Canèla (rusca)

(Redirigit dempuèi Canèla)
Pels articles omonims, vejatz canèla.

La canèla es la rusca interiora del canelièr de Ceilan (Cinnamomum verum), una espècia d'arbre apartenent a la familha de las Lauraceae e originari de Sri Lanka.

Culhida de canèla a las Seichèlas

Cal pas confondre aquela canèla amb la canèla cassiá (Cinnamomum cassia) que lo gost es mens ric e qu'a un aspècte de rusca mai evident.

Utilizacion

modificar
 
Bastons e polvèra de canèla

La canèla es coneguda dempuèi l'Antiquitat, e es utilizada pels ancians Egipcians dins lo procediment de l'embaumament. La Bíblia, Erodòt e d'autres autors classics i fan referéncia.

L'arbre es cultivat un pauc pertot pel mond, La rusca possedís una color brun jaune palenc, una odor fortament perfumada, e un gost aromatic singularament doç e caud. La sabor es deguda a l'òli aromatica que contien. Aquela òli, es tanben comercializada, es preparada en martelant fortament la rusta, la daissant macerar dins l'aiga de mar, puèi en distillant l'ensems. Es d'una color jauna aur, amb l'odor particulara de la canèla e d'un gost aromatic fòrça poderós.

S'utisa la canèla dins de fòrça preparacions, de l'Edat Mejana fins a l'ora d'ara. Seriá arribada a çò nostre vèrs 1220. Se trpa din la la bevenda medievala celèbra ipocràs.

La primièra sintèsi d'aròma artificial de canèla foguèt realizada en 1856 per Luigi Chiozza[1].

La canèla es mai sovent utilizada en cosina coma condiment e substéncia aromatica, en associacion amb la poma, dins la preparacion de chocolats e de licors, mas tanben dins la cosina indiana e orientala. Es utilizada en perfumariá e per l'industria farmaceutica.

Utilizacion medicinala

modificar
 
Rum arrenjat amb de canèla, Madagascar

L'òli essenciala de canèla es compausada de 65-90 % d'aldeíd cinnamic, 4 a 12 % de fenòls (subretot eugenòl) e los compausats seguents: camfre, beta-cariofillèn, benzaldeíd, cuminaldeíd, cineòl, fellandrèn, eca.

Estimulariá la digestion e la respiracion, seriá antiseptica (activa contra lo bacil de la tifoída), antispasmodica, vermifuga ; es a vegada indicada dins l'atonia e los espasmes gastrointestinals, l'astenia gripala (J. Valnet).

D'etudis indican que la canèla es eficacia per ajudar los diabetics a estabilizar lor glicemia mas aquò foguèt contredich per un estudi de genièr de 2008[2].

Los autors notan que la consomacion a de dosis importantas de canèlas o d'extrachs de canèla pòt se revelar toxic a causa de la comarina que pòt per de personas causar de domatges al fetge.


Produccion

modificar
Produccion de canèla pel mond en 2003
Donada de FAOSTAT (FAO)
País productor Produccion (tonas) Percentatge de la produccion mondiala
China 47 000 44 %
Indonesia 39 000 37 %
Sri Lanka 12 200 11 %
Vietnam 6 000 6 %
Madagascar 1 500 1 %
Seichèlas 230 0 %
Timòr Èst 75 0 %
Dominica 55 0 %
Granada 50 0 %
São Tomé e Príncipe 30 0 %
Total 106 140 100 %


Òli essenciala

modificar
  • L'òli essenciala de canèla a de vertuts dinamisantas sus l'organisme, l'utilizacion excessiva (inalacion) pòt provocar dels mals de caps e de nausèas fòrtas.

Referéncias

modificar
  1. (fr)John Emsley; Guide des produits chimiques à l'usage du particulier, ed:Odile; París,juin de 1996 isbn=2738103847
  2. W.L. Baker, Universitat de Connecticut - (en)Effect of Cinnamon on Glucose Control and Lipid Parameters Diabetes Care, January 2008, Vol. 31, P. 41-43, doi: 10.2337/dc07-1711

Annèxes

modificar

Bibliografia

modificar
  • (fr)La cannelle, dix façons de la préparer de Pierre-Brice Lebrun, Les éditions de l'Epure (6 juin 2005)

Ligams extèrnes

modificar

 

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Canèla.