L'estereoscopia, imatge estereografica, o imatge 3D (tridimensional) es quina que siá tecnica capabla de donar una informacion visuala tridimensionala o de crear l'illusion de pregonditat dins un imatge. L'illusion de la pregunditat dins una fotografia, film, o mai imatge bidimensional es creada en presentant un imatge leugièrament diferent per cada uèlh, coma se pasa dins la nòstra forma abitual de veire la realitat. Fòrça ecrans 3D utilizan aquel metòde per transmetre los imatges. Foguèt inventada d'en primièr per Sir Charles Wheatstone en 1838. L'estereoscopia s'utiliza en fotogrametria e tanben pel léser amb la produccion de estereogramas. L'estereoscopia es utila per veire d'imatges fabricadas (trabalhada per ordinator) d'un ensems de donadas multidimensionalas coma aquelas obtingudas per de donadas experimentalas. La fotografia tridimensionala de l'indústria modèrna pòt utilizar escàners 3D per detectar e servar d'informacion tridimensionala. L'informacion 3D de pregunditat se pòt tornar bastir mejans de dos imatges utilizant un ordinator per metre en relacion los pixels correspondents als imatges d'esquèrra e drecha. Resòlvre lo problèma de correspondéncia dins lo camp de la vision per ordinator a coma objectiu de crear d'informacion significativa de pregoditat dempuèi dos imatges. La fotografia estereoscopica tradicionala consistís en crear una illusion 3D a partir d'un ecran d'imatges 2D. La forma mai simpla de crear dins lo cervèl la percepcion de prigondor es de donar als uèlhs de l'espectator dos imatges diferents, que representan doas perspectivas del meteis objècte, amb una pichona desviason similara a las perspectivas que de biais natural recebon los uèlhs dins la vision binoculara. Per evitar la fatiga visuala e la distorsion, cadun dels imatges 2D se cal plaçar pel melhor a l'uèlh correspondent de l'espectator de tal biais que quin que siá objècte a una distància infinida percebut per l'espectator deu èsser visualizat per aquel uèlh, e, en mai, l'imatge deu èsser orientat just al davant e dins la posicion adeqüada a la realitat. La vision obtinguda dempuèi cada uèlh deu pas se crosar.

Estereograma fach amb una camèra numerica. D'en primièr se far una foto e sul còp aprèp, la segonda foto amb un desplaçament de la camèra cap a drecha. Per veire l'imatge en 3D cal crosar los uèlhs fins a qu'aparesca un tresen imatge al mièg de las doass. Per veire l'imatge mai gran, clicatz dessús.
Las doas fotos combinadas dins una animacion GIF que se vei a uèlh nud l'efècte tridimensional produch en crosar los uèlhs dins lrimatge estereoscopic de naut

Estereoscopia

modificar

L'imatge estereoscopica se basa sus la visualizacion de dos imatges que representon doas perspectivas diferentas d'un meteis objècte. D'aquel biais lo nòstre cervèl redep dos imatges mas las interprèta coma una sola produsent una sensacion tridimensionala, es a dire, apondent de pregonditat als imatges convencionals 2D.

Podèm situar lo fenomèn de l'esteresocopia a la primièra mitat del sègle XIX, quand un fisician de Gran Bretanha, Charles Wheatstone, establiguèt las basas de la vision tridimensional, bastissent d'esperel un aparelh per poder apreciar de figuras geometricas en relèu. En 1849 David Brewster dissenhèt e construiguèt la primièra cemèra fotografica estereoscopica, e, pauc aprè, un aparelh ver visionar amb de lents per poder observar las fotografias. Es important de notar, doncas, que los primèrs aparelhs apareguèron pauc aprèp la fotografia convencionala, aquò confirma que los estudis de l'estereoscopia ja se realizavan quitament abans l'apareision de la primièra camèra fotografica, per de personatges illustres coma Leonardo Da Vinci. Oliver Wendell Holmes, en 1862, construiguèt un modèl mai comòde d'utilizar. Pasmens, venguèt pas al vam al contrari de çò que se passèt amb la fotografia e mait tard amb lo cinèma estereoscopic. Sonqu'al metan del sègle XX, se tentèt de far una expleitacion comerciala d'aquel sistèma en tres dimensions, coma dins Los crimas del musèu de cera d'Andre de Toth el 1953. Mas aquelas tentativas d'aquela mena satisfaguèron pas lo public a causa de las dificultats de vision del film. Sonque lo cinèma IMAX, que permet veire los imatges en relèu sus de grands ecrans capitèt.

En mai, l'estereoscopia a d'autres aplicacions que lo léser, coma la ciéncia e la medecina. Los progreses informatics permeton de representar d'imatges 3D que s'utilizan dins la cartografia o la medecina, en mai de las aplicacions industrialas e de l'astronomia, que permeton de veire d'astres d'un biais que la fotografia convencionala permetriá pas. Mai especificament, per poder observar d'imatges estereoscopics, foguèron creats diferents procediments, coma la visualizacion crosada, que l'imatge de drecha se vei a esquèrra e viceversa. D'autre procediments demandan la utilizacion d'aparelhs, coma l'anaglif, que cada uèlh de las son de color roge e blau. Un sistèma similar a aquel es la polarizacion, qu'utilitza la lutz polarizada per separar los imatges de drecha e esquèrra. Cal prene en compte que dins tots aqueles procediments, lo resultat final de la visualizacion variarà d'una persona a una autra perque cadun n'a una percepcion diferenta.

 
imatge anaglfic


A l'ora d'ara se pòt trobar divèrsas aplicacions informaticaes per crear d'imatges e vedèos que permeton de las veire 3D amb lo material apropriat. Una autra futura aplicacion serà per la television convencionala, que en comportarà una nòva dimension. Existisson dos tipes de sensors remots. Sensors passius que detectan l'energia (radiacion) qu'es emetida o rebatida per l'objècte o los seus alentorns. Rebatisson la luz solar qu'es la font mai comuna de la radiacion mesurada pels sensors passius. Qualques exemples de sensors remots passius, son: la fotografia del cinema, los sensors d'infraroge, radiòmetres e mai. Al contrari, los sensors actius emeton d'energia amb l'objectiu d'analisar los objèctes e los seus alentorns. Lo sensor mesura la radiacion que se rebatís o se retrodispersa. Lo RADAR es un exemple actiu de la televigiléncia que lo temps de retard entre l'emission e lo retorn se mesura, permetent la localizaion, la nautor, la velocitat e la direccion d'un objècte.

Parallaxi en X

modificar

La parallaxi en X, parallaxi estereoscòpica, es causada per una rotacion dins la posicion d'observacion. Per generar un parelh estereo de fotografias aerianas, una camèra fotografica al bòrd d'un avion fa de fotos del terren a divèrses oras e posicions. Dins lo cas dels satellits, cal que las donadas sián reculhidas dempuèi doas posicions o angles diferents. Lo cambi dels punts d'observacion provòca una rotacion aparenta a la posicion de l'objècte al repècte de l'imatge de referéncia.

Angle parallactic

modificar

L'angle parallàctic, o angle de convergéncia, es format per l'interseccion de la linha de vista de l'uèlh esquèrra amb la linha de vista de l'uèlh drech. Lo punt mai pròche dels uèlhs d'aquelas interseccions a l'angle de convergéncia mai grana. Lo cervèl percep la grandor d'un objècte associant la pregonditat al seu suc e a la seuna basa amb lo angles de convergéncia que se forman vesent lo suc e la basa. Lo parallaxi en X e l'angle parallactic son en relacion. Alara que lo parallaxi en X aumenta, tanben o fa l'angle parallactic.

Modèl estereo. Quand los uèlhs exploran d'airals que s'encrosilhan entre un parelh estereo d'imatges, lo cervèl recep una percepcion tridimensional (3D) contunha de la superfícia. Aquò es causat perque lo cervèl percep de contunh los cambis dins l'angle parallactic d'un infinit nombre de punts de l'imatge que se superpausa per generar la percepcion del terren. Lo modèl tridimensional percebut es conegut coma modèl estereo.

Parallaxi en Y

modificar

Lo parallaxi en Y es present en fòrça parelhs estereo. Es la diferéncia de distàncias entre dos imatges d'un punt contengut dins lo plan vertical que possedís la basa airala. Pòt èsser causat per l'enclinason d'un o ambedos imatges al respècte d'un sistèma de referéncia exteriora. L'inclinason pòt donar coma resultat la desviacion de l'avion. Lo parallaxi de Y se pòt causar tanben per una variacion dins las nautors de vòl o si las imatges s'estampen dins d'escalas leugièrament diferentas. Fin finala, la parallaxi en Y pòt se passar se l'espectator pausa en linha los imatges incorrectament. En quantitats pichnas, lo parallaxi en Y pòt causar una fatiga visuala, pasmens, lo cervèl o compensa e lo modèl tridimensional ven alara visible. En quantitats granda, lo parallaxi en Y fa impossible la vision estereo.

Exageracion visuala

modificar

L'exageracion verticala es presenta dins totes los parelhs estereo e se deu a la dispersion entre las escalas verticalas e oritzontalas d'un modèl estereo. En condicions normalas, l'escala verticala es mai granda que l'orizontala. Aqueles interpretan de l'imatge devon prene encompte aquel efècte per estimar las nautors dels objèctes. L'exageracion verticala s'interprèta melhor quand se considèra la relacion entre la geometria de projeccion de l'imatge e la geometria de vista de un modèl estereo. L'exageracion verticala es la diferència entre las relacions de la base de la projeccion de l'imatge a la nautor de vòl e la basa de la vision estereo a la nautor que lo modèl estereo es vist utisant un dispositiu de vision estereoscopica.

Integracion d'imatges

modificar

Matematicament, un imatge es la representacion de l'espaci tridimensional dins un mitan 2D. La vision d'imatges de la superfícia de la Tèrra en estereoscopia dóna als interprètas d'una informacion mai qualitativa e quantitativa qu'un sol imatge. Los cartografs, los engenhièrs, los geelògs, los idrologistas e mai scientifics utilizèron tradicionalament la vision estereo dins lo seu trabalh. Un modèl estereo pòt contenir l'informacion suls penjals, la dimension de formas de la tèrra e las elevacions de biais fòrça mai clarament qu'una representacion 2D. Encara, los models estereo pòdon mostrar de relacions entre las formas del terren e la vegetacion, las expleitacions de minerals, o los sistèmas d'assecament que no son pas evident de veire amb un sol imatge.

Vision estereoscopica

modificar

Utilizant de parelhs d'imatges de radar se genera del meteis biais qu'en fotogrametria convencionala la vision estereoscopica. Lo contraròtle del posicionament dins l'imatge permet d'anular lo parallaxi en Y, d'aquel biais l'operator suprimís lo parallaxi en X, fusionant las marcas flotantas e mesurant lo parallaxi bidimensional entre los dos imatges per cada punt. L'operacion visuala de supression de parallaxi combina un aspècte geometric, "fusion de las marcas flotantas" e un aspècte radiometric, "cerca de punts omològs dins los imatges". Aquò es lo principal avantatge de la vision en estereo, per integrar simultanèament, la percepcion generala del relèu e lo senhal de retorn d'ambedos imatges. La correspondéncia automatica es sensibla a las dispersions radiometricas que la correspondéncia visuala en la cerca de punts omològs dins los dos imatges. La vision estereoscopica demanda la propagacion de l'error de parallaxis artificials de las coordenadas dels punts de contraròtle (GCP, ground control points). Encara, l'utilizacion d'imatges estereo facilita lo processus d'identificacion d'una caracteristicas coma: punts de contraròtle sobre la capa dels bòsc, rius, bacins, eca. dins lo metòde estereoscopic, l'extraccion planimetrica de las caracteresticas es independent de l'altimetria. Un parelh estereo tanben dona una informacion mai quantitativa qu'un sol imatge, peque permet una visualizacion tridimensionala del terren.

Vejatz tanben

modificar