Luís Vaz de Camões : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Ricou31 (discussion | contribucions)
Creacion de la pagina amb « thumb|Right|Luís de Camões per François Gérard [[Imatge:EstatuaCamoesLisboa.JPG|thumb|Monument dedicat a Cam... »
 
Xqbot (discussion | contribucions)
m robot Modifie: pt:Luís Vaz de Camões; changement de type cosmétique
Linha 3 :
[[imatge:Camões em Constãncia.JPG|thumb|Estatua de Camões.]]
 
'''Luís Vaz de Camões''' (v. 1524 — 10 de Junh de 1580) es frequentamente considerat coma lo pus grand [[poèta]] de [[lenga portuguesa]] e dels pus grands de l'Umanitat. Lo seu gèni es comparable a aquel de [[Virgili]], [[Dante Alighieri|Dante]], [[Miguel de Cervantes|Cervantes]] o [[William Shakespeare|Shakespeare]]; de sas doas òbras, L'[[epopèia]] ''[[Os Lusíadas]]'' es la pus significativa.
 
== Originas e jovença ==
 
Coneissèm pas la data e lo luòc ont nasquèt Camões. Seriá nascut entre 1517 e 1525. Sa familha foguèt d'origina galèca que se fixèt a [[Vilar de Nantes]], ''freguesia'' de [[Chaves (Portugal)|Chaves]] e pus tard anèt a [[Coïmbra]] e [[Lisbona]], luòcs que revendican èsser lo seu luòc de naissença. Frequentament se parla tanben d'[[Alenquer]], mas aquò seriá una interpretacion falsa de del sonet, ont Camões escriguèt "[…] / Me créissèt Portugal dins la verda e cara / patria meuna Alenquer […]". Aquela frasa isolada e escrita del sonet a la primièra persona menariam a pensar que Camões parlèt d'el meteis. Mas amb una lectura atentiva e completa del sonet podem conclure que los eveniments aquí presentats son pas associats a la vida de Camões.
 
Lo seu paire foguèt Simão Vaz de Camões e la seuna maire Ana de Sá e Macedo. Dins branca pairala, se tròba el trobador [[Galícia|galèc]] [[Vasco Pires de Camões]], e de branca mairala, lo navigador [[Vasco de Gama]].
Linha 19 :
De retorn a Lisbona, manquèt pas lèu tornar a la vida boèmia. Li foguèron atribuida mai d'unas amors, pas solament per damas de la cort mas tanben per la pròpria sòrre del Rei [[Manuel I de Portugal|D. Manuel I]]. Tombèt en disgràcia.
 
Segon [[Manuel de Faria e Sousa]] son principal biografa e comentator, en 1550 Camões se destinèt a anar en Índias. Foguèt dins lo registre de l'''Armada'' aquel an, dins que Faria trobèt lo seguent : " Luís de Camões, filh de Simão Vaz e Ana de Sá, demorants a Lisbona, dins la Mouraria ; escudièr, de 25 ans, de barba rossa, caucionat per son paire; va dins la nau de ''S. Pedro dos Burgaleses''. Al final embarquèt pas.
 
Lo jorn de [[Corpus Christi]] de [[1552]] luchèt en duèl, e feriguèt un certan [[Gonçalo Borges]]. Prisonièr, foguèt libertat per carta reiala de pèrdon lo 3 de Març de 1553. Puèi embarquèt dins l'armada de [[Fernão Álvares Cabral]], lo 24 del meteis mes.
Linha 27 :
Arribant a [[Goa]], Camões prendèt part a l'exposicion del vice-rei D. Afonso de Noronha contra lo rei de [[Chembe]], conegut coma lo "rei del [[pebre]]". D'aquela primièra exposicion s'inspirèt per l'elegia "O Poeta Simónides falando". Dempuèi Camões se fixèt a Goa ont escriguèt una granda partida de son òbra epica. Considerèt la vila coma una ''mairastra de totes los òmes onèstes'' e ali estudièt las costumes dels [[crestians]] e dels [[indós]], la geografia e l'istòria localas. Prenguèt part en mai d'una exposicion militaras. Entre Febrièr e Novembre de [[1554]] integrèt l'Armada de D. [[Fernando de Meneses]], constituida per pus de 1000 òmes e 30 naus, dins lo [[Golf Persic]], ali sentiguèt amarum qu'esprimèt dins cançon "Prèp d'un sec, ferit e esteril monte". Quant tornèt foguèt nomenat "fornidor principal de los defunts dins totas parts de China" pel Governador [[Francisco Barreto]], per que escriguèt ''Auto do Filodemo''.
 
En [[1556]] partiguèt a [[Macau]], ont perseguèt escriure. Visquèt dins una balma, que pòrta uèi lo seu nom, e aquí escriguèt un bona partida d'''[[Os Lusíadas]]''. Naufraguèt dins boca del [[Mekong]], ont salvèt de forma eroïca lo [[manuscrit]] de l'òbra
(cf. Lus., X, 128). Dins lo desastre defuntèt la seuna companha chinesa Dinamene, celebrada dins sus sonets. E a aquela epòca auriá escrich los rondèls ''Sôbolos rio''.
 
Linha 34 :
De retorn al reialme, en [[1568]] faguèt escala dins l'[[illa de Moçambique]], ont, demorèt dos ans, [[Diogo do Couto]] relata en son òbra, qu'el poëta foguèt ''tan paure que visquèt d'amics'' (Década 8.ª da Ásia). Puèi trabalhèt a la revision de ''Os Lusíadas'' e dins la compausicion de "''un Parnaso de Luís de Camões, amb poësia, filosofia e d'autras sciéncias''", òbra raubada. Diogo do Couto li paguèt la rèsta del viatgem fins a Lisbona, ont Camões apontèt en Abril de 1570, dins la nau ''Santa Clara'' : "A [[Cascaïs]], las naus ancoradas esperèron que Diogo do Couto tòrne de Almeirim, ont li foguèt sollicitat pel rei a sua entrada al Tage, porque Lisbona foguèt barrada per causa de pèsta. Fins a que l'ordre venguèt que ''Santa Clara"" entre amb la barra." (Oliveira Martins)
 
En 1580, a Lisbona, assistiguèt al despart de l'armada portuguesa per l'[[Africa del Nòrd]].
 
Defuntèt dins un òstal de Santana, e Lisbona, e enterrat dins una tomba somariá d'una glèisa prèpa. Los rèstes se tròban uèi al [[Monastèri dels ieronimitas]].
 
== Retrait de Camões ==
 
L'unic retrait conegut, pintat del viu Camões, per un pintre professional, es perdut. Mas existís una còpia, ''fòrça fidèla còpia'' facha per Luís José Pereira de Resende. La Comission Nacionala per las Commemoracions de las Descobèrtas Portuguesas comprèt a un antiquari american (Richard C. Ramer, especializat en bibliografia portuguesa) lo "retrato pintado a vermelho" per Fernão Gomes. Data del periòde 1573 - 1579, segond [[Vasco Graça Moura]].
 
== Os Lusíadas e a òbra lirica ==
[[Imatge:Camões, por Fernão Gomes.jpg|left|thumb|<center>Retrait per [[Fernão Gomes (pintor)|Fernão Gomes]]. c. 1576</center> ]]
''Os Lusíadas'' es considerat coma la principala [[epopèia]] de l'epòca modèrna mercés a sa grandesa e universalitat. Las realizacions del Portugal dempuèi el [[Infante D. Henrique]] fins a l'Union dinastica amb l'[[Espanha]] en 1580 marquèron l'Istòria, marcant la transicion de l'[[Edat Mejana]] cap a l'Epòca Modèrna. L'epopèia conta l'istòria de [[Vasco de Gama]] e dels eròis portugueses que naviguèron al l'entorn del [[Cap de Bona Esperança]] e dobriguèron una novèla romb cap a l'Índia. Es una epopèia umanista, meteis dins sas contradiccions, dins l'associacion de la mitologia pagana amb vision crestiana, dins los sentiments opausats subre la guèrra e l'emperi, dins lo gost del repaus e dins lo desir d'aventura, dins l'apreciacion del plaser e dins las exigéncias d'una vision eroïca.
{{citacion|''As armas e os barões assinalados<br />Que, da ocidental praia lusitana,<br />Por mares nunca de antes navegados<br />Passaram ainda além da Taprobana,<br />Em perigos e guerras esforçados,<br />Mais do que prometia a força humana,<br />E entre gente remota edificaram<br />Novo reino, que tanto sublimaram.<br />(...)<br />Cantando espalharei por toda a parte,<br />Se a tanto me ajudar o engenho e arte'' <br />'''Camões''', '''''Lusíadas''''', Canto I.}}
Linha 57 :
 
=== Liricas ===
* [[1595]] - [[Amor é fogo que arde sem se ver|Amor é fogo que arde sem se ver]]
* [[1595]] - [[Eu cantarei o amor tão docemente|Eu]]
* cantarei[[1595]] o- amor[[Verdes tãosão docementeos campos]]
* [[1595]] - [[VerdesQue sãome osquereis, campos|Verdesperpétuas são os campossaudades?]]
* [[1595]] - [[QueSobolos merios quereis,que perpétuas saudades?|Que me quereis, perpétuas saudades?vão]]
* [[1595]] - [[SobolosTransforma-se rioso queamador vão|Sobolosna rioscousa que vãoamada]]
* [[1595]] - [[TransformaMudam-se oos amadortempos, na cousa amada|Transformamudam-se o amador na cousaas amadavontades]]
* [[1595]] - [[Mudam-seQuem osdiz tempos,que mudam-seAmor asé vontades|Mudam-sefalso osou tempos, mudam-se as vontadesenganoso]]
* [[1595]] - [[QuemSete dizanos quede Amorpastor éJacob falso ou enganoso|Quem diz que Amor é falso ou enganososervia]]
* [[1595]] - [[SeteAlma anosminha degentil, pastorque Jacobte servia|Sete anos de pastor Jacob serviapartiste]]
* [[1595]] - [[Alma minha gentil, que te partiste|Alma minha gentil, que te partiste]]
 
=== Teatre ===
* [[1587]] - [[El-Rei Seleuco]]
* [[1587]] - [[Auto de Filodemo|Auto de Filodemo]]
* [[1587]] - [[Anfitriões]]
 
Linha 84 :
* Rythmas de Luis de Camoens, dirigidas em cinco partes. Dirigidas ao muito illustre senhor D. Gonçalo Coutinho. Em Lisboa. Per Manoel de Lyra. [[1595]]. sul conte de Estevão Lopes.
* Os Lusiadas de Luis de Camoens. Pelo original antigo agora novamento impressos. Em Lisboa. Per Manoel de Lyra.[[1597]]
* Rimas de Luis de Camões, acrescentadas nesta segunda impressão. Dedicadas á inclyta Universidade de Coimbra. Lisboa. Per Pedro Craesbeck. [[1599]]. sul conte Estevão Lopes.
* Rimas de Luis de Camões, acrescentadas nesta terceyra impressão. dedicadas a D. Gonçalo Coutinho. Em Lisboa. Per Pedro Craesbeck. [[1607]]. Sul comte de Domingos Fernandes.
* Anfitriões. Pref. e notas de Vieira de Almeida. Lisbona, 1942;
Linha 157 :
 
== Ligams extèrnes ==
* [http://www.instituto-camoes.pt/cvc/index.html Centro Virtual]
* [http://www.instituto-camoes.pt/cvc/navegaport/index.html Navegações Portuguesas]
 
[[Categoria:Poèta]]
Linha 164 :
[[Categoria:Escrivan]]
[[Categoria:Escrivan portugués]]
 
 
[[ar:لويس دي كامويس]]
Linha 202 ⟶ 201:
[[no:Luís de Camões]]
[[pl:Luís de Camões]]
[[pt:Luís Vaz de Camões]]
[[ro:Luís de Camões]]
[[ru:Камоэнс, Луис де]]