Ibn al Nafis
Ala-al-din abu Al-Hassan Ali ibn Abi-Hazm al-Qarshi al-Dimashqi (علاء الدين أبو الحسن عليّ بن أبي حزم القرشي الدمشقي) (1210-1288), mai conegut jol nom Ibn al Nafis (ابن النفيس), èra un mètge mètge arab.
Originari de Damasc, es conegut per aver descrit, lo primièr, lo precediment de la circulacion sanguina dins lo còs uman al Caire en 1242, e subretot de la circulacion pulmonària. Son òbra demorèt fòrça ignorada car foguèt revelada en Euròpa sonque 260 ans après sa mòrt. En effet un de ses ouvrages "Commentaris del Canon d'Ibn Sina" foguèt tardierament tradusit en latin e publicat Venècia, en 1527, par Andrea Alpago, qu'aviá estat mètge del Consulat de Venècia a Damasc. Aquel obratge fuguèt trobat en 1924 dins la libraria nacionala de Berlin pel Doctor Al-Tatawi, mètge egipcian demorant en Alemanha.
Sos escrits
modificar
Lo volum mai voluminós es Al-Shamil fi al-Tibb (Comentaris sus l'Anatomia del Canon de la medecina d'Ibn Sina), una enciclopedia prevista de 300 volums, mas inacabada per causa demòrt. Lo manuscrit n'es disponible a Damasc.
Tanben escriguèt:
- un libre sus l'oftalmologia, Mujaz al-Qanun (Abreujat sus la lei),
- un libre, Kitab al-Mukhtar fi al-Aghdhiya, al respècte del regim sus la santat,
- un Al-Risalah al-Kamiliyyah fil Siera al-Nabawiyyah, editat en Euròpa cretiana jol nom de Theologus Autodidactus, considerat a vegadas coma lo primièr roman teologic, e quitament coma un exemple precoç de sciéncia ficcion.
Escriguèt tanbe fòrça « comentaris » en matèria de lei e de medecina, per exemple sus des libres d'Ipocrates e d'Avicena.
Descripcion de la circulacion pulmonària
modificarEn 1924 un mètge egipcian, lo doctor Muhyo Al-Deen Al-tatawi, qu'èra interessat per l'istòria de la medecina araba, descobrís un manuscrit titulat Comentaris sus l'Anatomia del Canon d'Ibn Sina dons la libraria nacionala berlinesa de Prússia.
Aquel manuscrit es considerat coma un dels melhors libres scientifics. Al Nafis parla en detalh de l'anatomia umana, de las patologias e de la fisiologia. Es lo primièr libre consacrat a la circulacion pulmonària.
Explica dins son libre:
"Quand la sang foguèt rafinada dins aquel cròs (lo ventricul drech del còs), es indispensable que passe dins lo cròs esquèrra ont naisson los esperits vitals. Mas existís pas de passatge dirècte entre aqueles darrièrs. L'espés septum del còr èra pas cap de biais pertusat e comprtava pas de pòres visibles tot coma o pensavan certans, nimai de pòres invisibles coma o imaginava Galien. Al contrari los pòres del còr i son tancats. Aquela sang del cròs drech del còr devián circular, dins la vena arteriosa (la nòstra artèra pulmonara), cap al palmons. S'espandís enseguida dins la substància d'aquel organ ont se mesclava amb l'aire. Per que sa partida mai prima siá purificada e passada dins l'artèra venosas (las nòstras venas pulmonaras) per arribar dins son cròs esquèrra del còr e i forma l'esperit vital."
Endacòm mai dins son libre:
"Lo còs possedís pas que dos ventriculs e i a pas cap d'obertura entre ambedos. Tanben, la disseccion s'opausa a çò que pretendava que lo septum entre ambedos cròs es fòrça mai espés que cap d'autres. L'interés d'aquela sang (que se trapa dins lo cròs dereche) es de rejònher los palmons, de se mesclar amb l'aire que s'i trapa, puèi de caminar mejans de venas pulmonara per ganhar lo cròs esquèrra del còr."
Descrivent l'anatomia dels palmons indica:
"Los palmons son constituits de diversas partidas, una d'aquelas es las broncas, la segonda correspond a las brancas de l'artèra pulmonara e la tresena a las brancas de las venas pulmonaras. Totas son ligadas amb un parenquima flac e porós"
Apond:
"Los palmons exigisson una artèra pulmonara car aquela balha la sang que foguèt aprimada e caufada dins lo còr per que çò que susa per de pòres de las brancas d'aquel vaissèl cap als alveòls pulmonars pòsca se mesclar amb l'aire que s'i trapa e se combinar amb el, la substància obtenguda essent alara en mesura de venir l'esperit après qu'aquela mescla ganhèt la cavitat esquèrra del còr. La mescla es menada cap a las venas pulmonaras."
Explica tanben lo ròtle de las artèras coronàrias dins l'irrigacion del còr:
"En mai, lo postulat [d'Avicena] que volgava que la sang dels costat drech sèrva a noirrir lo còr es absoludament pas verai en efèit la nutricion del còr ven de la sang circulant dins les vaissèls que penetran lo còs del còr."
Vejatz tanben
modificarArticles connèxes
modificarBibliografia
modificar- Bayon, H. P. (1941). Significance of the demonstration of the Harveyan circulation by experimental tests. Isis 33, 443-453.