Cometa de Halley : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
m robot Ajoute: be:Камета Галея |
|||
Linha 7 :
=== Identificacion ===
[[Imatge:AnimatedOrbitOf1PHalley.gif|thumb|left|250px|L'orbita de la cometa de Halley.]]
En 1705, [[Edmund Halley]] publiquèt un libre avançant que las cometas qu'èran aparegudas dins lo cèl en 1531, 1607 e 1682 èran en fach una sola e meteissa cometa. Explicant que la cometa viatja sus una [[orbita|orbita]] [[ellipsa|elliptica]], Pren 76 ans per far una revolucion complèta a l'entorn del [[Solelh]]. Halley prediguèt que revendriá en 1758.
En 1757, [[Joseph Jérôme Lefrançois de Lalande|Lalande]], ajudat per [[Nicole-Reine Lepaute]], e sus la basa de las formulas concebudas per [[Alexis Claude Clairaut|Clairaut]], decidiguèt de calcular los desviaments de la cometa deguts a las gròssas planetas. Prevegèt un retard de 518 jorns a causa de [[Jupitèr (planeta)|Jupitèr]] e de 100 jorns a causa de [[Saturne (planeta)|Saturne]]. Anoncièt doncas lo retorn de la cometa, pas en 1758, mas en 1759 amb un passatge al [[perièli]] en abril de 1759, amb una incertitud d'un mes. Quand la cometa tornèt aparéisser en decembre de 1758 amb un passatge al perièli lo 13 de març de 1759, foguèt un trionf. Aquela prevision permet assetar la mecanica de [[Isaac Newton|Newton]], fasent oblidar la teoria dels revolums de [[René Descartes|Descartes]]. Sus proposicion de [[Nicolas Louis de Lacaille]], foguèt batejada « cometa de Halley<ref> {{fr}} Abbé de la Caille, [http://books.google.ca/books?id=tM7OAAAAMAAJ&pg=RA1-PA522&hl=fr ''Sur le calcul des élémens de la théorie de la comète qui paroît maintenant''], Mémoires de mathématique et de physique tirés des registres de l’Académie royale des sciences de l’année MDCCLIX, p. 522 ff (12 mai 1759).</ref> », mas [[Isaac Newton|Newton]] e Halley son pas mai vius per assistir a lor trionf.
| |||