Provençau : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Xic668 (discussion | contribucions)
→‎Particularitats : autre trach
Gabones (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Balisas : cambiament per telefonet Modificacion pel web mobil
Linha 40 :
Segon [[Pèire Bèc]] (1995), lei dialèctes provençau e [[lengadocian]] forman un ensems '''sud-occitan''' (o ''occitan meridionau''), que se distinguís dau '''nòrd-occitan''' ([[vivaroaupenc]], [[auvernhat]] e [[lemosin (dialècte)|lemosin]]) e de l'occitan '''[[gascon]]'''.
 
== ParticularitatsFonetica ==
La màger partida dei diferéncias entre provençal e [[lengadocian]] son de conservacions e tanben d'innovacions foneticas.
 
Una part dei caracteristicas lingüisticas d'aquesta varietat occitana ja se manifèstan a l'Edat Mejana e una autra part se consolida a partir dau sègle XVII:
Linha 46 ⟶ 47:
* Vocalizacion frequenta (mai non sistematica) de ''-lh'' en [w] (''solelh'' > ''soleu'').
Leis autrei trachs se fan visibles a partir dau sègle XVII:
* amudimentAmudiment dei consonantas finalas (e subretot quauquei marcas gramaticalas coma leis ''-s'' dau plurau dei noms e adjectius, que despareisson o que dins certanei cas se substituisson per la terminason ''-ei(s)'' prononciada {{IPA|[ej(z)/i(z)]}}. En [[niçard]] pasmens utilizan lei terminasons ''-u/-i''. Ansin la forma occitana mai estenduda ''los amics, las amigas'' se ditz en provençau generau ''leis amics, leis amigas'' e en niçard ''lu amics, li amigui''.
* ''-es'' final post-tonic es realizat [es] dins los vèrbes conjugats ''tenes'' [t'enes], mas [e] en los autres cas ''son paures'' [sump'awɾe].
 
Rapòrt au [[lengadocian]] (mai amb una larga zòna d'interferéncia), lo provençau se caracteriza per:
 
* Un article definit plurau epicèn (qu'a la mesma forma au masculin coma au femenin) ''lei'' {{IPA|[lej/li]}} (''leis'' {{IPA|[lejz/liz]}} davant una vocala). Tanben tota una seria de mots coneisson la terminason epicèna ''-ei (-eis)'': d'adjectius possessius ''(mei, tei, sei)'', d'adjectius demostratius, exclamatius o interrogatius ''(aquelei, aquestei)'', de pronoms personaus ''(elei)'', d'adjectius e de pronoms indefinits ''(quauquei, d'unei)'', e en generau, les adjectius plaçats davant lo nom que transforman ''-e'' e ''-a'' finalas dau singular en ''-ei'' au plurau ''(un brave amic, de braveis amics; una granda taula, de grandei taulas)''.
* La [[Diftongason]] de o > ue (''luec'', ''fuec'' (o ''fuòc''), ''pueg'', ''fuelha'' per los [[lengadocian]]s ''luòc'', ''fuòc'', ''puèg'' (''puòg''), ''fuèlha'' ('fuòlha''), mas ''buòu'', ''muòu/muòl'' dins los dos dialèctes.
** Lo niçard, en luòc de ''-ei (-eis)'', possedís un sistèma amb lei terminasons ''-u'' au masculin plurau e ''-i'' au femenin plurau.