Momia : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Crèa en tradusissent la pagina « Momie » |
mCap resum de modificació |
||
Linha 1 :
[[Fichièr:Momias_de_Llullaillaco_en_la_Provincia_de_Salta_(Argentina).jpg|vinheta|Momia d'un dels tres enfants de Llullaillaco dins la [[província de Salta]] ([[Argentina]])]]
[[Fichièr:Mummy_Louvre.jpg|vinheta|Momia al [[Lovre]]]]
Una '''momia''' (del latin medieval ''mummia'', « substància liquida extracha dels
Mai sovent, s'agís d'una intensa dessicacion e d'una desinfeccion (per evitar la proliferacion dels [[Micròbi|micròbis]] que provòca la putrefaccion del cadavre). Es dessicacion naturala dins una cauna sepulcrala qu'es a l'origina de la momia mai anciana atestada<span></span>: la momia de Fallon. Descobèrta en 1940 dins la Cauna de l'Esperit, sa datacion en 1996 al [[carbòni 14]] creèt una surpresa imensa, son adat d'en primièr donat a {{Unitat|2000|ans}} s'alunhèt fins a {{Unitat|9415|ans}} (mai o mens 25 ans).
Linha 11 :
Segon los tèxtes dels sarcofags, los [[Egipte antica|Egipcians]] de l'[[Antiquitat]] que cresián que la preservacion del cadavre dels [[Faraon|faraons]] (puèi dels notables e quitament d'animals coma los cats; d'animals momificats foguèron trobats per milièrs dins los sites sagrats de l'Egipte antica) li asseguravan una vida eternala dins l'al delà, utilizavan un ensemble complèxe de tecnicas coma lo retrache de las viscèras e del [[cervèl]], lo lavatge al natrum, l'emplissatge del còs amb de [[Quitran|quitrans]], de [[Bitume|bitumes]] e de [[Plantae|plantas]], la proteccion extèrna de la momia essent completada per un embalatge dins un ret de fòrça vetas.
En realitat, alara que la veraia momificacion destinadas als privilegiats aparéis a la [[IVau dinastia egipciana|IVa dinastia egipciana]] amb la foncion d'embaumaires titolats, de tecnicas de preservacion dels
Tanben i a de momias crestianas en Egipte antica. L'adopcion progressiva del cristianisme per la populacion egipciana acabèt pas subte amb la practica de la momificacion. Es a partir del sègle II que s'encontra de marca de cristianizacion, per exemple a [[Alexàndria]], puèi pauc a pauc endacòm mai. La practica de la momificacion jamai foguèt enebida pels tèxtes canonics crestians. Mai lo fach que los crestians creson a la resurreccion dels mòrts s'acòrda plan amb la volontat de preservacuon dels
Una etiqueta de fusta inscritcha ligada a la momia, a l'[[Periòde roman d'Egipte|epòca romana]], servissiá a identificar lo còs d'entre las desenas amolonats pendent las inumacions collectivas.
Linha 19 :
La medecina araba utiliza sovent de mummia [[:en:mummia|<span class="indicateur-langue" title="Équivalent de l’article « mummia » dans une autre langue">(en)</span>]]
[[Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais]]
, polvera eissida d'aquelas momias egipcianas qu'èran supausadas aver lo don de garrir contre fòrça malautiás (cefalèas, nausèas, paralisia, mals de gòrja, fracturas, tuberculòsi, eca.), èsser un bon engrais. Aquela medecina foguèt introducha en Euròpa al retorn de las crosadas. Aquela polvera venguèt tant al vam (mai la ''mummia bianca'' veniá de cadavres de drolletas mòrtas verges, que la ''mummia nera'' eissida de momias empegadas de bitum<ref><span class="ouvrage" id="Dunand.2C_Christiane_Zivie-Coche2003"><span class="ouvrage" id="Fran.C3.A7oise_Dunand.2C_Christiane_Zivie-Coche2003"><span class="indicateur-langue">(<abbr class="abbr" title="Langue : italien">it</abbr>)</span> Françoise Dunand, Christiane Zivie-Coche, <cite class="italique" lang="it">Dei e uomini nell'Egitto antico (3000 a.</cite></span></span></ref>) que se desvolopèt al sègle XV un comèrci de momias egipcianas mas tanben d'escrocariás, per exemple prenent de
== China ==
[[Fichièr:Momie_de_Jingzhou.jpg|vinheta|Momia del Musèu d'istòria de Jingzhou]]
Dempuèi los [[ans 1970]], se trobèt en [[Republica Populara de China|China]] de
=== Las descobèrtas de las momias ===
Una momia chinesa foguèt descobèrta en [[1972]] per l'arqueològ Paul Fabre e son filh Francois-Maurice Fabre<span></span>: es lo còs d'una femna, descobèrta ''in situ'', que los membres gardèron tota lor souplesa.
Lo meteis an, uèit
En [[1974]], a Mawangdui a {{Unitat|300|km}} al nòrd de Jingzhou, una momia foguèt descobèrta, presentent de caracteristicas de conservacion tanben excepcionalas. Sa sang foguèt analizada ([[Grop sanguin|grop]] AB). Lo personatge atal embaumat se nomenava Su-Hi, e èra magistrat, mòrt en [[-167]]<ref>Mais le (?) était trop poreux pour résister à l'épreuve du temps. </ref>.
Linha 46 :
=== Desèrt de Gòbi ===
Fa 500 ans, nuòu membres d'una meteissa famillha foguèron escanat dins lo [[desèrt de Gòbi]]. Los assassins abandonèron los
== Autras civilizacions ==
Linha 54 :
En [[1995]], la momia incà chafrada ''Juanita'' foguèt descobèrta al [[Peró]], près d'[[Arequipa]], per l'antropològ e andinista Johan Reinhard. Èra a gaireben {{Unitat|6300|mètres}} d'altitud, sul volcan Ampato, e foguèt descobèrta a cauda de la fonda de cinquante mètres de glaç provocada per l'erupcion d'un volcan vesin. Lo còs de drolla, vièlh de mai de {{Unitat|500|ans}}, es remarcablament conservat (d'en primièr pel glaç, ara artificialament) e es expausada al musèu ''Santuarios Andinos'' d'Arequipa.
Fòrça autras [[Civilizacion|civilizacions]] son conegudas per aver practicat l'embaumament dels
* Los [[Civilizacion astèca|Astècs]];
* Los [[Tibet|Tibetans]], que ne fasián l'onor als lamas avent capitat un nivèl naut de saviesa;
Linha 63 :
== Momificacion naturala ==
[[Fichièr:Momie_naturelle.jpg|vinheta|Resultat d'una momificacion naturala ([[British Museum]])]]
A vegadas se trobèt de
* un caçaire del Neolitic momificat (liofilizacion naturala) dins los Alps austrians;
* fòrça exemples d'òmes de las torbièras, per l'Euròpa del Nòrd :
** lo còs naturalament momificat, dins una torbièra al Danemarc, de l'òme de Tollund,
** l'òme de Lindow (mitat de sègle I AbC) (descobèrt en agost de 1984 dins lo Cheshire, en Angletèrra, benlèu victima d'un sacrifici). Visible al [[British Museum]] ;
* los
* près d'una vintena de còs Incas foguèron trobats dins los monts, servats pel glaç. Serián d'enfants sovent nòbles sacrificats per apasimar los dieus, pendent las erupcions volcanicas, de tèrratrèm o quand l'Inca èra grevament malaut.
* los
* d'animals coma los [[Mamot|mamots]] preservats dins lo glaç de [[Siberia]];
* los cadavres de Pompei;
| |||