Civilizacion cartaginesa : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 423 :
== Religion ==
La religion es l’aspècte de la civilizacion cartaginesa que faguèt l’objècte de la polemica màger a causa de las accuzacions de monstruositat portadas suls rites dels sacrificis d’enfants que mencionan de fonts anticas, de Diodor de Sicília a [[Tertullian]]<ref>Tertullien, ''Apologétique'', IX, 2-3</ref>, e relevadas fins
=== Panteon ===
[[File:Masque_baal_MN_Carthage-retouche.png|left|thumb|Brutla perfum de Cartage representant Ba'al Ammon amb una tiara de plumas (sègle <span class="romain" contenteditable="false">II</span> AbC), argila, musèu nacional de Cartage]]
La [[Mitologia
Lo panteon, fondat sus una basa semitica, evolua amb lo temps, sovent après una encontra amb de tradicions localas. De mai, de divinitats acqueriguèron dins diversas colonias lo caractèr de poliada<span></span>: Tanit foguèt considerada coma la poliada de Cartage, Melqart jogant aquel ròtle a Gadès — ont i aviá un temple reputat — tot coma Sid (''Sardus Pater'' a l’epòca romana) en Sardenha<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', p. 172</ref>. Lo panteon, que possedisson un nombre plan naut de divinitats<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 170-175</ref>, es dominat per Ba'al Ammon en Africa del Nòrd e sovent acompanhada de Tanit (fàcia a Ba'al) coma paredra. Ba'al e Tanit de segur aqueriguèron de caractèrs especifics en Africa del Nòrd car, en Orient, los caractèrs de Ba'al son diferent d'aqueles de la divinitat cartaginesa alara qu’[[Astartè]], qu'èra sa paredra en Orient, semble mai atudada dins l'esfèra cartaginesa, quitament se son culte es averat<ref>Maurice Sznycer, ''op. cit.'', p. 588</ref>.
Existís donc una continuitat religiosa, los ancians dieus fenicians èran totjorn lausats pels Cartagineses, coma Astartè, divessa de la feconditat e de la guèrra, Eshmoun, dieu de la medecina, e Melqart, dieu fenicèu de l’espandiment e de l’enriquiment de l’experiéncia umana. Melqart adopta, el, de caractèrs de l'eròi grèc [[Eracles]]. Ba'al Ammon, originari de
Fin finala, al mens un culte grèc, aquel de [[Demetèr]] e Corè, ligat a la fertilitat e a la meisson, aparéis dins la cultura cartaginesa pendent la guèrra grèga punica. Segon Diodòr de Sicília, pendent lo sacatge del temple d'aquelas divessas a [[Siracusa]] en [[-396|396 AbC.]], de calamitats casèron sus l’armada cartaginesa. Alara, las autoritats decidiguèron l’introduccion de lors cultes per que las divinitats obtengan reparacion. Existí tanben d'indicis d’un culte de la divesa egipciana [[Isis]]<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', p. 177</ref>. Las divinitats del panteon punic esssent subretot onoradas als moments importants de l’istòria, per exemple per mercejar del succès d’una expedicion maritima o favorizar una campanha militara seguenta.
=== Sanctuaris e rites ===
Los luòcs de culte son de bastits especifics o d'espacis amenatjats. De temples urbans foguèron trobats en luòcs diverses; la situacion
[[File:Louvre_AO_Stele_scène_religieuse.jpg|thumb|Scèna religiosa presentada sus una estèla de Cartage en depaus al Lovre]]
[[File:Karthago_Tophet_2.JPG|thumb|Vista d’una partida de las estèlas del tofet de Cartage]]
La religion èra un afar d’Estat a Cartage; quitament se los preires intervenián pas directament dins la politica interiora o exteriora, avián una granda influéncia sus una societat prigondament religiosa. Los cultes èran estructurats per una ierarquia de preires que las foncions mai nautas èran ocupadas pels membres de las familhas mai poderosas de la ciutat<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', p. 178</ref>. Tota una societat sembla aver estat ligada als temples<span></span>: servicials, barbièrs, esclaus. Los fidèls podavan crompar acheter d'''ex voto'' dins de dependéncias del luòc de culte<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', p. 180</ref>. Dins unes temples<ref>C'est le cas à Sicca Veneria (actuelle Le Kef) selon Valère Maxime, ''Factorum dictorumque memorabilium. ''</ref> existissiá una [[prostitucion]] sagrada, masculina e feminina, definitiva o sonque provisòri.
Los cultes jogavan un ròtle economic important mercé a las ofrendas (coma las viandas e autres manjars) als dieus e preires. Lo sacrifici aviá tanben un pes significatiu<span></span>: de « tarifs » èran definits per cada tipe de sacrifici en foncion de cada demanda, que d'exemples foguèron conservats; l’un d’entre el es expausat al musèu Borély de [[Marselha
La question del tofet es centrala dins la polemica, a causa de la flaquesa de las fonts que dubrís totas las interpretacions. Se faguèt l’identificacion del tofet amb lo ritual del moloch, contat pels autors ancians coma essent un sacrifici d’enfants. Dins de tofets, los arqueològs trobèron d'estelas en grand nombre amb d'inscripcions estereotipadas evocant la realizacion d’un vòt o un mercejament. Aqueles tèxtes demoran pasmens pauc explicits e subretot repetitius<ref>Serge Lancel, ''op. cit.'', p. 340</ref>. Malgrat de fonts anticas a carga, cal mostrar l’abséncia d’indicacions dins de tèxtes essencials, coma [[Tit Livi]]. Aquel silenci pòt estonar car los romans avián pas cap d'interés a amagar un argument qu'auriá justificat la destruccion de Cartage<ref>Serge Lancel, ''op. cit.'', p. 348</ref>. Lo debat<ref>Sabatino Moscati, « Il sacrificio punico dei fanciulli : realtà o invenzione ? </ref><sup class="reference cite_virgule" contenteditable="false">,</sup><ref>Sergio Ribichini, « Il tofet e il sacrificio dei fanciulli », ''Sardò'', <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr><abbr class="abbr" title="numéro"></abbr> 2, éd. </ref> sul sacrifici dels enfants dins la civilizacion punica es pas encara tencat, la sciéncia essent incapabla de donar las causas de las mòrts estudiant los òssaments contenguts dins las urnas nimai de dire se aquel luòc èra quicòm mai qu'una [[necropòli]] per enfants.
Los cultes e lor practica daissèron de rèstes visibles dins las diferentas colonias fenicianas e de la Mediterranèa occidentala, vengudas cartaginesa, mas tanben pels pòbles en contacte amb aquela civilizacion, coma los [[Berbèrs]] de [[Numidia]] e de Mauretània e los [[Ibèrs]].
Linha 451 ⟶ 449:
=== Religiositat populara ===
[[File:Square_weight_Tanit_Louvre_AO2042.jpg|thumb|Pes carrat de plomb portant lo signe de Tanit, V-II sègles AbC, [[París]], [[Lovre]]]]
I a una diferéncia entre la religion d’Estat e la cresença populara, a causa de las amulètas e autres [[Talisman|talismans]] per tòca de s'aparar dels demònis o las malautiás, mostrant una fòrta influéncia egipciana. Quitament, se remarca un
Lo culte dels ancessors èran benlèu observats dins los fogals mas demora plan escur. D'interdits alimentaris subretot aquel del [[Sus scrofa domesticus|pòrc]], se relalizèt fins al començament de [[Sègle IV|sègle IV AbC]]<ref>Hédi Dridi, ''op. cit.'', p. 182</ref>.
| |||