Mar d'Aragon
La Mar d'Aragon (tanben coneguda com Retienguda de Mequinensa) qu'ei un gran lac artificiau qui vadó a l'escadença en 1955 de la bastida deu barratge de Mequinenza suber l'arriu d'Èbre.
La retienguda d'aiga qu'ei longa de 110 km, ua arribera de 500 km e ua superficia de 7540 km2. Que ho pleada per purmèra vegada en 1965; que s'ac proheitè entà i liberar alevins qui s'i son reprodusits. Uei, aqueth lac qu'ei un lòc de practica de pesca e de lésers aquatics.
Istòria
modificar
Lo bastiment de la paissièra de Mequinenza, per concession a l'entrepresa ENHER del profechament idroelectric integral d'un tram del riu Ebre en 1955, donèt origina a aquesta granda restanca cuya longitud es d'unes 110 km e possedís unas "còstas interioras" d'a l'entorn de 500 km. La lámina d'aiga en la còta maximala es de 121 m. Se embalsó pel primièr còp en decembre de 1965 quand se inundaron 3500 a d'òrta. L'enginhèr encargat del projècte foguèt lo catalan Victoriano Muñoz Oms.
Lo bastiment de la restanca de Mequinenza, amassa amb lo de Ribarroja, comportèt la destruccion de l'anciana populacion de Mequinenza. S'es plan cèrt que l'aumentacion del nivèl de las aigas pas inundaban la totalitat del pòble, òc qu'o fasián granda part de la siá populacion e las tèrras agricòlas mai fértiles. Las autoritats franquistas de l'epòca determinèron salomonicamente derribar lo pòble entièr, en inclusent la glèisa. Fòrça dels mequinenzanos perdèron los sieus trabalhs, mai que mai en la minería del carbon doncas que fòrça d'elas demorèron inundadas per l'aiga. Fòrça autres abitants se volguèron pas se desprene de las siás raïses e de los sieus remembres, e rebastiguèron una nòva Mequinenza pas fòrça luènh de l'anciana, aquesta còp al bòrd del riu Segre.
Entorn cultural
modificar
En l'entorn de la restanca de Mequinenza existisson un centenat de jaciments arqueologics e divèrses mausoleos romans coma los de Fabara, Chiprana e Miralpeix. Aqueste darrièr foguèt trasladat en 1962 a la siá actuala ubicacion en lo centre urban de Casp a causa del bastiment de la restanca. Autres ponchs d'interès son lo monastèri cisterciense de La nòstra Madama de Ròda e los castèls medievales de Mequinenza e Nonaspe, aital coma una coriosa ret de tors de senhals de las guèrras carlistas.
Los Musèus de Mequinenza son un autre esperrequi distintiu de la localitat. Son formats del Musèu de la Mina, lo Musèu de l'Istòria de Mequinenza e lo Musèu del Passat Preistoric. En eles se pòt visitar una mina reala de 1 quilomètre de longitud totalament visitable, conéisser l'istòria de la millenària Mequinenza (derribada a causa del bastiment de la restanca de Ribarroja) o recórrer de reproduccions dels principales jaciments arqueologics trobats en la localitat.
Lo pòble vièlh de Mequinenza s'a reconvertido en lo Pargue de la Memòria ‘Jesús Montcada’, que s'es recuperat en el los carrèrs de l'ancian nuclèu urban abandonat pel bastiment de la restanca de Ribarroja e s'es incorporat de desparièrs panèls informatius que convidan a conéisser la populacion.
Cal tanpauc desbrembar de luòcs de marcada valor mieiambientala coma lo Aiguabarreig Segre-Cinca, los Estanhs Salats de Chiprana e Bujaraloz o Los Monegros.
