Front popular (Espanha)

Lo Front popular èra una coalicion electorala e un pacte signat en genièr de 1936 per d'organizacions d'esquèrra, a l'iniciativa de Manuel Azaña dins la perspectiva de las eleccions de 1936. Manuel Azaña, del Front popular espanhòl, fuguèt elegit democraticament en febrièr de 1936 e foguèt lo president de la Segonda Republica espanhòla fins a 1939.

Pendent aqueles temps en França i aviá lo Front popular francés al govèrn.

Istoric

Lo Front popular inclusissiá lo Partit socialista obrièr espanhòl (PSOE), lo syndicat UGT (Union generala dels trabalhadors) , pròche du PSOE, lo PCE (Partit comunista d'Espanha), lo POUM (Partit Obrièr d'Unificacion Marxista) e los Republicans: IR (Esquèrra republicana, dirigida per Azaña) e UR (Union republicana, dirigida per Diego Martínez Barrio). Aquel pacte fuguèt sostengut per de nacionalistas galicians e catalans (coma l'ORGA e l'ERC) e per la CNT (Confederacion Nacionala del Trabalh, sindicat anarquista).

La IIIa Internacionala preconiza en 1935, per repondre a la creissença del faissisme, la formacion de fronts populars ligant los partits comunistas (estalinians) amb los autres partits antifaissistas, coma los partits socialistas e republicans. En Espanha, es una coalicion entre republicans d'esquèrra e organizacions obrièras per defendre las reformas socialas del primièr govèrn (1931-1933) de la Segonda Republica espanhòla, e liberar los prisonièrs politics fach dempuèi l'insurreccion de las Asturias de 1934.

Lo Front populaire venç lo Front nacional (un rassemblament de partits de drecha e faissistas) e ganha eleccions democraticas del 16 de febrièr de 1936, formant un novèl govèrn espanhòl.

Composicion

• Front popular (sus l’ensems del territòri espanhòl, levar País Valencian e Catalonha)
  • Partido Socialista Obrero Español (PSOE, esquèrra socialista): 98
  • Izquierda Republicana (IR, Esquèrra republicana): 84
  • Unión Republicana (UR, centre republican): 37
  • Partido Comunista de España (PCE, esquèrra comunista): 16
  • Partido Republicano Democrático Federal (PRDF, esquèrra federalista): 2
  • Partido Sindicalista (PS, anarquistas moderats): 1
  • Partido Sindicalista Independiente (PSI, anarquistas moderats): 1
  • Esquèrra diversas: 2
• Front d'Esquèrras de Catalonha
  
  • Esquerra Republicana de Catalunya (ERC, esquèrra a catalana): 21
  • Acció Catalana Republicana (ACR, nacionalistas catalans): 5
  • Unió Socialista de Catalunya (USC, esquèrra socialista catalana): 3
  • Partit Republicà d'Esquerra (PRE, seccion catalaae de l’IR): 3
  • Partit Nacionalista Republicà d'Esquerra (PNRE, esquèrra nacionalista catalana, scission de l’ERC) : 2
  • Unió de Rabassaires i Altres Cultivadors del Camp de Catalunya (sindicats d’obrièr agricòlas de la viticultura): 2
  • Partido Obrero de Unificación Marxista (POUM, socialistas d'esquèrra): 1
  • Partit Català Proletari (PCP, esquèrra comunista catalana): 1
  • Partit Comunista de Catalunya (PCE, seccion del PCE en Catalonha, esquèrra comunista): 1
  • Federación Socialista Catalana (FSE, seccion del PSOE en Catalonha, esquèrra socialista): 1
• Autres partits nacionalistas d'esquèrra
  • Partido Galeguista PG, nacionalistas galicians): 3
  • Esquerra Valenciana (EV, esquèrra autonomista valenciana, al sen del Front d'Esquèrras en País Valencian): 1

Manuel Azaña es elegit president de la Republica en mai de 1936, mas lo PSOE se jongut pas al govèrn a causa de l'oposicion a Francisco Largo Caballero.

En julhet de 1936, Francisco Franco e de generals faissistas lançan un cop d'Estat provocant la guèrra civila espanhòla (1936-1939). Lo govèrn dissòlv l'armada sul territòri demorat fidèl a la Republica. Avent pas d'armas, encoratja las ciutodans a defendre la Republica. De comitats e grops mixtes, formats espontaneament per de sindicats (UGT e CNT), partits politics (PCE, POUM) e d'autras organizacions, units contra los faissistas, capitan a los véncer dins de grandas vilas coma Madrid, Barcelona, Bilbao e Valéncia, en mai de fòrça vilatges e vilòtas. Sans armas e sens lo sosten moral de las autras democracias europèas (nonintervencion) tres ans après perdon la guèrra.

Franco impausa una dictatura faissista pendent 40 ans, fins a sa mòrt.

Vejatz tanben

• Olimpiadas popularas de Barcelona (julhet de 1936)
• POUM
• CNT