Fosforescéncia
La fosforescéncia es lo fenomèn observat quand una matèria contunha d'emetre de lutz après d'èsser estada esclairada. Lo tèrme significa aproximativament illuminar coma lo fosfòr. Lo fosfòr blanc dona en efièch de lutz dins l'escurina, mas dins aquela matèria son de reaccions d'oxidacion (quimiluminescéncia) que son en causa. Fosforescéncia e fluorescéncia son doas formas diferentas de luminescéncia.
Lo quite fenomèn de fosforescéncia se deu, el, a una autra reaccion: s'agís d'una seguida de pèrdas d'energia per d'electrons que son excitats e que tornan a de nivèls d'energia mai bas. Lo fach qu'aquò se realiza lentament ten del domèni de la mecanica quantica: lo retorn dels electrons a lor estat abitual concernís un passatge interdit.
De matèrias fosforescentas coma las aluminatas de tèrras raras[1] son utilizadas per pénher las agulhas d'uns relòtges, e tanben dins la fabricacion de joguinas luminosas.
Diferéncias entre « fluorescéncia » e « fosforescéncia » modificar
Una molecula fosforescenta possedís la proprietat d'absorbar de l'energia luminosa (lutz d'excitacion) e de la tornar lentament jos forma de lutz fosforescenta (lutz d'emission). Un còp l'energia del foton absorbada, la molecula se trapa alara mai sovent dins un estat electronicament excitat, sovent un estat singlet, que se nòta S0*. Lo retorn a l'estat fondamental pòt alara se far de biais diferents: o per fluorescéncia, o per fosforescéncia.
La fluorescéncia es caracterizada per l'emission d'un foton de biais plan rapid. Aquela rapiditat s'explica pel fach que l'emission respècta una de las règlas de seleccion de l'emission de fotons de la mecanica quantica qu'es ΔS=0, çò que significa que la molecula demora dins un estat singulet.
La fosforescéncia, ela, se caracteriza per una transicion d'un estat S=0 cap a un estat S=1 (estat triplet), qu'es pas permisa pel modèl quantic, mas qu'es fa possible pel coplatge spin-orbite. Pasmens, la transicion es mai lenta de se realizar. Seguís alara una emission de foton per tornar a l'estat fondamental.
Utilizacion modificar
De relòtges realizats dins la primièra mitat del sègle XX utilizavan de traças de radi o trici per excitar en permanéncia la pintura fosforescenta (a base de sulfur de Zinc ZnS) de lors agulhas.
Aquela practica dangeirosa (subretot per aquelas que trabalhavan a lor fabricacion) foguèt abandonada al benefici de pinturas a base d’aluminat de estronci (SrAl2O4) dopat per de l'euròpi, aquelas pinturas avent una remanéncia e una luminositat detz còp mai grandas.
- Pigments fosforescents - comparason ZnS contra SrAl
-
;Polvera de ZnS Polvera de SrAl -
; Pigments dins l'escur -
; Pigments dins l'escur après 4 minutas
