|
== ''Lo Gentilòme Gascon'' ==
Lo títol sancersancèr de l'òbra qu'ei :
''Lo Gentilòme gascon, Ee los hèits de GuerraGuèrra deu gran e poderós Enric, Rei de França e de NauarraNavarra. Vodat Aa Monsenhor lo Ducduc d'Espernon. Per GuilhemGuilhèm Ader Gascon.''
DensEn aquestaaquera biografia epica d'Enric de Navarra, que podem citar lo capítol ''« L'esgrima'' » deu purmèr libe qui'ns conda l'educacion deu protagonista :
''En aquò de prumèr nòstre capdetcapdèth s'endressaendreça.''<br>
''E per aueraver com cau d'un cavalhèr l'adressaadreça,''<br>
''Com aquiu dab los pès, ara ací dab las mans,''<br>
''Apren, espadassin, lo jòc deu cotelàs :''<br>
''Per aquò dab florets o d'espasa soleta,''<br>
''Cap et cap bigorósvigorós d'un aute s'acoleta.''<br>
''Per dessús lo punhau, per devath, entre garda,''<br>
''E quauque còp suu nas an d'estauviar la harda.''<br>
''Aquiu de pantacharpantaishar, de bohar non i a fin.''<br>
''Eths hèn l'arresolut, contrahèn lo mutin.''<br>
''Mes dessús tots los còps a la presa ei la guerraguèrra,''<br>
''Quan s'endravenendravan los pès an de gitar per tèrra,''<br>
''CrotzenCrotzan armas e brasbraç, on lavetz qui mes vau''<br>
''Deu gipon de son òme hè gaina au punhau.''<br>
Mei luenh, dens lo libe dusau, que podem léger lo capítol ''« Perpaus de Gascon'' » :
''Anem, coma dauantdavant, famfarafanfara la trompeta !''<br>
''Non leishem deu guarrèr la campanha soleta,''<br>
''Ditz lo brave labetzlavetz, huratem olo país,''<br>
''Netejem de lairons passatges e camins.''<br>
''HassamHaçam parlar de nos, anem, braves genrdarmesgendarmas,''<br>
''Abriga gensgents de ben l'ombra de nòstas armas.''<br>
''HassaHaça, valent e just, la tropa deu Gascon''<br>
''Que sia tornat com cau a daduncadun lo son,''<br>
''Que posca lo pagèspagés acoetionaracoeitivar sa tèrra,''<br>
''traficar lo marchantmarchand en despièitdespieit de la guerraguèrra.''<br>
L'òbra d'Adèr, sus 2690 alexandrins, que desplega atau un ample lexic. L'escrivan e critic occitan [[Pèire Bèc|Pèir Bec]] que he atau un estudi suu merro lexic musicau deu tèxte. Peu parla-occitan de uei lo dia, l'endom d'aqueth textetèxte que pòt servir d'exemple lexicau e estilistic d'un gascon classic e encaraenqüèra d'un registre mei haut e mei sancèr : la lenga de [[1610]], ua lenga reiau, pas enqüeraenqüèra vaduda lenga burlesca.
[[Fausta Garavini]], dens la soa òbra critica en italian que soslinha "« qu'emèm davant la mei clara manifestacionnmanifestacion deu barròc occitan, densen aquestaaquera famfarrafanfara verbau qui procedeish per acumulacion assindeticaasindetica deus tèrmes e que parla d'ua "« agitacion linguistica" lingüistica » (47).
== Bibliografia ==
| 