Version del 15 genièr de 2015 a 06.23 Modificar Jfblanc (discussion \| contribucions) Burocratas, Administrators 48 562 modifications Cap resum de modificació ← Cambiament precedent		Version del 17 genièr de 2015 a 20.08 Modificar desfar Nicolas Eynaud (discussion \| contribucions) Administrators 74 801 modifications mCap resum de modificació Diferéncia seguenta →
Linha 317 : A la fin dau sègle XV, lei rèis de [[França]] eiretèron de l'Ostau d'Anjau divèrsei revendicacions sus de territòris italians, especialament lo [[Reiaume de Sicília]]. De [[1494]] a [[1559]], aquelei revendicacions se turtèron ai drechs d'[[Espanha]] eissits de la [[Reiaume d'Aragon\|corona d'Aragon]] entraïnant lei [[Guèrras d'Itàlia]]. S'acabèron per una victòria [[Espanha\|espanhòla]] que venguèt la poissança dominanta de la [[peninsula]]. Lo conflicte centrau dau periòde acomencèt en [[1494]] quand [[Carles VIII de França\|Carles VIII]] ([[1483]]-[[1498]]) ocupèt [[Nàpols]] amb una armada e s'i faguèt coronar rèi de Nàpols. Una coalicion gropant [[Espanha]], lei Habsborg, la papautat, [[Republica de Venècia\|Venècia]] e [[Ducat de Milan\|Milan]] l'~~obligiguèt~~obliguèt de se retirar mai son successor [[Loís XII de França\|Loís XII]] ([[1498]]-[[1515]]) contunièt de revendicar Nàpols. Eiretier dei Visconti, apondiguèt tanben [[Ducat de Milan\|Milan]] ais ambicions [[França\|francesas]]. Capitèt d'ocupar Milan e Nàpols entre [[1499]] e [[1501]] mai leis Espanhòus, sostenguts per la màger part deis estats italians, capitèron de lei reconquistar de [[1504]] a [[1513]] après divèrsei cambiaments d'alianças. Après sa revirada, son successor [[Francés Ièr de França\|Francés I{{èr}}]] ([[1515]]-[[1547]]) assaièt a son torn de conquistar l'eiretatge d'Anjau e dei Visconti<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 114.</ref>. En [[1515]], sa [[batalha de Marignan\|victòria de Marignan]] li donèt [[Milan]] mai sa [[batalha de Pavia\|desfacha de Pavia]] permetèt a [[Carles Quint]] ([[1516]]-[[1555]]) de gardar Nàpols e d'annexar Milan au sieu domeni<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 125.</ref>. Après Pavia, d'autrei guèrras d'Itàlia se debanèron entre Francés e Espanhòus<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 126-134.</ref> mai l'importància de la region dins l'encastre de la confrontacion entre lei rèis de França e lei Habsborg demeniguèt. En [[1559]], lei Francés èran finalament laissats en fòra d'Itàlia e Espanha i assegurava son egemònia gràcias a la possession de [[Sardenha]], de [[Sicília]], de [[Nàpols]], de [[Milan]] (demenit de [[Parma]] venguda independenta e de territòris aupencs ocupat per [[Soïssa]]) e de quauquei zònas maritimas de [[Toscana]]<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 130-137.</ref>. De revòutas còntra la [[Feudalitat\|feodalitat]] fòrça pesanta de [[Sardenha]], de [[Sicília]] e de [[Nàpols]] aguèron luòc mai foguèron esquichadas dins lo corrent dau sègle XVI confirmant l'òrdre de l'[[aristocracia]] de la region. En revènge, Milan conoguèt un desvolopament economic rapide. Per leis estats italians, lo periòde dei Guèrras d'Itàlia foguèt marcat per de fortunas variablas e per lo començament dau declin de [[Republica de Venècia\|Venècia]] e de [[Republica de Gènoa\|Gènoa]] menaçats sus lo continent e mai sus la mar per leis avançadas de l'[[Empèri Otoman]]. Sota la direccion dei [[papa]]s [[Alexandre VI]] ([[1492]]-[[1503]]), [[Juli II]] ([[1503]]-[[1513]]) e [[Leon X]] ([[1513]]-[[1521]]), la Glèisa anava capitar de sometre a son autoritat — relativa car lo bregandatge demorèt una mença non negligibla<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 167.</ref> — leis [[Estats Pontificaus]]. Pasmens, i cambièt pas l'organizacion de la societat que demorèt de tipe feodau coma dins lo sud<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 167-168.</ref>. Lo desvolopament i demorèt donc fòrça feble<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 168.</ref>. De mai, lo gras de corupcion agantat per lei papas d'aqueu periòde anava venir una causa dau succès de la [[Reforma]] Protestanta començadas tre leis annadas 1510. Linha 363 : La restauracion politica prenguèt de formas variadas dins lei diferents [[estat]]s italians. Dins lo [[Reiaume de Sardenha]] per exemple, leis autoritats assaièron d'eliminar totei lei traças de la preséncia francesa<ref name="Procacci 253"/>. Dins d'autrei regions , certanei reformas foguèron en revènge conservadas ò inspirèron de movements reformators coma dins lo Reiaume dei Doas Sicílias<ref name="Procacci 253"/>. Pasmens, lo conservatisme foguèt la politica pus frequenta e deguèt faciar de movements d'oposicion gropats au sen d'organizacions secrètas fòrça devesidas entre elei. Aquò entraïnèt donc dins totei leis [[estat]]s un renfòrçament dei mesuras de contraròtle politic (polícia, susvelhança dei [[frontiera]]s...) e una afirmacion novèla dei frontieras entre estats qu'avián disparegut dins lo corrent dau periòde francés<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 251-252.</ref>. Dins aquò, aquelei decisions poguèron pas defugir d'insureccions regularas en [[1820]]-[[1821]] dins lo [[Reiaume dei Doas Sicílias]] e en [[1831]] dins la màger deis estats d'Itàlia, compres leis [[Estats Pontificaus]]. Foguèron reprimidas per l'armada austriana que restabliguèt lo ''statu quo ante''<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 255.</ref> <ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 262-265.</ref>. Pasmens, après aquelei desfachas, lei movements populars italians acomencèron de s'estructurar a l'entorn de programas politics. En particular, apareguèt una idèa republicana desvolopada per [[Giuseppe Mazzini]]<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 267-269.</ref>, una idèa dicha neo-guelfa que prepausèt un modèle basat sus de comunas fòrça autonòmas plaçadas sus l'autoritat morala de la [[papa]]utat<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 269-272.</ref> e un movement desirós l'unificacion de la [[peninsula]] a l'entorn dau [[Reiaume de Sardenha]]. Entre [[1846]] e [[1848]], l'eleccion dau papa [[Piu IX]], considerat coma favorable a l'unitat italiana<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 274-276.</ref>, entraïnèt un envam en favor de reformas d'inspiracion liberalas e ~~obligiguèt~~obliguèt leis Austrians de mandar de tropas suplementàrias. Aquò renforcèt l'òdi antiaustriana e entraïnèt una tièra d'insureccions en [[1848]]. En [[1848]] e [[1849]], ajudadas per unei revòutas dins lei vilas principalas de la peninsula, lei tropas de Piemont assaièron de vencre lei fòrças austrianas mai foguèron desfachas entraïnant l'abdicacion dau rèi [[Carles-Albèrt de Sardenha]] e son exil<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 277-280.</ref>. Puei, Àustria, sostenguda per [[França]] dins la region romana, capitèt d'esquichar leis insureccions republicanas de Venècia e deis estats d'Itàlia Centrala<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), pp. 280-281.</ref>. Dins lo sud, lei Borbons capitèron de restaurar son poder. A la fin de [[1849]], lo ''[[statu quo ante]]'' èra restablit. Au sen dau movement d'unificacion italian, lei movements republican e neo-guelf èran descreditats ò tròp afeblits per gardar un ròtle important. Demorèt solament l'idèa d'unificar Itàlia a l'entorn dei rèis de Sardenha<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Giuliano Procacci, ''Histoire des Italiens'', Fayard (1998), p. 285.</ref>. Pasmens, en causa de la superiotat militara austriana, aquela opcion necessitava de trobar d'aliats poderós en [[Euròpa]].

Itàlia : Diferéncia entre lei versions