Friedrich Wöhler (31 de julhet de 1800 - 23 de setembre de 1882) foguèt un quimista alemand dau sègle XIX. Es famós per sa sintèsi de l'urèa en 1828 que permetèt d'establir un liame entre quimias organica e inorganica.

Daguerreotipe de Friedich Wöhler.

Fiu d'August Anton Wöhler qu'èra veterinari, agronòm e pedagòg, acomencèt d'estudis de [[medecina], completats, tre l'annada seguenta, per d'estudis de quimia. Vengut mètge en 1823, preferiguèt s'interessar a la quimia e ne'n venguèt professor en 1828. Fins a sa mòrt, ensenhèt a l'Escòla Professionala de Berlin (1825-1831), a l'Escòla Professionala Superiora de Cassel (1831-1836) e a l'Universitat de Göttingen (1836-1882).

Coma la màger part dei quimistas dau sègle XIX, sei trabalhs regardèron d'aspècts fòrça variats de la quimia. Son resultat pus coneguda es sa sintèsi accidentala de l'urèa a partir de compausats inorganics en 1828. Aquò foguèt una revolucion majora car, segon la teoria dau vitalisme, lei quimistas dau periòde pensavan impossibla una tala sintèsi. Ansin, aquela experiéncia marca la fondacion de la quimia organica modèrna.

En fòra d'aquela sintèsi, Friedrich Wöhler capitèt de trobar de procès de reduccion d'isolar l'alumini (1827), lo berilli (1828) e l'itri (1828) e lo silici cristallin (1856). Descurbiguèt tanben lo carbur de calci, l'acetilèn, l'acid oxalic, l'acid benzoïc, l'idroquinon e un biais d'esplechar la niquelina per la produccion de niquèl. Dins leis annadas 1830, participèt ambé Justus Liebig a l'establiment de la teoria dei radicaus que forniguèt la premiera explicacion sistematica de la liason quimica dins lei compausats organics. Enfin, demostrèt l'existéncia de moleculas organicas dins certanei meteorits. Recebèt la medalha Copley de la Royal Society en 1872 per l'ensems de son òbra scientifica.

Liames intèrnes

modificar

Bibliografia

modificar

Nòtas e referéncias

modificar