Hèsta de la sau

La Hèsta de la Sau, qu'ei ua hèsta calendària bearnesa qu'estó creada en 1980 a Salias^[1]^[2]^[3].

Quate dias de celebrar, deu dijaus tau dimenge, qui's calan sus la dusau setmana deu mes de seteme.

La sau qu'ei espleitada despuish au mensh 3000 ans suu parçan de Salias.

Uei-lo-dia que'n produseishen 900 quilòs per an.

Aperada tanben aur blanc qu'ei de prumèra qualitat peu salar que sia per la carn o lo hromatge en Bearn, en Baish Ador, peu Jambon de Baiona IGP^[4].

A d'aquesta hèsta qu'ei la familha e la comunitat qui s'i hèn com per las hèstas patronaus. De mei qu'ei ua de las hèstas màgers de l'abòr en Bearn^[5].

Programa de 2016 de la Hèsta de la sau^[6].

Debanar modificar

Arron la missa deu dimenge matin, cantada en bearnés en polifonia, que's fòrma un seguici de las confrairias que se'n va cap a la plaça deu Bayaà^[7]^[8], plaça - per devath la quau e's tròba uei la cripta de la hont salada - on son intronizats los navèths confrairs.

Cants, contes e dança e notament de 2009-2010 enlà, dab la recuperacion peus dançaires (especiaument peus dançaires de Salias e de Sent Pèr (de Lèren)^[9] deu Quadrilh de Salias, dança en linha cantada e soada aus instruments. Puish que segueish l'aperitiu e lo repaish (de 800 cobèrts) animat per las bandas.

Lo vrèspe qu'ei consacrat a la cavalcada deus bròs per tèmas deus parçans de Salias e de la Comunitat de Comunas aus quaus tribalhan tot l'an.

Lo temps mei simbolic de tota la hèsta de la sau qu'ei lo de la jòga millenària deus portaires de samau. Las familhas deus Part-prenents qu'avèvan lo dret de putzar autanta saussa de sau com podèvan pendent un temps dat e de s'ac arrecaptar a casa dens cistèrnas plaçadas en contrabaish deus ostaus de faiçonaires de sau. Un vertadèr esplèit de fòrça e d'equipa dab vaishèths de 120 quilòs.

Ua apropriacion ciutadana tornar modificar

Los Amis du Vieux Salies qu'animan un musèu de la sau^[10] de la museografia modèrna, pertocant las arts e tradicions popularas a l'entorn deus mestièrs de la sau a Salias.^[11].

Nòtas e referéncias modificar

[1] ttps://fr.wikipedia.org/wiki/Salies-de-B%C3%A9arn

[2] ttps://web.archive.org/web/20170602164253/http://www.locongres.org/oc/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/

[3] ttps://web.archive.org/web/20120118090709/http://toponimiaoc.webs.com/64pirenusatlantics.htm

[4] ttps://fr.wikipedia.org/wiki/Jambon_de_Bayonne

[5] ttp://www.sondaqui.com/oc/Mestiers-e-Especialitats/hesta-de-la-sau

[6] ttps://web.archive.org/web/20160920083737/http://www.lafetedusel.com/

[7] rafia francesa

[8] ttp://www.culture.gouv.fr/public/mistral/merimee_fr?ACTION=RETROUVER&FIELD_1=cmer1&VALUE_1=Salies%2dde%2dB%e9arn&FIELD_2=cmer4&VALUE_2=&FIELD_3=cmer5&VALUE_3=&FIELD_4=AUTR&VALUE_4=&FIELD_5=cmer2&VALUE_5=&FIELD_6=titre&VALUE_6=&FIELD_7=date%20protection&VALUE_7=&FIELD_8=DOSURLP&VALUE_8=%20&NUMBER=4&GRP=0&REQ=%28%28Salies%2dde%2dB%e9arn%29%20%3aLOCA%2cPLOC%2cINSEE%20%29&USRNAME=nobody&USRPWD=4%2524%252534P&SPEC=9&SYN=1&IMLY=&MAX1=1&MAX2=100&MAX3=100&DOM=Tous

[9] Los Chancaires de St Pèr de Lèren

[10] Musée du sel

[11] ttps://web.archive.org/web/20161105063231/http://www.museedusel64.com/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]