Gamèla

Una gamèla, una coirina o un gandòl es un recipient, generalament metallic, destinat a aprestar, transportar o manjar d'aliments (lo recapte) en de circonstàncias en las qualas es pas possible d'emplegar los espleches abitualament utilizats al foguièr. N'i a amb de bòrds nauts, que compòrtan dos compartiments per servir separadament de carns e de legums.

Utilizacion correnta modificar

La gamèla es estada sovent un recipient indispensable, qu'a servit longtemps a transportar l'aliment alestit a l'ostal, generalament per la maire, la sòr o l'esposa.

La gamèla es pas una causa de l'òme, las femnas l'utilizan tanben, coma biais de transpòrt o coma recipient de manjar, mas sovent per plans preparats per elas-meteissas.^[1]^[2]

La gamèla pòt tanben èsser un manjar fred o caud si se la pòt far rescalfar en una padena de la classa o al restaurant escolar, o que siá rescalfat al banh maria en autres cases.^[3]^[4]

Clausissa dobla, de vòra nauta e de fulhòla esmaltada.
Clausissa metallica dubèrta e garnida.
Tres clausissas d'obrièr, ans 1960.
bentō bako environada d'un furoshiki (pèça de teissut que servís a portar e isolar), gamèlaa tradicionala japonesa.
Estalatge de clausissas de fantasiá

La clausissa fa partida de la cultura infantila, « bóstia per lesca de pan untadas » recuperada per las marcas e que crèa una competicion sociala dintra los parents, particularament als Estats Units.

La gamèla aperten a la cultura obrièra ; se'n consomís lo contengut entre d'obrièrs del meteis nivèl, separadament dels caps, « entre si » ; òm s'estima mai manjar la gamèla al vestidor, assetats a tèrra, puslèu que d'anar al restaurant de l'entrepresa ont òm se fariá amb los executius, emplegats e obrièrs. La sala de manjar comuna expausa l'èsser uman a una confrontacion amb d'autres, de sèxe, de nivèls e de classas socialas de còps desparièras, causa pòt far problèma.^[5]

D'una cèrta manièra, la gamèla es a l'origina de la restauracion en l'entrepresa, un local en principi reservat per i rescalfari e i manjar lo contengut d'aquel recipient.^[6] Pauc a pauc, son estats prepausats en aqueles locals, de sopa e après de manjars, causa qu'a emmenat la diminucion de l'usatge de la clausissa.^[7]

Darrièrament, amb la crisi en Euròpa, i tnben per de rasons de tria d'aliments de mai de qualitat, plan de gents ja non manjan pas pus als restaurants d'entrepresa o de las escòlas mas preferisson de preparar lo manjar a casa e lo consumir en la clausissa o en lo tirant d'aquesta. Rèsta emplegada mai que mai en las escorregudas o excursions, los bivoacs, los campatges e al sen de las armadas.