Wikipèdia:Neutralitat de punt de vista
| Principis |
| Verifiabilitat |
| Pertinéncia |
| Neutralitat de punt de vista |
| Accessibilitat |
| Aplicacions |
| Citatz vòstras fonts |
| Trabalhs inedits |
La neutralitat de punt de vista o punt de vista neutre es un principi fondator de Wikipèdia que totes los articles devon respectar. Segon Jimbo Wales, agent designat de Wikipedia, « la neutralitat de punt de vista es absoluda e non negociabla » [1].
Neutralitat de punt de vista
modificarWikipèdia se fonda sus un principi fòrt important : en dos mots, se deu escriure los articles de biais a pas prendre partit per un punt de vista puslèu que per un autre. Al contrari, s'agís de presentar totes los punts de vista pertinents, mas de n'adoptar pas cap. Cal doncas jamai afirmar, sosentendre o quitament daissar créser qu'un dels punts de vista es d'un biais quin que siá melhor, egal o mens bon qu'un autre.
Escriure de biais neutre es un art que necessita de practica. La neutralitat de punt de vista es l'objècte d'analisis nombrosas, interpretacions e rafinaments dins Wikipèdia. Esitetz pas a participar al mòde d'emplec.
Lo punt de vista neutre es pas un punt de vista intermediari
modificarEscriure d'un punt de vista neutre consistís pas a adoptar un punt de vista intermediari, mas a presentar e identificar clarament cada punt de vista.
Lo punt de vista neutre es pas cap punt de vista particular
modificarLo punt de vista neutre es pas cap dels punts de vista presentats. Escriure d'un punt de vista neutre consistís a presentar cada punt de vista amb la meteissa distància.
La neutralitat de punt de vista permet pas de pretendre que de punts de vista se valon
modificarLa neutralitat de punt de vista interditz tot jutjament sus un punt de vista. Aquò significa qu'interditz non solament de pretendre qu'un punt de vista es melhor qu'un autre, mas interditz tanben de pretendre que dos punts de vista, e mai totes los punts de vista, se valon.
Lo punt de vista neutre es pas lo punt de vista de la majoritat
modificarEscriure d'un punt de vista neutre consistís pas a prendre partit per la majoritat, quitament aprèp aver evocat totes los punts de vista. Tot punt de vista es subjectiu e dependent de consideracions socialas, temporalas e geograficas. La tòca es doncas pas de trobar una vertat o una nòrma que de tot biais evoluisson segon l'endrech, lo grop e lo temps.
La neutralitat de punt de vista requerís l'atribucion dels punts de vista
modificarPresentar totes los punts de vista pertinents deu pas daissar lo lector amb una massa de punts de vista contradictòris indicant simplament que « d'unes » pensan aiçò e d’« opausants » pensan aquò. Los tenents de cada punt de vista devon èsser identificats sens ambigüitat. Cal non solament presentar totes los punts de vista, mas en mai d'aquò, identificar qui (quin partit politic, quin corrent filosofic, etc.) sosten cada punt de vista, de manièra que lo lector se pòsca far una idèa de la representativitat de cada partida en preséncia.
Aquesta règla permet en particular d'empachar de far passar un punt de vista personal o conflar un punt de vista minoritari jos un vague « d'unes dison », « se pòt remarcar », etc., que sa pertinéncia pòt èsser inverificabla.
Vejatz tanben : Wikipèdia:Contengut evasiu
La neutralitat de punt de vista es pas lo sol principi fondator de Wikipèdia
modificarUn autre principi fondator es qu'un article deu èsser pertinent, e doncas que los punts de vista presentats devon èsser pertinents. Es per aquesta rason que lo punt de vista d'un simple Wikipedian a pas sa plaça dins un article, quitament s'es presentat d'un punt de vista neutre.
Girgon
modificar- PdV = punt de vista
- POV = punt of view
- NPdV = neutralitat de punt de vista
- PdVN = punt de vista neutre
- NPOV = neutral punt of view
| Principis |
| Verifiabilitat |
| Pertinéncia |
| Neutralitat de punt de vista |
| Accessibilitat |
| Aplicacions |
| Citatz vòstras fonts |
| Trabalhs inedits |
La neutralitat de punt de vista o punt de vista neutre es un principi fondator de Wikipèdia que totes los articles devon respectar. Segon Jimbo Wales, agent designat de Wikipedia, « la neutralitat de punt de vista es absoluda e non negociabla » [2].
Neutralitat de punt de vista
modificarWikipèdia se fonda sus un principi fòrt important : en dos mots, se deu escriure los articles de biais a pas prendre partit per un punt de vista puslèu que per un autre. Al contrari, s'agís de presentar totes los punts de vista pertinents, mas de n'adoptar pas cap. Cal doncas jamai afirmar, sosentendre o quitament daissar créser qu'un dels punts de vista es d'un biais quin que siá melhor, egal o mens bon qu'un autre.
Escriure de biais neutre es un art que necessita de practica. La neutralitat de punt de vista es l'objècte d'analisis nombrosas, interpretacions e rafinaments dins Wikipèdia. Esitetz pas a participar al mòde d'emplec.
Lo punt de vista neutre es pas un punt de vista intermediari
modificarEscriure d'un punt de vista neutre consistís pas a adoptar un punt de vista intermediari, mas a presentar e identificar clarament cada punt de vista.
Lo punt de vista neutre es pas cap punt de vista particular
modificarLo punt de vista neutre es pas cap dels punts de vista presentats. Escriure d'un punt de vista neutre consistís a presentar cada punt de vista amb la meteissa distància.
La neutralitat de punt de vista permet pas de pretendre que de punts de vista se valon
modificarLa neutralitat de punt de vista interditz tot jutjament sus un punt de vista. Aquò significa qu'interditz non solament de pretendre qu'un punt de vista es melhor qu'un autre, mas interditz tanben de pretendre que dos punts de vista, e mai totes los punts de vista, se valon.
Lo punt de vista neutre es pas lo punt de vista de la majoritat
modificarEscriure d'un punt de vista neutre consistís pas a prendre partit per la majoritat, quitament aprèp aver evocat totes los punts de vista. Tot punt de vista es subjectiu e dependent de consideracions socialas, temporalas e geograficas. La tòca es doncas pas de trobar una vertat o una nòrma que de tot biais evoluisson segon l'endrech, lo grop e lo temps.
La neutralitat de punt de vista requerís l'atribucion dels punts de vista
modificarPresentar totes los punts de vista pertinents deu pas daissar lo lector amb una massa de punts de vista contradictòris indicant simplament que « d'unes » pensan aiçò e d’« opausants » pensan aquò. Los tenents de cada punt de vista devon èsser identificats sens ambigüitat. Cal non solament presentar totes los punts de vista, mas en mai d'aquò, identificar qui (quin partit politic, quin corrent filosofic, etc.) sosten cada punt de vista, de manièra que lo lector se pòsca far una idèa de la representativitat de cada partida en preséncia.
Aquesta règla permet en particular d'empachar de far passar un punt de vista personal o conflar un punt de vista minoritari jos un vague « d'unes dison », « se pòt remarcar », etc., que sa pertinéncia pòt èsser inverificabla.
Vejatz tanben : Wikipèdia:Contengut evasiu
La neutralitat de punt de vista es pas lo sol principi fondator de Wikipèdia
modificarUn autre principi fondator es qu'un article deu èsser pertinent, e doncas que los punts de vista presentats devon èsser pertinents. Es per aquesta rason que lo punt de vista d'un simple Wikipedian a pas sa plaça dins un article, quitament s'es presentat d'un punt de vista neutre.
Girgon
modificar- PdV = punt de vista
- POV = punt of view
- NPdV = neutralitat de punt de vista
- PdVN = punt de vista neutre
- NPOV = neutral punt of view
La neutralitat de punt de vista segon Jimbo Wales (definicion originala)
modificarUna enciclopèdia de portada generala es un ensemble sintetic de coneissenças presentat d'un punt de vista neutre. Dins la mesura del possible, tota escritura enciclopedica se deu gardar de prendre tota posicion autra que la del punt de vista neutre.
Lo punt de vista neutre consistís a ensajar de presentar las idèas e los fachs de biais que los partisans e los detractors se pòscan acordar. Plan segur, un acòrdi a 100% es impossible ; i a d’ideològs dins lo monde que balharàn lor assentiment pas qu'a una presentacion energica de lor pròpri punt de vista. Podèm solament recercar un tipe d'escritura que convenga a de personas essencialament racionalas, que pòdon aver de desacòrdis sus de punts particulars.
Qualques exemples ajudaràn sens dobte a illustrar mon prepaus :
1. Un article enciclopedic deuriá pas sosténer que las entrepresas son d’organizacions criminalas, quitament se l'autor o pensa. Deuriá puslèu expausar lo fach que cèrtas personas o creson, balhar lors rasons, mas tanben presentar çò que l'autre camp ditz.
2. Un article enciclopedic deuriá pas afirmar que lo liberalisme economic es lo melhor sistèma social. (Es çò que pensi, al fach.) Deuriá puslèu presentar los arguments dels partisans d’aqueste punt de vista e los arguments de los que s'i opausan.
Benlèu lo biais mai aisit de rendre vòstra escritura pus enciclopedica es d'indicar çò que las gents creson, puslèu que çò qu’es. S'aquò vos sembla un pauc subjectivista, collectivista o imperialista, alara interrogatz-me sus aqueste principi, perque pensi que fasètz tot simplament error. Çò que las gents creson, vaquí un fach objectiu, e podèm presentar aquò pro aisidament d'un punt de vista neutre.»
(Jimbo Wales, Neutrality of punt of view Neutrality of punt of view, 27-XII-2001/5-I-2002)
La neutralitat segon Larry Sanger
modificar« Un dels primièrs principis sul qual Jimmy e ieu sèm tombats d'acòrdi, es la politica d'«imparcialitat» o de neutralitat. Sabi qu'ai enòrmament insistit sus aqueste principi tre lo començament, perque la neutralitat èra una de mas tissas dempuèi fòrt longtemps [...]. La neutralitat — nos acordàvem sus aqueste punt — exigissiá que los articles presenten pas cap punt de vista particular suls subjèctes controversiats, mas rebaten al contrari onèstament totas las partidas. Sèm tanben tombats d'acòrdi per rejetar una solucion de recambi, sus la quala Tim [Shell] e d'autres Nupedians de la primièra ora avián trabalhat (per un temps) : lo desvolopament, per cada subjècte enciclopedic, d'una seria d'articles diferents, cadun escrit d'un punt de vista diferent.»
« Una [...] politica que foguèt rapidament instituida foguèt la politica d'imparcialitat (nonbias policy) o de neutralitat. Aquesta politica èra eissida del projècte Nupedia e devenent una Règla de Respectar — dins una de las primièras versions, la politica èra enonciada d’aqueste biais : "Defugir la parcialitat (Avoid bias) : Perque s'agís d'una enciclopèdia, tant plan que mal, valdriá mai qu'expausèssetz vòstras consideracions polemicas o (1) pas brica, o (2) sus las paginas de *Debat [...] o de *Discussion que se tròban en ligams en bas de la pagina que sètz temptat d'embelir, o encara (3) presentadas de biais factual, i.e., en atribuissent una opinion particulara a una persona o a un grop particular, puslèu que d'afirmar aquesta opinion coma un fach. La solucion (3) es netament preferida." Jimmy comencèt alara una pagina especializada dins la politica editoriala, que nomenèt "Punt de Vista Neutre" (Neutral Punt of View) [...]. Confèssi qu'aimi pas gaire aqueste nom coma nom de la politica, perque implica que d'escriure de biais neutre, o sens parcialitat (bias), es en realitat exprimir un punt de vista, e, essent donada la preséncia de l'article definit, coma un sol punt de vista sus aquesta question. "Neutralitat", "neutre", e "de biais neutre/imparcialament" (neutrally) son del melhor usatge coma nom, adjectiu, e advèrbi. Mas la sigla "NPDV" (NPOV) acabèt per èsser utilizada a la plaça de totas tres per de Wikipedians desiroses d'èsser dins lo vent, puèi s'acabèt a usar del desplasent "PDV" (POV). »
Larry Sanger, The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir (Memòrias suls començaments de Nupèdia e Wikipèdia)
Vejatz tanben
modificar