Manifèst de Cartagena
Lo Manifèst de Cartagena qu'ei un tèxte politic escrivut en 1812 a Cartagena d'Índias (alavetz en Nava Granada, uei Colómbia) peu Libertor veneçolan Simón Bolívar après la caduda de la Purmèra Republica de Veneçuela ; dens aqueth tèxte lo Libertador qu'analisa las encausas de la des.hèita en las bèth atribuir :
- au flaquèr politic federau e a la tolerància deus patriòtas davant la determinacion shens pietat deus espanhòus.
- a la manca de pragmatisme deus patriòtas : [...] qu'avèm avuts filosòfs com capdaus ; filantròpia per legislacion, dialectica en lòc de tacticas, e sofistas en lòc de sordats.
- au terratrem qui segotí Caracas en 1812 e l'actitud de la Glèisa Catolica.
Bolívar que remandava sustot que Nava Granada s'emparesse e s'instruesse d'aqueths errors e qu'ajudasse Veneçuela a se tornar liberar entà non pas pérder au son torn la soa libertat.