Asmoneans
Es asmoneans (en ebrieu: חשמונאים hasmonaim) sigueren ua dinastia josieva descendenta de Ashmon que governèc en Judèa. Son es successors des macabèus. Eth nòm d'asmoneans ac apliquèren es romans ara familha d'Eròdes eth Gran, pr'amor qu'emparentèt damb eri pera sua hemna Mariamne, mès ei preferible era denominacion d'erodians. Ena istòria recenta, eth tunèl des Asmoneans mos arrebrembe aguesta familha josieva. Aguest punt geografic siguec ua zòna de conflicte eth 23 de seteme de 1996 quan s'i dauric un accès nau, jos era Esplanada des Mesquites de Jerusalèm, çò que dèc lòc a ua ondada de violéncia, en tot provocar era mòrt de 62 palestiniani e 14 soldats israeliani.