Antoni Maria Alcover
|
Antoni Maria Alcover |
||||
|---|---|---|---|---|
| 250px|center | ||||
| Naissença | 2 de febrièr de 1862 [[Fichièr:Modèl:Country flag alias Balearas|20x18px|border|Modèl:Country alias Balearas]] Manacor | |||
| Decès | 8 de genièr de 1932 Ciutat de Malhòrca | |||
| Nom de naissença | Antoni Maria Alcover i Sureda | |||
| Activitat(s) | Poèta, folclorista, eclesiastic e lingüista | |||
| Genre(s) | poesia e lingüistica | |||
Antoni Maria Alcover i Sureda, o mai popularament Mossèn Alcover, qu'utilizèt tanben lo pseudonim de Jordi d'es Recó (Santa Cirga, Manacor, 2 de febrièr de 1862 - Ciutat de Malhòrca, 8 de genièr de 1932) foguèt un capelan de las Islas Balearas a l'encòp escrivan malhorquin modernista, lingüista e folclorista entre d'autras ocupacions. Ja qu'èra fòrça popular dins l'ensems dels Païses Catalans per son prètzfach en favor de la lenga catalana, lo sonèron apostòl de la lenga.
Las òbras màgers d'Antoni M. Alcover foguèron lo Diccionari català-valencià-balear, l'Aplec de Rondalles Mallorquines, la Flexió verbal en els dialectes catalans e la direccion e finançament de l'edicion de las òbras de Ramon Llull. Sa contribucion foguèt essenciala per la difusion e la normativizacion de la lenga catalana e mai se cap al tard prenguèt de posicions ultralocalistas.
BiografiaModificar
EnfànciaModificar
Antoni Maria Alcover nasquèt a Santacirga, una masada situada dins l'airal de Manacor e pas gaire alunhada de Portocristo, lo jorn de la Candelosa en 1862 dins un familha de pageses amonedats. Sos parents, Antoni Alcover e Catalina Sureda, li donèron una educacion tradicionala fòrça marcada per la religion catolica e inspirada pel carlisme. Son oncle, lo capelan Pere Josep Alcover, aguèt tanben una influéncia e pes important dins sa formacion intellectuala durant sa joventut, que li inculquèt una vision tradicionalista e quasiment integrista tant a nivèl religiós que politic. Se sap pas grand causa de l'enfància d'Alcover manca qu'anèt a l'escòla d'en Fosc quand aviá 9 ans e que recebèt de corses de latin e de fisica entre sos 12 e 15 ans.
Formacion e carrièra eclesiasticaModificar
En 1877, quand aviá pas que 15 ans, foguèt mandat a Palma per estudiar dins lo seminari de Sant Pere. S'i interessèt d'ora a la literatura e a la lenga catalana, e a partir de 1880 escriguèt d'articles dins la premsa del país e aital obtenguèt sos primièrs prèmis literaris. Son oncle collaborèt grandament al creis de sa cultura, que li forniguèt una granda quantitat de libres, sovent de teologia mas tanben los classics de las literaturas francesa, espanhòla o italiana.
Sas primièras manifestacions d'interès per la lingüistica apareguèron clarament en mai de 1882, a l'edat de 21 ans, quand mandèt al setmanièr local La Ignorància per un concors, un trabalh sonat "Mostra de Diccionari Mallorquí: anar, dur i fer" que conteniá una granda quantitat d'expressions.
Qualques ans mai tard, en 1888 Alcover foguèt nomenat professor d'istòria eclesiastica del seminari, e aprèp se diplomèt en teologia e en drech canonic.
Lo 13 d'abril de 1900 se moriguèt la maire d'Alcover.
Alcover e la dialectologiaModificar
En 1904 coneguèt un romanista alemand de l'Universitat de Halle, Bernhard Schädel, qu'èra vengut a Malhòrca per estudiar lo catalan local que ne publicariá puèi l'an seguent un estudi dialectal Mundartliches aus Mallorca. Aquel encontre marquèt la debuta d'una cooperacion que deviá donar un vam considerable a l'estudi de la lenga catalana e sa difusion. Al contacte del dialectològ alemand, Alcover, desirós de melhorar sa formacion lingüistica, faguèt tres viatges a l'estrangièr que li permetèron de conéisser las figuras màgers de la lingüistica e de la romanistica de son temps: lo lingüista soís creador de l'Atlas Linguistique de la France, Jules Gilliéron, l'abat Rousselot un fonetician francés, Gauchat, Jud, Salvioni, Guarnerio, Crescini, Zanardelli, Lovarini e Clemente Merlo.
Durant l'estiu de 1906, Alcover, en companhiá de Schädel, visitèt 52 localitats de Rosselhon e de la part occidentala de Catalonha per compilar sos dietaris.
En 1911 es nomenat president de la Seccion Filologica de l'Institut d'Estudis Catalans que ven tot bèl just d'èsser fondada.
En 1908 la ruptura amb l'IEC èra ja consomada.
La dissidéncia lingüisticaModificar
L'alunhament d'Alcover foguèt prononciat clarament dins un manifèst que lo capelan publiquèt dins lo Bolletí junh-setembre de 1908. Lo tèxt polemic, sonat An els Srs. Diputats del Principat i a tots els amadors de la llengua catalana, èra un escrich longàs que s'espandissiá sus 81 paginas en far un resumit de tots sos esfòrces e de las dificultats qu'aviá agut al sen de l'IEC. Seguiguèron puèi cinc autres manifèstes.
L'elaboracion del Diccionari català-valencià-balearModificar
En 1917, aguèt coma estudiant al seminari, un jove escolan de 14 ans originari de Ciutadella, Francesc de Borja Moll, que foguèt impressionat pel carisme e las coneissenças del capelan. Ne faguèt lèu un de sos collaboradors dins l'elaboracion del diccionari qu'èra tot just a començar. Lo discípol venguèt lèu lo principal collaborador d'Alcover e contunhèt aprèp la mòrt del mossèn la continuacion e publicacion dels 10 volums del Diccionari català-valencià-balear, que per aquesta rason es sonat popularament “L’Alcover-Moll”.
Ligams extèrnesModificar
- Fundació Pública Antoni M. Alcover
- Diccionari Català-Valencià-Balear en línia
- Els moviments literaris contemporanis. Govern Balear
- Biografia
- "La metodologia de l’enquesta dialectal d’A. M. Alcover i de F. de B. Moll aplicada a La flexió verbal en els dialectes catalans", Zeitschrift für Katalanistik 14 (2001), p. 98-127.
- Istòrias de Catalonha
- Semblança biografica d'Antoni M. Alcover. Joan Veny i Clar, Institut d'Estudis Catalans
- Fragment del discors inaugural d'Antoni M. Alcover pel Congrés Internacional de la Llengua Catalana
- Calaixera de mossèn Antoni M. Alcover. Històries de Catalunya
- Antologia del Dietari de l'excursion filologica de 1906