Telefòn
Lo telefòn es un instrument que permet de tenir de convèrsas a de distàncias lòngas. Avans lei telefòns èran sempre ligats a de cables per lei quaus circulava lo sòn convertit en impulsions electricas. Lei darriers modèls foncionan per ondas hertzianas, de tau biais que son sovent portatils dins l'usatge domestic (telefòn sens fiu) o dins quin endrech que siá (vejatz telefòn mobil). Tanben n'i a que ja permeton de transmetre d'imatges.
Originas
modificarEn 1854, l'inventor francés Charles Bourseul pausèt la possibilitat d'utilizar lei vibracions causadas per la votz subre un disc flexible o diafragma, per fin d'activar e desactivar un circuit electric e produire de vibracions similaras a un diafragma situat dins un luòc alunhat, que reproduiriá lo sòn originau.
D'annadas puei, lo fisician alemand Johann Philip Reis inventèt un instrument qu'èra capable de transmetre de nòtas musicalas, mai pas de reproduire la votz umana.
Tradicionalament, s'atribuís l'invencion dau telefòn a Alexander Graham Bell, fisician e inventor estatsunidenc d'origina escocesa. Mentre que trabalhava subre la transmission de sòns per sords, descobriguèt qu'en modificant un corrent electric continú, se podiá imitar lei vibracions que la votz umana produtz.
En 1876 brevetèt un aparelh que podiá transmetre la votz a travèrs d'un cable e lo bategèt amb lo nom de telefòn. E mai se siam ben segurs que foguèt lo primier a brevetar l'invencion e que se'n ganha donc la reconoissença, recentament an descobèrt que possiblament auriá copiat lo brevet d'Elisha Gray, que trabalhava independentament a la còsta Oèst. En mai d'aquò, se sap amb seguretat qu'un italian que viviá a Cuba, Antonio Meucci, inventèt lo telefòn quauqueis ans avans Bell e Gray.
