Lautaro (deformacion espanhòla deu mapundungun Leftaru) que ho un indian araucan mapuche hilh d'un capdau qui ho hèit presoèr peus conquistadors espanhòls de Pedro de Valdivia. Durant la soa captivitat que s'amigalhè dab eths (o au mens que he com se hosse atau) e un dia que s'escapè e dab totas las coneishenças tecnicas suu manejament de las armas e deus chivaus après auprès d'eths, que gavidè los mapuches contre los conquistadors en bèth remportar granas batalhas e quitament virar se las entà'us horabandir deu terrotòri deus mapuches. Fin finala que ho des.hèit e aucit, mes que demorèr com un simbòl de resisténcia revindicat sègles après peur libertadores latino-americans com Bernardo O'Higgins, membre de la famosa Lòtja Lautaro.

Lautaro idealizat peu pintre occitano chilen Pedro Subercasaus