Era istòria d'Aran ei era que transcor ath territòri dera val d'Aran.

Era Val d'Aran se situa enes Pirenèus, en noroeste dera actuau Catalonha.

Edat Mejana en Aran

modificar

Nauta Edat Mejana

modificar

Era istòria medievau d'Aran ei complèxa pera manca absoluta de hònts formaus dirèctes enquiath sègle XII, causa que obligue a deduccions contextuals, e pes aparentes contradiccions e indeterminacions de bères ues cites posteriores enquia plan entrat eth sègle XIII. En quin cas que sigue, Aran ena prumèra edat mejana va pendular entre es poders plaçadi ath nòrd e ath sud des Pirenèus, que exercissen un poder efectiu fòrça precari e de caractèr temporau, per esfòrç que supausaue superar er isolament geografic e pera tendéncia des naturaus dera val a refusar domenis extèrnes e a autoorganitzar-se comunalment.

Baisha Edat Mejana

modificar

Eth 1220 Aran ja tornaue a èster desestacat deth comtat de Comenge e ère possession de Jacme Ièr, sense qu'age demorat enregistrat com s'aurie produsit era devolucion; solament se pòt indicar com auie demorat eth tauler de escacs a banda e banda des Pirenèus dempús dera desbranda de Muret, que en tot o en partida licau èster restacat damb era restitucion d'Aran.