Fantasiá

La fantasiá (nomenat fantasy en literatura anglesa que faguèt espelir lo genre) es un genre artistic que mescla d'elements basats sus la realitat amb d'autras non existents de caractèr magic o sobrenatural, se destriant aital de la simpla ficcion. Lo mond fantastic se presenta coma real e coerent. S'es de caractèr totalament independent del real, s'agís de nauta fantasiá (high fantasy) alara que se nomena low fantasy s'i a interaccion o dependéncia amb la realitat quotidiana. Mai sovent i a un afrontament entre lo Ben e lo Mal que mòu l'accion.

Istòria

La mitologia anciana conten d'elements fantastics mas qu'a l'epòca avián un caractèr explicatiu e se consideravan coma vertadièrs, alara se pòt pas considerar coma fantasiá pròpriament dicha (cal una volontat conscienta de mesclar d'elements sobrenaturals inventats). La fantasiá coma genre sorgís, doncas, a fins del sègle XVIII e del començament del XIX, ligada al preromantisme.

Sosgenres

Amb l'aument dels romans de genre fantastic (e posteriorament de filmes), aquel se dividís en divèrses sosgenres:

• Fantasiá escura.
• Istòria alternativa: partís d'un eveniment real e bastís una ficcion qu'auriá pogut se passar s'un dels elements aviá cambiat (per exemple se la victòria dins una guèrra s'èra anada cap l'autre partit).
• Fantasiá eroïca o epica: adaptada dins una epòca pseudomedieval, es la mai classica.
• Fantasia urbana o contemporanèa: suggerís d'autres monds o de creaturas dins un entorn realista e modèrne, sovent urban, coma fòrça òbras de Neil Gaiman.
• Fantasia parodica: Òbras fantasticas que parodian los grands classics del genre, se destaca l'òbra de Terry Pratchett e las nombrosas parodias de la trilogia de Tolkien.
• Mitica: torna crear de grandas mitologias dins d'epòcas diferentas.
• Sciéncia-ficcion: mesca d'elements d'ambedós genres.
• D'espasa e mascariá: basada sus d'eròis sovent amorals o qu'utilizan la fòrça fisica e la mascariá per véncer, coma las òbras de Conan. Una evolucion d'aqueste genre derivèt en lo sword and planet.
• Mond perdut.
• Fantasia contemporanèa adapta los fenomèns magics o sobrenaturals en un entorn actual e versemblant.
• Low fantasy.

Cinèma

Lo cinèma fantastic correspond a de filmes amb de tèmas de fantasiá, mai sovent compren de magia, de monds de fantasiá exotica, o de faches, personatges o creaturas absoludament irrealas que pas cap apertenon a la realitat coneguda del nòstre mond, en contraste amb lo cinèma de sciéncia-ficcion o del cinèma d'òrre, qu'an o pòdon aver una basa realista o scientifica. A vegada tanben s'utiliza lo tèrme "fantastic" dins un sens mai larg per far referéncia a tota aquela classa de cinèma en general.

La categoria a tant a veire amb lo subjècte coma amb lo contèxte e i a de segur de transposicion entre los genres. Per exemple, al subjècte de Star Wars, coma lo concèpte de la Fòrça (dins lo sens mistic de la trilogia originala), se pòt considerada coma fantasiá malgrat que s'ancòra dins un entorn de sciéncia-ficcion, que los eròis utiliza se mòvon dins de tèmas de sciéncia-ficcion, coma lo viatge dins lo temps, per crear la fantasiá.

• Lo cinèma de supereròis sembla tanben complir las exigéncias dels genres de fantasiá o de la sciéncia-ficcion, mas abitualament es considerat coma un genre d'esperse.

• Lo cinèma animat o per enfant es pas sempre classificat coma fantasiá, coma pas sempre o son los animals non umans parlants. Bambi, per exemple, es pas fantasiá, tanpauc es Toy Story, pasmens s'aquel darrièr s'apròcha mai de la fantasiá que lo primièr.

• Lo cinèma surrealista es tanben pròche del fantastic, mas a causa de las convencions narrativas del genre es considerat mai sovent coma una categoria a despart.

Lo cinèma fantastic ten son origina dins lo cinematograf dels fraires Lumiere. Mercés a aquela invencion lo francés George Méliès fondèt un estúdio cinematografic que se desvolopèt, amb el coma director aqueste genre cinematografic. Un de son films mai conegut es Lo Viatge cap a la Luna (1902).

Festenals

• En America del Nòrd, lo festenal mai popular e màger es Fantasia, que se debana cada an a Montreal (Canadà).

• Fantasporto, en Portugal es considerat un dels mai important del mond pel cinèma fantastic, tanben amb lo Festenal de Cinèma de Sitges, (Catalonha).
• En Euròpa i a tanben lo Festenal de Cinèma Fantastic de Brussèlas, celebrat dins la capitala de Belgica.

• En Ispanoamerica, lo mai conegut es aqueste Buenos Aires Roge Sang, un festenal de cinèma fantastic e cinèma d'òrre, centrat sus la produccion ultra-independenta del genre.

Filmografia

Exemples de filmes del genre fantastic:

• Dracula (1931), de Tod Browning.
• Lo masc d’Oz (1939), de Victor Fleming.
• Excalibur (1981), de John Boorman.
• Furia De titans (1981), de Desmond Davis.
• L'istòria sens fin (1984), de Wolfgang Petersen.
• Lo Senhor dels Anèls (The Lord of the Rings) (2001-2003), de Peter Jackson.
• Seria de Harry Potter (2001-2012).
• Trilogia de las Cronicas de Narnia (2005-2010).
• La masca Daurada (2007), de Chris Weitz.
• Las Cronicas de Spiderwick.

Autors fantastics notables

• John R.R. Tolkien, Creèt la Tèrra Mejana, per que creèt diferentas lengas derivadas del cèlta, e bastiguèt diferents romans coma "Lo Hobbit" e la trilogia del Senhor dels Anèls.
• Joanne Kathleen Rowling, Amb los diferents romans pels joves a l'entorn del personatge de Harry Potter.
• George R.R. Martin
• George Lucas, sustot per l'univèrs Star Wars.

Bibliografia

• Charlotte, « Core Collections in Genre Studies: Fantasy Fiction 101 », 48, Charlotte; , Neil; , Andrew; , Barry; , Jessica «Core Collections in Genre Studies: Fantasy Fiction 101». , , , , pàg. .