Dedal : Diferéncia entre lei versions

[[Imatge:Casa dei Vettii - Pasiphae Daedalus.jpg|thumb|right|200px|Dedal, PasifaèaPasifaè e la vaca de fusta, Pinturapintura sus paret de Pompèi]]

'''Dedal''' (en [[grèc]] ancian Δαίδαλος / ''Daídalos'', adjectiu significant « trabalhar amb art », « l'AstuciòsAstuciós ») es un personatge de la [[mitologia grèga]], un AtenianAtenenc, descendent de la familha reiala eissida de [[Cecròps (autoctòn)|Cecròps]]. Es subretot conegut per èsser un inventor, un escultor e un grand arquitecte, ligant lo gèni estetic e ingeniositat tecnica e per aver concebut lo [[laberint]], prisonpreson del [[MinotaurMinotaure]].

[[Platon]] dins ''[[Menon]]'' (97 AbC) cita las estatuas de Dedal, {{cita| susprenentas de veritat que se deguèt, segon la legenda, de las encanedarencadenar per las empachar de fugit}}; e dins l'''[[AlcibiadAlcibiades major]]'' (121a e 282a) remembra que Dedal èra lo patron dels esculptorsescultors<ref>Los esculptorsescultors prenián Dedal per lor aujolsaujòl comun ({{fr}}Platon per [[Jean-François Pradeau]] e ''Chantal Marbœuf'', p. 22 Ed. [[Flammarion]], 2008)</ref>.

Fugissent las perseguidas fins a la mòrt de son nebòtnebot Talos, que l'aviá precipitat del naut de l'Acropòli, jalòs de sas descobèrtas que pensava s'apropriar, Dedal trobèt refugi en [[Creta]] prèp de la còrt del rei [[Minòs]]. [[PasifèaPasifaè]], la femna del rei, li demandèt de crear una vaca de fusta, una trapadèla per que pòsca s'acoplar amb lo taur blanc. Atal nasquèt lo [[MinotaurMinotaure]]; Minòs comandèt alara la creacion d'un laberint per i far presonièr aquela aberracion de la natura.

Dedal donèt la solucion per sortir del laberint a [[Ariana (mitologia)|Ariana]]: utilizar un fil de lana desenrotlat, que deguètdeviá seguir fins a la sortida. Aquela darrièra donèt la lana a [[Tesèu]], que se'n serviguèt per sortir del laberint aprèp aver tuat lo MinotaurMinotaure. Minòs avent perdut son pariatge amb Tesèu, faguèt alara enfermar Dedal e son filh, [[Icar]], dins lo laberint. Podent pas sortir sens fil per lo guidar fins a la sortida, Dedal aguèt alara l'idèa de crear d'[[alas]] per se poder s'envolar. Coma aquelas alas èra bastidas de cera e de plumas, Dedal conselhèt a son filh d'anar pas tròp naut dins lo cèl. Icar cerquèt al contrari ade s'aprochar del solelh, çò que faguèt fondre la cera e de lo precipitarprecipitèt cap al mar.

Dedal se refugièt en [[Sicília]] prèp del rei [[Cocalòs]]. Furiòs perFuriós d'aquela fugida, Minòs decidiguèt de trovartrobar Dedal. Per capitar utilizèt l'engana. Desfisèt aquel que, amb fòrta recompançarecompensa, capitarátcapitariá a ligar un fil al fons d'unade la clòsca d'un caragòl. Per relevar lo desfís, Dedal aguèt l'idèa de ligar lo fil a una formiga, aquela darrièra s'engulharengulhant enseguidaapuèi dins la clòsca.

SaventSabent qu'una persona capitètaviá capitat lo desfís en Sicília, [[Minòs]] alara sabèt que Dedal ala èra. Lo rei Cocalòs refusa pr'amor de liurar Dedal, çò que provoquèt una guèrra entre Sicília e Creta. Segon una tradicion diferenta, Cocalòs auriá tendèt una trapanèla a Minòs. Diguèt a Minòs qu'èra invitarinvitat per li liurar Dedal, e lo conviètconvidèt a partejar lo banh de sas tres filhas. Mas foguèt DedaleDedal que fabriquèt la banhadoira e Minòs morriguètmoriguèt esbolhentat.

== AnalisaAnalisi ==

Per [[François Jacob]], {{cita|Dedal incarna la ''tecné'' (la tecnica) que permet d'aténher la mestrezamestresa del monde... que permet a sos clients de s'abandonar a lor ''ubris'', d'aténher lors fòlas entrepresas... En Dedal se profila una scienciasciéncia sens conscienciaconsciéncia...}}<ref>{{fr}}''La Souris, la Mouche et l'Homme'', Odile Jacob, 1997, ISBN=2738108364.</ref>

A cada problèma de sos mèstres, Dedal es un auxiliariauxiliar que tròba una solucion a lor problèma e tanben una novèla solucion al novèl problèma qu'aquela provòca: la cera de las alas es la solucion per s'escapar del laberint, el meteis essent la solucion per enclaure lo MinotaurMinotaure, el meteis essent lo fruch eissit de sa vaca de fusta concebuda per [[PasifèaPasifaè]].