Piero della Francesca

Piero De Benedetto Dei Franceschi de nom compler Piero di Benedetto de Franceschi o encara Pietro Borghese (Sansepolcro, Toscana, 1416-1492) èra un pintre del Quattrocento italian conegut per l'escai Piero della Francesca. Tanben èra geomètra e matematician. Es un dels principals e fondamentals personatges de la Renaissença que trabalhèt pels Medicis, e, pasmens, passèt sonque un an a Florença.

Piero della Francesca
Detalh d'òbra amb lo seu sopausat autorretrach
Detalh d'òbra amb lo seu sopausat autorretrach
Nom de naissença	Piero di Benedetto de Franceschi
Naissença	1416 Sansepolcro, Toscana
Decès	1492 Sansepolcro, Toscana
Nacionalitat	Italian
Activitat(s)	pintre, teorician
Mèstre	Antonio di Anghiari Domenico Veneziano
Escolans	Luca Pacioli
Movement artistic	Quattrocento
Òbras reputadas	Trionf de la Castetat Poliptic de Sant Antòni Nativitat Madonna del parto Conversacion sacrada Maria Magdalena Lo baptisme del Crist Flagellacion del Crist Verge de Misericòrdia Legenda de la Crotz Vertadièra e mai
Mecènas	Federico da Montefeltro
Illustracion : Detalh d'òbra amb lo seu sopausat autorretrach

Biografia modificar

Piero della Francesca es un personatge itinerant: se trobèt a Ferrara entre 1447 e 1448 trabalhant amb Lionello d’Este, a Rimini trabalhant per Sigismundo Malatesta a l'entorn de 1450, a Roma jols òrdres del Papa Piu II entre 1458 e 1459 e a Urbino trabalhant per Frederic III de Montefeltro en mai d'una ocasions. Dins la seuna itinerança l'acompanhava Leon Battista Alberti.

Nasquèt a Borgo San Sepolcro (Nord de Florença, dins la zona d'Ómbria) en 1416. Aquel territòri dins la primièra mitat del sègle XV canbièt de sobiraniá en diverses ocasions: d'en primièr dins las mans de Rimini, aprèp dins aquela de republica florentina e mai tard passèt jos la possession del papat. Per causa qu'èra un territòri frontalièr.

L’autor ven d’una familha de mercands, e d'aquò ven que sabiá l'aritmetica, lo calcul, l'algebra, la geometria e comptar amb l’abac. Aprèp l'aprendissatge que recebèt per tenir lo negòci familiar foguèt format amb un mèstre local que se nomenava Antonio di Anghiari per venit pintre. D'en primièr, entre 1432 e 1436, trabalhèt coma collaborador amb lo seu mèstre .

En 1438-39 trabalhèt a Florença, quand Masaccio veniá de morrir. Dins aquels moments existissián fòrça estils: encara èra al vam lo linealisme e lo lirisme de Fra Angelico, Panozzo Gonzolo o Filippo Lippi, e d'un autre caire veniá lo realisme geometric de Paolo Uccello. Dins la biografia de Piero es dificil de ligar la seuna vida de pintre amb la seuna vida de teorician. Segons Vasari, Piero, dins los seus darrièr 30 ans seriá estat cèc, e per aquò abandonèt la pintura dins aquel periòde, per se dedicar exclusivament a l’escriptura de tractats jos la dictat.

Piero escriguèt 3 tèxtes fòrça importants (dels mai cientifics del sègle XV e que foguèron la font basica per Da Vinci): un sul calcul amb l’abac, un sus la perspectiva pinctoriala e un autre sus la geometria.

Òbra modificar

La seuna òbra se caracteriza per una dignitat classica, coma Masaccio. Lo tractament dels personatges es fòrça volumetric e se percep un estudi anatomic, e una certa monumentalitat. Remarcam l'inexpressivitat e frejor dels personatges, amb de personatges que semblan èsser fòrça estatics, coma congeladas e calhats dins los seus pròpis moviments. Se percep tanben la volontat de construccion d'un espaci racional e coerent. Piero s'interessèt fòrça als problèmas del clarobscur e de la perspectiva, coma lo seu contemporanèu Melozzo da Forli.

La lutz dins los seus quadres es fòrça diafana, amb un tractament unifòrme, sens intensitats ni gradacion luminosa (leugièrament arcaïca, coma aquò de Fra Angelico). Arriba a donar la sensacion que los seus personatges son modelats dins de material dotat de lutz pròpia, intima, radianta. Las frescas coma la Legenda de la Santa Crotz, dins l'absida de la glèisa de San Francesc, Arezzo, son una òbra d'art de luminositat.

La perspectiva lineària èra la seuna caracteristica principala, se la pòt apreciar dins totes los seus quadres, que se distinguisson basicament pels seus colorits luminoses e un suau mas un traçat fèrme dels personatges.

A un estil pinctorial fòrça particular e es alara aisit d’identificar. Utiliza una lutz de plan jorn e de colors fòrça brilhantas, que li venon del seu contacte amb Domenico de Venezziano. Dins la seuna òbra totjorn es present lo pes de la geometria, qu'implica, d'un caire utilizar la perspectiva lineària e mermar los personatge a l’essencial.

Los personatges de Piero della Francesca son fòrça estetics, pauc emotius, çò que va al revèrs de las mai pinturas de la renaissença de Florença, qu'amb lo temps venián cada còp mai dinamics.

Longhi , quand parla de Piero, ditz que los seus personatges son de "columnas". Piero viu al meteis temps amb lo novelum de la Renaissença e l’evolucion de la pintura flamenca (realisme fragmentari). Piero della Francesca viatjèt pas en Flandra, mas ne visquèt fòrça pròcha e dins aquela influéncia: fa una mena de simbiòsi entre la renaissença italiana e la pintura flamenca.