Ròdol ecologic
En ecologia un ròdol ecologic es una foncion determinada que, segon las circonstàncias, pòt dominar una o mai espècia. Destria lo "mestièr" de cada espècia.[1]
Un rodòl ecologic es l'encastre ont los organismes captan l'energia qu'an besonh. Es tanben la foncion cossí cada organisme domina l'ecosistèma, determinat per l'ensems de las accions qu'a d'utilizar l'energia. Doas espècias pòdon tanben ocupar de ròdols ecologics s'encrosilhants dins l'espaci e/o dins lo temps. Ambedoas espècias pòdon coabitar. Ne resulta una competicion interespecifica que pòt mermar los efectius de caduna d'embedoas populacions al respècte a aquel qu'aurián podut ocupat sola. Per qu'i aja coexisténcia (d'al mens doas espècias), cal:
- Que cada populacion aja accés a un ròdol fondamental inferior al punt d'ofèrta del mitan;
que cada populacion consome una partida de la resorça limitanta e que los factors limitants sián diferents per cada espècia;
- Que la competicion intraespecifica siá complementària a la competicion interespecifica.
Fondamentalament lo ròdol ecologic es lo ròtle qu'a una espècia dins l'ecosistèma. Se definís per fòrça aspèctes, coma lo comportament, lo tipe de noiritura que consoma, los luòcs ont se tròba aquela noiritura, los predadors que se n'alimentan, los efièches qu'a sus autras espècias de l'ecosistèma...
Atal, çò que fa lo ròdol caracteriza lo tipe de relacions que s'establisson entre las espècias e entre las quitas espècias e lo mitan.
Lo ròdol ecologic, doncas, es lo resultat de l'adaptacion d'aquel organisme al mitan ont viu. En lo cas dels organismes que fan metamorfòsi, lo ròdol ecologic pòt variar dins lo temps: un capgròs es erbivòr, alara que la granhòta adulta s'alimenta d'insèctes: lo sieu ròdol ecologic cambièt.
Lo concèpte de ròdol ecologic acompanha l'istòria de l'ecologia. Al començament, lo ròdol se definissiá coma l'abitat o las condicions environamentalas ont una quita espècia desvolòpa la seuna activitat. Lo zoològ anglés Charles Elton dins una publicacion de 1927 definissiá lo ròdol ecologic coma lo ròtle foncional qu'a una espècia determinada dins l'ecosistèma. George Evelyn Hutchinson dins un article publicat en 1957 utiliza lo concèpte d'Elton e lo definís coma un ipervolum abstract de n dimensions de condicions environamenalas e de resorças disponiblas ont una espècia desvolòpa la seuna activitat per manténer una populacion viabla. A partir d'aquela idèa, Hutchinson distinguís dos tipe de ròdols, lo ròdol fondamental ont l'organisme pòt realizar la seuna activitat vitala dins un reng potencial de condicions environamentalas; e lo ròdol efectiu de disponibilitat de resorças e condicions environamentalas mai limitadas ont vertadièrament caduna de las espècias desvolòpa la seuna activitat vitala condicionada per l'interaccion amb d'autras espècias (concurrents, predadors...) dins lo meteis ecosistèma. Doncas, se cal pas confondre lo concèpte abstract de ròdol ecologic, que al sens larg es una caracteristica de cada espècia, amb lo concèpte d'abitat qu'es lo luòc fisic real ont las espècias vivon e obtenon las seuna resorças.
Vejatz tanben modificar
- ↑ {{{títol}}}. ISBN 978-94-017-9014-7.