Cambaròta

Las cambaròtas  (var. cambaròts ; esquira) son una mena de crustacèus, amb una forma caracteristica: an lo còrs prim, alongat e comprimit lateralament. Apertenon a diferents gropes que presentan aquela forma de "camba", malgrat que la relacion taxonomica es de còps fòrça aluenhada. Se nomenan cambaròtas los crustacèus:

• decapòdes dendrobranquiats De la superfamilha dels peneoïdeus
• decapòdes pleociemats De l''infraòrdre dels carideus
• Autres tipes de crustacèus

Fossil de cambaròta

Decapòdes dendrobranquiats peneoideïds

Penaeus vannamei

Se pòdon destacar, entre autres:

• La cambaròta rosada ò gambàs en Provença (Aristeus antennatus), qu'es lo mai tipica del Païses Catalans, e lo cat. gambot (nom en occitan?) (Plesiopenaeus edwardsianus), d'un roge fòrça alucat, ambedoas de la familha dels aristeids.
• La cambaròta blanca o cambaròta langostinièra (nom en occitan?) (Parapenaeus longirostris), pauc abituala dins la zòna nòrd-occidental de la Mediterranèa e s'impòrta de las còstas d'Africa, un peneïd.
• La cambaròta bòrda (nom en occitan?) (Solenocera membranacea o Plesionika heterocarpus), un solenocerid.
• Lo langostin, un peneïd, a aquel tipe de forma.

Decapòdes pleociemats carideus

Se nomenan tanben cambaròtas fòrça menas de carideus, un infraòrdre plan nombrós de decapòdes pleociemats. Qualqu'uns dels representants mai coneguts son:

• Fòrça de las nomenadas "cambaròtas" son de carideus de talha pichona. Son comuns los de la familha dels palemonids, coma Palaemon serratus (carambòt en dialècte provençau), Palaemon elegans o Palaemonetes varians, los de la familha dels alfeïds, coma Alpheus glaber o los dels ipolitids, coma Hippolyte longirostris o Lysmata seticaudata. En aquela darrièra familha i a tanben la cambaròta verda (Hippolyte viridis).
• La cambaròta pansuda (nom en occitan?) (Plesionika edwardsii), un pandalid.
• La cambaròta gavacha (nom en occitan?) (Dugastella valentina), endemica del País Valencian, qu'es un atid.
• La cambaròta d'alguièr (nom en occitan?) (Crangon crangon e Crangon sp.), Un crangonid.
• Lei lingunbaus (Athanas sp. e Alpheus sp.), qu'an una pinça-pistolet e que pòdon produrre fòrça bruch ambé calor per la defença ò per caçar.

Aristeus Antennatus

Autres crustacèus

• La cambaròta emperiala (nom en occitan?), es coma se sona de còps la galiòta o galera (Squilla mantis), un hoplocarid.
• Los eufasiacis o krill, son crustacèus planctonics, fòrça pichons, de mens de 70 mm, amb una forma de cambaròta .

• 
  Caridina japonica, un atid
• 
  Cambaròta d'alguièr
• 
  Un carideu

Gastronomia

Plat de cambaròtas

Son en general fòrça presadas gastronomicament e an un grand interès comercial. De mai lo fach que qualques espècias forman de grandas concentracions d'indivús ne facilita lo rendiment economic de la pesca. Dins la cosina dels Païses Catalans la cambaròta es totjorn estat fòrça avalorada e es una part fondamentala dels rises mai distinguits e los aperitius de dimenge.

A la còsta de la Mediterranèa i a tres pòrts mai que mai consacrats a la captura de la cambaròta rosada (Aristeus Antennatus): Palamós, Dénia e Borriana, e los prèses pòdon aténher de nivèls fòrça enauçats durant tota la sason de pesca d'aquel crustacèu.

La cambaròta es un ingredient fòrça important de tota una sèria de plats, coma la padena, la sarsuela de peis e lo suquet de peis.

Entre los plats tipics cal destacar l'omeleta de cambaròtas, la cambaròta amb bleta, lo coctèl de cambaròtas e las cambaròtas "al ajillo".

Vejatz tanben

Varietats de cambaròta

• civada (cambaròta)
• griseta
• regada

Autres crustacèus religats

• favolha
• langostin
• salicòt

Ligams extèrnes

• Tv3 Quèquicom La gamba, un cas de pesca sostenible 11 de març de 2014.