeril M. A mediterranean diet is cost-effective in patients with previous myocardial infarction. J Nutr. 2006 Jul ;136(7):1879-85.
• de Lorgeril M, Salen P. The Mediterranean-style diet for the prevention of cardiovascular diseases. Public Health Nutr. 2006 Feb ;9(1A):118-23.
• de Lorgeril M, Salen P, Defaye P. Importance of nutrition in chronic heart failure patients. Eur Heart J. 2005 Nov ;26(21):2215-7.
• de Lorgeril M, Salen P. Dietary prevention of coronary heart disease : the Lyon diet heart study and after. World Rev Nutr Diet. 2005 ;95:103-14.
• de Lorgeril M, Salen P, Guiraud A, Zeghichi S, Boucher F, de Leiris J. Lipid-lowering drugs and essential omega-6 and omega-3 fatty acids in patients with coronary heart disease. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2005 Feb ;15(1):36-41.
• de Lorgeril M, Salen P. alpha-linolenic acid, coronary heart disease, and prostate cancer. J Nutr 2004 Dec ;134(12):3385
• Guiraud A, de Lorgeril M, Boucher F, Berthonneche C, Rakotovao A, de Leiris J. Cardioprotective effect of chronic low dose ethanol drinking : insights into the concept of ethanol preconditioning. J Mol Cell Cardiol 2004 Apr ;36(4):561-6.
• Cahu C, de Lorgeril M, Salen P. Farmed and wild fish in the prevention of cardiovascular diseases : assessing possible differences in lipid nutritional values. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2004 Feb ;14(1):34-41.
• de Lorgeril M, Salen P. Is alcohol anti-inflammatory in the context of coronary heart disease ? Heart 2004 Apr ;90(4):355-7.
• de Lorgeril M, Salen P, Guiraud A, de Leiris J, Boucher F. Resveratrol and non-ethanolic components of wine in experimental cardiology. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2003 Apr ;13(2):100-3.
• de Lorgeril M, Salen P, Defaye P. Importance of nutrition in chronic heart failure patients. Eur Heart J. 2005 Sep 23
• de Lorgeril M, Salen P. Secondary prevention of coronary heart disease by diet. Asia Pac J Clin Nutr. 2005 Mar ;14(Suppl):S84-S91.
• de Lorgeril M, Salen P. Suitability of the Mediterranean-style diet in the modern world. Asia Pac J Clin Nutr. 2005 Mar ;14(Suppl):S78-S83.
• Gronbaek M, Di Castelnuovo A, Iacoviello L, Furman K, Donati MB, de Gaetano G, Trichopoulou A, La Vecchia C, Corrao G, de Lorgeril M, Salen P. Wine, alcohol and cardiovascular risk : open issue. J Thromb Haemost. 2004 Nov ;2(11):2041-8.
• de Lorgeril M, Salen P. Use and misuse of dietary fatty acids for the prevention and treatment of coronary heart disease. Reprod Nutr Dev. 2004 May-Jun ;44(3):283-8.
• Rakotovao A, Berthonneche C, Guiraud A, de Lorgeril M, Salen P, de Leiris J, Boucher F.Ethanol, wine, and experimental cardioprotection in ischemia/reperfusion : role of the prooxidant/antioxidant balance. Antioxid Redox Signal. 2004 Apr ;6(2):431-8.
• de Lorgeril M, Salen P. Dietary prevention of post-angioplasty restenosis. From illusion and disillusion to pragmatism. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2003 Dec ;13(6):345-8.
• de Lorgeril M, Salen P. Dietary prevention of coronary heart disease : focus on omega-6/omega-3 essential fatty acid balance. World Rev Nutr Diet. 2003 ;92:57-73.
• Morel S, Berthonneche C, Tanguy S, Toufektsian MC, Foulon T, de Lorgeril M, de Leiris J, Boucher FInsulin resistance modifies plasma fatty acid distribution and decreases cardiac tolerance to in vivo ischaemia/reperfusion in rats. Clin Exp Pharmacol Physiol. 2003 Jul ;30(7):446-51.
• de Lorgeril M, Salen P. Effect of vitamins E and C on transplant-associated atherosclerosis. Lancet 2002 Aug 10 ;360(9331):486-7.
• de Lorgeril M, Salen P, Martin JL, Boucher F, de Leiris J. Wine drinking and risks of cardiovascular complications after recent acute myocardial infarction. Circulation 2002 Sep 17 ;106(12):1465-9.
• de Lorgeril M, Salen P, Paillard F, Laporte F, Boucher F, de Leiris J. Mediterranean diet and the French paradox : two distinct biogeographic concepts for one consolidated scientific theory on the role of nutrition in coronary heart disease. Cardiovasc Res 2002 Jun ;54(3):503-15
• de Lorgeril M, Salen P. Fish and N-3 fatty acids for the prevention and treatment of coronary heart disease : nutrition is not pharmacology. Am. J. Med. 2002 Mar ;112(4):316-9.
• de Lorgeril M, Renaud S, Mamelle N, Salen P, Martin JL, Monjaud I, Guidollet J, Touboul P, Delaye J. Mediterranean alpha-linolenic acid-rich diet in the secondary prevention of coronary heart disease. Lancet 1994,(343):1454-1459.
• Boucher P, DE Lorgeril M, Salen P, Crozier P, Delaye J, Vallon JJ, Geyssant A, Dante R. Effect of dietary cholesterol on LDL receptor, HMGCoA reductase and LDL Receptor-related Protein (LRP) mRNA expression in healthy humans. Lipids 1998 (33):1177-1186.
• Forrat R, DE Lorgeril M, Sebbag L, Delaye J, Ferrera R. Effect of chronic severe diabetes on myocardial stunning in the dog. J Moll Cell Cardiol 1998 (30):1889-95.
• de Lorgeril M, Salen P, Martin JL, Monjaud I, Delaye J, Mamelle N. Mediterranean diet, traditional risk factors and the rate of cardiovascular complications after myocardial infarction. Final Report of the Lyon Diet Heart Study. Circulation 1999 (99):779-785.
• de Lorgeril M, Salen P, Paillard F, Lacan P, Richard G. Lipid-lowering drugs and homocysteine. Lancet 1999 (353):209-210.

Nòtas

Ligams extèrnes

• Site del Dr Michel de Lorgeril