La Scala
La Scala (en italian: Teatro alla Scala) es un dels bastiments mai celèbres de Milan, en Lombardia, ont se fan de representacions d'opèras. Lo Teatre alla Scalla, amb la Fenice de Venècia e lo Teatro San Carlo de Nàpols demest las tres salas d'opèra pus prestigiosas d'Itàlia.
  | |||||||
| Donadas | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tipe | Teatre d'opèra | ||||||
| Arquitècte | Giuseppe Piermarini (ca)  : façada, estructura, escalièr en espiralaLuigi Lorenzo Secchi (ca) : vestibul, ridotto, Escalièr en visetaAlessandro Sanquirico (ca) : decoracionMario Botta: retroscèna, torre panoramica | ||||||
| Construccion | 3 Agost de 1778 | ||||||
| Inauguracion | 3 Agost de 1778 | ||||||
| Foncion | Opèra, dansa de scèna e concèrt | ||||||
| Cronologia | |||||||
| estrea d'inauguracion del Teatre alla Scalla | |||||||
| 1943 | Incendi | ||||||
| decenni de 2000 | reconstruccion | ||||||
| Caracteristicas | |||||||
| Estil | arquitectura neoclassica a Milan | ||||||
| Estanças | 7 | ||||||
| lòtja | 145 | ||||||
| lòtja reiala | 1 | ||||||
| lòtja de prosceni | 8 | ||||||
| balcon | 2 | ||||||
| Localizacion geografica | |||||||
| País | Itàlia | ||||||
| Region | Lombardia | ||||||
| Ciutats metropolitanas | Ciutat Metropolitana de Milan | ||||||
| Ciutat | Milan | ||||||
| Localizacion | Piazza della Scala | ||||||
 | |||||||
| ben cultural italian | |||||||
| Plans | |||||||
 | |||||||
| Activitat | |||||||
| |||||||
| Site web | teatroallascala.org | ||||||
 | |||||||
Istòria
modificarFoguèt bastida en dos ans per l'arquitècte Giuseppe Piermarini sur la comanda de Maria Terèsa d'Àustria aprèp l'incendi de l'ancian teatre ducal. S'inaugurèt lo 3 d'agost de 1778 en preséncia de l'arquiduc Ferdinand d'Àustria amb l'opèra l'Europa riconosciuta d'Antonio Salieri. Lo lòc causit foguèt lo de la glèisa de Santa Maria della Scala, destruïda en aquela escasença, daissant lo sieu nom al teatre.
Aquel teatre visquèt l'evolucion de l'opèra italiana amb Domenico Cimarosa, la creacion de plan opèras majoras del repertòri italian coma Il turco in Italia de Rossini, Il Pirata (1827) e subretot Norma (1831) de Vincenzo Bellini. La sala venguèt victima pr'aquò de la concurréncia dels autres endreits coma lo Teatro Carcano situat dins la quita vila que vegèt la creacion de fòrça òbras majoras.
Foguèt Giuseppe Verdi que faguèt las primièras de fòrça grandas òbras e que permetèt a la sala d'aténher lo sieu prestigi actual, e mai s'aqueste abandona l'endreit a partir de 1845. La Scala dona encara de representacions prestigiosas, pasmens i son escassas las creacions majoras. Verdi tornèt alavetz amb Aida en 1872 (mas la siá creacion aguèt luòc en Egipte), amb Otello (1887), enfin amb Fastaff en 1893.
La Scala donèt de representacions nombrosas de las opèras de Richard Wagner e tanben de las dels pòstveristas.
Èra tanben una plaça màger de l'art coregrafic. Nombroses balèts i son representats cada annada. Las estelas pus importantas de la dança classica an ja fait representacions dins aqueste endreit mitic. Se pòt citar Carla Fracci, Sylvie Guillem, Rudolf Noureev, Maya Plisetskaya, Patrick Dupond, Margot Fonteyn, Alessandra Ferri e plan mai autres encara.
Patiguèt bombardaments en 1943 e non poguèt reobrir abans 1946.
Arturo Toscanini ne foguèt lo cap d'orquèstra pus famós. Foguèt seguit puèi per Claudio Abbado en 1972 e Riccardo Muti en 1986.
Foguèt tancat en 2001 per i entamenar una renovacion. La reobertura se debanèt lo 7 de decembre de 2004 e s'i interprèta la meteissa òbra de Salieri qu'a la siá inauguracion, jos la direccion de Riccardo Muti.
L'orquèstra de la Scala aguèt un cèrt nombre de menaires prestigioses que lo mai celèbre foguèt sens cap de dobte Arturo Toscanini que i comencèt la siá carrièra en 1898 amb Los Mèstres Chantaires de Nurembèrg e i seguiguèt carrièra fins a 1929 data que partiguèt cap als Estats Units. Foguèt seguit, entre d'autres per Herbert von Karajan, Lorin Maazel, Claudio Abbado e Riccardo Muti que presentèt sa demission en 2005 en seguida de movements socials.
La cantaira mai coneguda demòra Maria Callas tre 1951.
Menaires principals e directors musicals
modificar- Daniel Barenboim (dempuèi 2006) (coma menaire convidat principal)
- Riccardo Muti (1986 - 2005)
- Claudio Abbado (1968 - 1986)
- Pòst vacant entre 1956 e 1968
- Guido Cantelli (1956) (mòrt accidentalament abans la siá presa de foncion)
- Carlo Maria Giulini (1953 - 1956)
- Victor de Sabata (1929 - 1953)
- Arturo Toscanini (1921 - 1929)
- La Scala foguèt tancada de 1918 a 1920
- Tullio Serafin (1917 - 1918)
- Tullio Serafin (1909 - 1914)
- Arturo Toscanini (1898 - 1908)
- Franco Faccio (1871 - 1889)
