Yahtzee
Lo yahtzee (tanben ortografiat yatzee, yatzy) o lo yam's entaus puristas, qu'ei un jòc de societat tradicionau de azard rasonat. La tòca qu'ei d'encadenar las combinasons dab 5 dats per ganhar un maximum de punts. Qu'apartien au maine public.
 Yahtzee | |
 | |
| Tipe | joc de daus (ca)   |
|---|---|
| Dessenhaire | Edwin Lowe (fr) |
| Editor | Milton Bradley Company (fr) |
| Edats | a partir de 5 ans |
| Nombre minimal de jogadors | 2 |
| Nombre maximal de jogadors | pas cap de valor |
| Informacions complementàrias | |
| BoardGameGeek | 2243 |
modificar  |
|
Istòria
modificarLo Yam's o lo "Yahtzee" qu'estó creat au Canadà en 1954. Que seré un parelh qui per passar lo temps suu lor yacht e hasèva descobrir aus visitors un jòc qui avèvan inventat : "Lo yacht game". Devant lo succès lo parelh que demandà au fabricant de jòcs Edwin S. Lowe de'n produsir escantilhs per dar aus amics. Lo fabricant que'n crompà los drets e que us i balhà 1000 jòcs. Lo perqué lo nom que's transfòrma en "Yahtzee".
En 1973, Milton Bradley (MB), firma de Hasbro, que crompa la E. S. Lowe Company e los dreits deu jòc Yahtzee. Qu'a milions d’adèptes pertot dens lo monde.
Règlas
modificarLas règlas que varian hèra e que i son hèras variantas dens l'establiment de la huelha de mèrca com dens lo descompte deus punts. Totun que's deu respectar la logica de probabilitat (per exemple, ua seguida petita non pòt pas estar de 5 dats compte tiengut deu hèit que la seguida gana que's compausa de 5 dats). B'ei conselhat aus jogaires de s'enténer en començar de partida. Los explics ací-devath que son un exemple de jòc comun.
Cada jogador que lança lo dat au son torn. La soa tòca qu'ei dab los cinc dats de realizar ua figura (5 dats identics, un par, ua tripleta...). Per har la figura, qu'a lo dret a tirar tres còps per torn e qu'ei a cada còp libre deus tirar tots o juste los que causeish.
Lo ganhant qu'ei lo qui a hèit lo mei de punts, cèrtas figuras que dan punts suplementaris quan son escadudas.
La huelha de mèrca qu'ei de costuma dividida en duas parts. Totun, cèrtas versions qu'accèptan ua tresau partida, la qui's ditz partida intermediària.
Lo nombre maximau de punts qu'ei de 390.
Partida minora
- Partida de 1 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 1 / que mèrcan 1 còp lo nombre de dats de valor 1
- Partida de 2 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 2 / que mèrcan 2 còps lo nombre de dats de valor 1
- Partida de 3 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 3 / que mèrcan 3 còps lo nombre de dats de valor 1
- Partida de 4 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 4 / que mèrcan 4 còps lo nombre de dats de valor 1
- Partida de 5 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 5 / que mèrcan 5 còps lo nombre de dats de valor 1
- Partida de 6 : que deven obtiéner los jogadors lo mei gran nombre de dats dab la cara 6 / que mèrcan 6 còps lo nombre de dats de valor 1
Que ganhan un bònus de 35 punts si lo totau de la partida minora ei egau o superior à 63 punts.
Partida majora
- Berland : los jogadors que deven obtiéner 3 dats de medisha valor / que mèrcan 3 còps la valor deus dats identics
- Carrat : les los jogadors que deven obtiéner 4 dats de medisha valor / que mèrcan 4 còps la valor deus dats identics
- Full : los jogadors que deven obtiéner 3 dats de medisha valor et 2 dats de même valeur – (berland + paire) / que mèrcan 25 punts
- Seguida petita : los jogadors que deven obtiéner 4 dats qui's segueishen (1-2-3-4 / 2-3-4-5 / 3-4-5-6) / que mèrcan 30 punts
- Seguida grana : los jogadors que deven obtiéner 5 dats qui's segueishen (1-2-3-4-5 / 2-3-4-5-6) / que mèrcan 40 punts
- Yams : los jogadors que deven obtiéner 5 dats de medisha valor / que mèrcan 50 punts (2 Yams sonque e son autorizats)
- Escadença : los jogadors que deven obtiéner lo mai gran nombre de punts / que mèrcan la soma de la valor deus dats
En foncion deu totau (bònus includit) de la partida minora e de la partida majora, qu'ei designat lo o la vencedor.a.
- un Yams que pòt estar transformat en carrat si ac vòu lo jogador.
Diferéncias Yahtzee e Yam's Maine public
modificarQu'ei sius aquesta darrèra part que las versions numerosas deu Yahtzee e difèran. Lo comptatge deus punts au Yam's que coneish mantuas declinasons possiblas :
- Un full que darà tostemps 25 punts au Yahtzee mentre que lo totau au Yam's qu'ei de 25 punts + la soma deus dats. Per exemple, un full de 4 4 4 5 5 que darà un totau de 47 punts (25 + 22)
- Lo carrat non vau pas gran causa au Yahtzee, en efèit, qu'ei lo totau deus dats, per exemple dab 6 6 6 6 1 que darà 25. Au Yam's que da 40 punts + soma deus dats donc 40 + 25 = 65 punts
- Un Yahtzee o un Yam's (5 dats identics) que vau 50 punts au Yahtzee, e 50 + soma deus dats au Yam's donc de 55 tà 80 punts. Qu'ei mei « plus equitable » pr'amor si un Yahtzee de 6 qu'ei hèit au Yahtzee, que vau autant com un Yahtzee de 1 (totun que cau notar que la probabilitat d'obtiéner cinc caras identicas qu'ei la medisha quau qui sia la valor de la cara)
- Dens ua caisheta vertadèra de Yam's en 1985 Caisheta a jòcs/Yams
- 1-6 per cada chifra, que cau aver un maximum de dats. Si obtienen au mensh 63 punts dens la colona, qu'an un bònus de 35. Exemple : soma deus dats « 3 3 3 2 4 » per lo 3 : 3 × 3 = 9, per lo 2 : 2, per lo 4 : 4.
- Min ( : estrictament inferior a Max som deus 5 dats « 3 2 3 2 4
» 3+2+3+2+4=14
- Max (o Mei) : estrictament superior a Min som deus 5 dats « 3 5 6 3 4 » 6+5+6+2+4=25
- Berland : 3 dats identics 10 + soma deus 3 dats 5 5 5 3 2 10 + 5 × 3 = 25
- Carrat : 4 dats identics 30 + soma deus 4 dats 3 3 3 3 6 30+3*4=42
- Full : 3 dats identics + 2 dats identics 30 + soma deus 5 dats 3 3 3 6 6 30+(3*3)+(6*2)=51
- Seguida : seguida de 5 dats 30 + soma deus 5 dats 2 3 4 5 6 30+2+3+4+5+6=50
- Yams : 5 dats identics 50 + soma deus 5 dats 6 6 6 6 6 50+6*5=80
Yahtzee Maine public
modificarPartida superiora
modificar| Combinason | Punts |
|---|---|
| As | 1 × lo nombre de dats 1 obtienuts |
| Dus | 2 × lo nombre de dats 2 obtienuts |
| Tes | 3 × lo nombre de dats 3 obtienuts |
| Quate | 4 × lo nombre de dats 4 obtienuts |
| Cinc | 5 × lo nombre de dats 5 obtienuts |
| Sheis | 6 × lo nombre de dats 6 obtienuts |
| Sos-totau | Soma deus punts obtienuts ací-dessús |
| Prima | 35 punts si lo sos-totau ai superior o egau a 63 punts |
| Totau I | Soma du sos-totau e de l'eventuau primu |
Que s'obtien la prima avent 63 punts – çò qui amia la mèrca a 98. Per obtiéner 63 punts, que cau aver obtienut tres as, tres dus, tres tres, etc. Mès n'empacha de « mancar » un dus, per exemple, puish deu ratrapar hant quate tres o quate quate...
Partida inferiora
modificar| Combinason | Descripcion | Punts |
|---|---|---|
| Berland | Tres dats identics | Soma de tots los dats |
| Seguida petita | 1,2,3,4 ; 2,3,4,5 ou 3,4,5,6 | 30 punts |
| Seguida grana | 1,2,3,4,5 o 2,3,4,5,6 | 40 punts |
| Full | Tres dats identics + dus dats identics | 25 punts |
| Carrat | Quatre dats identics | Soma de tots los dats |
| Yahtzee | Cinc ddats identics | 50 punts |
| Escadença | Arren especiau | Soma de tots los dats |
Yam's Maine public
modificarHuelha de mèrca
modificarPartida superiora
La partida superiora qu'ei haut o baish la medisha, sola que difèra la prima, que s'obtien a 60 punts, e qu'ei mei complèxa de calcular. Qu'ei de 30 punts + la diferéncia enter la mèrca realizada e 60.
Partida centrau
| Combinason | Descripcion | Punts |
|---|---|---|
| Superior (o mei) | A d'estar superior a la casa "inferior" | Soma deus dats |
| Inferior (o mensh) | A d'estar inferior a la casa "superior" | Soma deus dats |
per lo compte deu totau inferior e superior be sufeish d'addicionar aquestas duas casas. Aquesta partida que remplaça l'escadença deu Yathzee
Partida inferiora
| Combinason | Descripcion | Punts |
|---|---|---|
| Carrat | Quate dats identics | 40 punts + soma deus dats |
| Full | Tres dats identics + dusx dats identics | 30 punts + soma deus dats |
| Seguida petita | Seguida de 4 dats | 45 punts |
| Seguida grana | Seguida de 5 dats | 50 punts |
| Yam's | Cinq dats identics | 50 punts + Totau de dats |
| Arrolha | 4 dats identics + 1 dat de l'envèrs | 50 punts |
Variantas
modificar- Sec : Qu'an dret a un sol tirar de dats.
- Huelha de mèrca de mantuas colonas : ordi, ordi enversat, desordi, sec. (Que causeish lo jogador a cada tirar dens quau colona inscriu la mèrca).
- Colona Impau (com "impausada") : au véder deu 1èr tirar,que decideish lo jogador dens quau casa inscriurà la mèrca. Per exemple en anonçar un "full impau", que s'engatja lo jogador a realizar e notar un full dens la colona impau. A cas de mauescaduda la mèrca qu'ei de zèro.
- Pars/Berland : possibilitat de har evoluar la grasilha dab las casas : " 1 Par " / " 2 Pars " / " Berland "
- Duas seguidas a 5 dats : Seguida petita 1-2-3-4-5 (45 punts) e Seguida grana 2-3-4-5-6 (50 punts)
- L'"Arrolha" : qu'ei un Carrat melhorat, ce tà díser 4 dats identics + un cinquau dat qui a la valor de la cara opausada a la deus 4 dats.
Per exemple : 4x[1] et 1x[6] 4x[4] et 1x[3] 4x[2] et 1x[5] etc.
Jòc qui s'i sembla
modificar- Gold Armada, Reiner Knizia (ed. Tactic, 2017)