Idèa : Diferéncia entre lei versions

Las idèas en filosofia equivalganequivalon a l'esséncia de la [[coneissença]]. Lo tèrme nais amb [[Platon]] e sa division del monde entre lo monde sensible (visible, coma ditz Platon) e lo monde de las idèes, aquel qu'es vertadièrament real. Atal, las idèas son, per Platon, l'autencticaautentica realitat que lo monde visible o sensible (nomenats atal perqua son trapats pels sens, en oposicion al monde de las idèas o intelligible perque se trapan per la ment) se limita a copiar. Atal, dins la perspectiva platoniciana, de meteissa mena, per exemple, una casa fisica es la realizacion (imperfècta) dels dessenhs produches per la ment de l'arquitècte, l'ensem del monde fisic es possible perque realiza las idèas perfèctas de las entitats matematicas (caratscarrats, cercles, esfèras, nombres…) e lors relacions.

[[Aristòtel]], al contrari, dona mai de pertinéncia a la nocion d'idèa coma ''forma''. Tot aquò qu'existís es una composicion de [[matèria]] e de [[Forma geometrica|forma]], e l'idèa es una relacion indissociable: pòt pas existir cap ''matèria'' que siá pas determinada per una ''forma'' (o posedís una determinada ''informacion''), del meteis biais que se pòt pas donar cap de ''forma'' que siá pas d'una ''matèria''. Aquela es la concepcion coneguda com [[ilemorfisme]]. A diferéncia de Platon, doncas, crèu pas que pscapòsca existir d'idèas o de formas "separadas". Alara que Platon defend un [[dualisme]] [[ontologia|ontologic]] (dos mondes diferents e separats, coma se existissián las idèas separadas de las causes), Aristòtel pensa que las formas o idèas podan pas aver una existéncia separada. Dins la pensamadapensada [[cristianisme|cristianacrestiana]] s'impausèt la perspectiva platonianaplatoniciana e d'autres autors, coma [[Agustin d'Ipòna|sant Agustin]], per exemple, que contunhèt la teoria de Platon considerant que las idèas serianserián coma los contenguts de la ment divina e lo monde fisic (creat per Dieu) seriá sa concretizacion. La filosofia escolastica tornèt nomenar aquelas idèas de la ment divina coma ''idèas exemplaras''.

L'[[idealisme]] es ello corrent que defend l'existéncia de las idèas en dessús de las aparéncias dels sentiments. Segon los [[racionalisme|racionalistas]], qualques idèas son innatas, son l'activitat mentala pròpiapròpria de l'òme, a diferéncia dels animals.

De fach [[Descartes]] distinguís entre tres classas d'ideesidèas:

* 1) idèas adventicias (que son aquelas que semblan de procedir de nòstres sentitssenses);

* 2) idèas facticias (de factum), que serián d'idèas fabricadas per nòstra imaginacion (coma las entitats mitologicas, [[fada]]s, personatges literaris, etc.) e