Èra comuna
Èra comuna (abreujat EC) es una locucion destinada a remplaçar après Jèsus Crist (ApC), coma Abans l'Èra Comuna (AEC) remplaça abans Jèsus Crist (AbC)[1]. Se dich tanben Èra correnta e Abans l'èra correnta, a vegada tanben èra vulgara o abans l'èra vulgara, pasmens s'aquelas denominacions son mens utilizadas, e tanben de la nòstra èra o abans la nòtra èra.
Per exemple, l'accession al títol d'emperaire d'August es datada del « 16 de genièr de 27 AEC » puslèu que del « 16 de genièr del 27 AbC ».
La cronologia de las annadas en Èra comuna cambia pas lo biais occidental de numerotar los ans, ni abans, ni après Jèsus Crist. Las denominacions "EC" e "AEC" son prepausadas coma d'alternativas qu'evitan de far referéncia a una civilizacion o a una religion particulara. Presentan aquela cronologia coma una nòrma neutra al vejaire de las culturas o cresenças.
Origina de la datacion de las annadas en Occident
modificarLa datacion de las annadas en vigor en Occident dempuèi la fin de l'Edat Mejana procedís de l'Èra de l'Incarnacion après que ll papa Bonifaci II, conselhat pel monge bizantin Dionís l'Exigú, a, al sègle VI que pausa l'annada 753 AUC (Ab Urbe Condita « dempuèi la fondacion de la vila [de Roma] ») coma annada de naissença de Jèsus Crist. L'annada 754 AUC ven alara l'an 1 del calendrièr.
La cronologia de las annadas segon l'Èra de l'Incarnacion foguèt utilizada correntament sonque a partir del sègle XV. Los actes legislatius e ecclesiastics èran abans datats segon l'annada del règne del sobeiran e segon l'indiction romana. L'indiccion es un cicle de quinze ans commençant lo 1èr de setembre de 312. S'especifiava l'an en cors dins l'indiccion correnta. Atal 2024 (a partir del 1èr de stembre) es l'an 3 dins l'indiccion correnta qu'aviá começat en 2022.
Las autras cronologias
modificarDins las culturas actualas
modificarDins lo mond crestian, d'autras cronologias qu'aquela de l'Incarnacion èran o son encara en vigor:
- Dins lo calendièr còpte, las annada son comptada segon l'Èra dels Martirs que lo començament correspon a la pojada al poder de l'emperaire Dioclecian, l'11 de setembre de 284. Dins aquel calendièr, l'annada 2024 EC es numerotada 1740.
- dins lo calendièr bizantin, se compta las annadas dempuèi la Creacion del Mond, es a dire la Creacion d'Adam, datada de 5509 abans la naissença del Crist. Dans ce calendrier, l'annada 2024 EC es l'annada 7533.
En França, pendent lo periòde revolucionari, lo calendrier utiliza coma origina de las annadas lo 22 de setembre de 1792.
Lo calendièr maçonic fonciona coma lo calendièr gregorian mas pren per origina l'annada 4000 AEC.
Endacòm, d'autras cronologias son utilizadas:
- Dins la religion josieva, se nòta las annadas dempuèi lo començement de la Genèsi, correcpondent a l'an 3761 AEC. L'annada 2024 EC es l'annada 5785 del calendrièr josieu.
- Dins la calendièr musulman, se compta las annadas dempuèi l'Egira, lo 16 de julhet 622 EC. Dins los païses musulmans, l'annada 2024 EC es donc l'annada 1438 de l'Egira. Lo calendièr egirian se basa sus l'annada lunara (mai corta de 12 jorns gaireben que l'annada del calendièr gregorian, permet pas una simpla soustraccion de las datas)
- En China, los biais de comptar las annadas èra diferentas. Una unificacion foguèt prepausada pendent la fondacion de la Republica de China, en 1912, qu'utiliza coma l'an 1 la data de la fondacion de la Republica de China. La Republica populara de China acabèt l'èra de la Republica de China en 1949; la lengas chinesas utiliza la traduccion literala de « èra comuna », gōngyuán (公元), per sas datacions.
Dins las sciéncias
modificarDins las sciéncias istoricas, l'origina de las datacions al carbòni 14 e autres procediment prencoma referéncia lo present datat en l'annada 1950. Los preïstorians dirán, per exemple, que tal fogal paleolitic es datat de 12000 « abans lo present » : 12000 BP, es dire gaireben 10000 AEC.
En astronomia e en astronautica s'utiliza la datacion en jorns julians que l'origina varia: los jorns julians astronomics an per origina lo 1èr de genièr de 4711 AEC. Per la NASA, la data origina es lo 24 de mai de 1968 EC e lo 1èr de genièr de 1950 EC per l'ESA.
Objectius de la cronologia en Èra comuna
modificarLa numerotacion de las annadas segon lo mod occidental es, per de rasons istoricas e practicas, impausada de biais mondial dins los actes civils. Las datacions tradicionalas demorant pasmens sovent d'usatge dins la vida religiosa. L'utilizacion de las referéncias "EC" e "AEC" a per objectiu d'universalizar aquel biais de comptar las annadas li levant tota referéncia religiosa o culturala.
Partisans
modificarLos partisans de la notacion « EC/AEC » insistisson sul fach qu'es religiosament neutra e adaptada a un usatge multicultural e multireligiós:
- Lo calendièr occidental es de facto una norma universala, présent, per exemple, dins totes los ordinators. Deu donc èsser religiosament e culturalament neutra[2];
- Los jorns e los meses pòdon èsser designats amb de noms pròpres a cada cultura. Las annadas, elas, son numerotadas a partir d'una referéncia que se cal far neutra[2];
- Es aisit de remplaçar la notacion « AbC/ApC » per la notacion « EC/AEC »: la numerotacion es la meteissa dins los dos sistèmas.
Detractors
modificarLos principals arguments dels detractors de la notacion "EC/AEC" son los seguents:
- Èra comuna es un eufemisme de l’expression ApC;
- las locucions « AbC/ApC » essent utilizadas dempuèi d'ora serián de locucions genericas avent perdut tot contengut religiós;
- lo sistèma d’Èra comuna resòlv pas la dificultat pausada pels problèmas de calculs calendèris pel calendièr usual: l’abséncia d’annada 0.
Nòtas
modificar- ↑ Pels anglofòns, l'expression CE (Common Era) remplaça l'expression A.D. (Anno Domini e l'expression BCE (Before Common Era) remplaça BC (Before Christ)
- ↑ 2,0 et 2,1 (en) Guideline : « The 'Common Era' - a Secular Term for Year Definition » sur le site de la BBC, publié le 19 novembre 2004.