Planh de las Presonièras de la Torre de Constança

Lo Planh de las Presonièras de la Torre de Constança es una cançon occitana mesa en forma per Antòni Bigòt, poèta nimesenc. Se tracta de las uganaudas embarradas a la Torre d'Aigas Mòrtas. La captiva pus coneguda es Maria Durand que i demorèt 38 ans, de 19 d'edat a 57. Maria Robèrt i demorèt 41 ans.

Paraulas del Planh de las Presonièras de la Torre de Constança

La vièlha vila d’Aigas Mòrtas,
La vila dau rei Sant Loís
Panla e magra darrièr sei pòrtas
Au bòrd de la mar s’espandís.
Una torre coma un vièlh garda
Velha en defòra dei ramparts.
Auta e sorna, luenh luenh regarda,
Regarda la plana e la mar.

L’aubre se clina, l’aura corre
La possièra vòla au camin,
Tot es suau dins la vièlha torre
Mai per temps passat 'ra pas sin.
Lei pescaires que s’atardavan
Dins la nuech, sovent entendián
Tantòst de femnas que cantavan
Tantòst de votz que gemissián.

De qu’èra aquò? De presonièras.
De qu’avián fach? Violar la lei,
Plaçar Dieu en linha promièra,
La consciéncia au dessús dau rei.
Fièreis eiganaudas, ais assembladas,
Dau Desèrt, seguidas dei sieus,
Lo saume en pòcha, èran anadas
A travèrs champs, per pregar Dieu.

Mas lei dragons dau rei velhavan:
Sus la fola en preguièra, zo!
Zo! Lo sabre nus, s’acorsavan…
E d’òmes de còr e d’onor
Lèu lei galèras èran pobladas
E sei femnas, ai mans dei dragons,
En Aigas Mòrtas èran menadas,
E la torre èra sa preson.

Sofrissián, lei paurei dolentas,
La fam, la set, lo freg, lo caud;
Avián lei languitudas sentas
Deis assembladas e de l’ostau.
Mai ven la fe, confòrt e baume
Dei còrs murtrits que restan fièrs;
Ensemble cantavan lei saumes
Dins la preson coma au Desèrt.

Lei jorns, lei mes, leis ans passavan,
E non jamai li sortissián.
D’unei ai sofrenças resistavan,
D’autrei, pechaire, morissián.
Mai sa fe l’aurián pas venduda,
Mai son Dieu l’aurián pas traït,
Non! Eiganaudas èran nascudas,
Eiganaudas volián morir.

Davant tei pèiras solelhadas
Qu’un autre passe indiferent,
Ò torre, a meis uelhs, siás sacrada,
Siái tot esmogut en te vesent,
Torre de la fe simpla e fòrta,
Simbèl de glòria e de pietat,
Torre dei paurei femnas mòrtas
Per son Dieu e sa libertat.