Federalisme : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
m robot Ajoute: lmo:Federalism |
mCap resum de modificació |
||
Linha 1 :
Lo '''federalisme''' supausa un sistèma de [[govèrn]] de dos gras. La federacion es formada de divèrs estats o províncias que gausisson d'una autonomia que lor permet de reglar coma o entendon de questions coma lo dreit civil, l'[[educacion]], la santat publica.
Lis
en [[Canadà]] - estat federau despuèi [[1867]] -, las detz províncias aun pas que li dreits que lor son expressament reconeguts per la Constitucion federala; quand ditz pas res, la competéncia reven a la federacion. Is [[Estats Units]], al contrari, li cinquanta estats aun toti li poders sonca li que son nomadament atribuits per la Constitucion a l'
Lis
l'Estat federau. Atau, en Canadà, cada província es governada segon
lo sistèma parlamentari, mas lo Parlament a pas qu'una chambra,
Linha 10 :
lo regime presidenciau.
Lis
segonda chambra parlamentària, que a sovent lo nom de ''Senat''. Dinc
aquel Senat, lis
[[Estats Units]], onde i a dos senators per estat, o d'un biais inegau
coma en Canadà (i a vint-e-quatre senators per Ontàrio e Quebèc,
detz, sièis o quatre per las autras províncias). I a tanben dinc lis
Estats Units), que règla li problèmas pausats per l'interpretacion
de la constitucion dinc lei relacions entre la federacion e lis estats.
I a d'estats federaus sobre toti li continents ([[Alemanha]], [[Belgica]], [[Mexic]], [[Cameron]], [[Índia]]). Mas un es ben particular: la [[Soïssa|Confederacion
Li cantons aun una larja autonomia. Amai, lo federalisme soïsse, gràcias a un territòri pro pichon, pòt utilizar la democracia dirècta o mieja dirècta.
Dinc li cantons, i a un quite dreit de revocacion populara dis elegits: atau, lo parlament cantonau pòt èsser dissolgut per votacion a la demanda de 12 000 ciutadans a Bèrna e 5000 a Lucèrna, e lo
▲atau, lo parlament cantonau pòt èsser dissolgut per votacion a la demanda de 12 000 ciutadans a Bèrna e 5000 a Lucèrna, e lo govèrn federau pòt èsser destituit per lo pòble a la demanda de quauques milierats de personas dinc quatre cantons. Aquessi dreits, pasmens, son quasiment pas jamai utilizats.
Darrièra particularitat del regim soïsse: mentre que l'Assemblada
Un aute tipe de federalisme apareguèt ambe la reforma constitucionala
en [[Belgica]], en ginier de [[1989]]: un Estat federau fondat sobre lo
compartiment dei competéncias e dei ressorsas d'un reire
L'Estat federau s'opausa a la confederacion d'
membres aun pas nosat entre guessi que de ligams plan tèunes (a
l'origina, Soïssa foguèt una confederacion) e a l'
unitari coma França. Es entremieg aquessas doas formas extrèmas
d'
[[Categoria:Drech]]
| |||