Espelugas dera Bastida

Eth hialat carstic dera Bastida, tanben aperat der'Espuga, que's compausa de tres cavitats principaus: er'espeluga deths Shivaus, celèbra peth son gran equid policròm, datat deth Paleolitic Superior (Magdalenian IV); er'espeluga dera Pèrta, on er arrivet der'Espuga e desapareish devath tèrra en tot tornar sorgir en Esparròs on e vad er arrivet der'Aigueta qui correish en gorg d'Esparròs; e er'espeluga Blanca, non ocupada per òmi.

Que's situa ena vath deras Baronias de Bigòrra, un parçan on er'aiga ei present pertot e on e's tròba mes de 400 espelugas, duas deras quaus (aquera deths Shivaus ena Bastida e acera deth Bòsc deth Cantet en Espeisha) estón ondradas peths òmis dera Preïstòria.

Er'espeluga deths Shivaus

Coneishuda peths abitants deth vilatge, que comencè d'estar explorada ara fin deth sègle XIX, subertot per Armand Viré. En 1932, Norbèrt Casteret que i arreconeishó figuras parietaus. Aquera espeluga qu'estó cercada per Norbèrt Casteret, Henri Bégouën, Robert Simonnet e André Glory.

Qu'embarra sustot gravaduras e pintruras de shivaus e de bisonts mès tanben de boquetins e de rèns. Totun, que cau mentàver era preséncia d'ua figura umana e d'un cap de felin. Que s'i trobè plaquetas gravadas en mei de contorns talhonats qui arrepresentan caps de boquetin.