Calendièr julian : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
mCap resum de modificació |
mCap resum de modificació |
||
Linha 1 :
Lo '''calendièr julian''' es una refòrma del [[calendièr roman]] introducha per [[Juli Cesar]] en [[-46|46 abC]]. Utilizat dins la [[Roma antica]] a partir de [[-45|45 abC]], demòra emplegat fins a son remplaçament pel [[calendièr gregorian]] a partir de la fin del sègle XVI e dins d'unes païses fins al sègle XX. Es encara utilizat pels [[Berbèrs]], dins los [[monastèri]]s del [[mont Atòs]] e per mantuna Glèisa nacionala [[Glèisa
== Caracteristicas ==
Linha 24 :
L<nowiki>'</nowiki>''[[ab Urbe condita]]'', la datacion « a partir de la fondacion de la vila » (es a dire de [[Roma]]), foguèt sonque rarament utilizada per designar las annadas. Aquel metòde servissiá als istorians romans per determinar lo nombre d'annadas entre dos eveniments e diferents istorians podián utilizar mantuna data.
L'adopcion del calendièr julian condusiguèt a maitas èras localas, coma l'[[èra d'Actium]] o l'[[èra ispanica]], e d'unas foguèron utilizadas pendent un temps certan. L'[[èra dels Martiris]], tanben nomenada ''anno Diocletiani'', foguèt utilizada pels crestians d'Alexàndria per datar lors [[Pascas]] pendent los sègles IV e V, e contunha d'o èsser per las Glèisas [[Glèisa
Dins l'èst de la Mediterranèa, los esfòrces dels cronografes crestians coma [[Anian d'Alexàndria]] per datar la [[creacion del monde]] d'aprèp la [[Bíblia]] condusiguèron a l'introduccion d'èras d<nowiki>'</nowiki>''[[Anno Mundi]]'' basadas sus aquel eveniment. La mai importanta es l<nowiki>'</nowiki>''[[Etos Kosmou]]'', utilizada dins lo monde bizantin a partir del sègle X e en Russia fins a 1700. A l'oèst, a l'entorn de [[527]], [[Denys lo Pichon]] prepausèt lo sistèma de l<nowiki>'</nowiki>''[[anno Domini]]'', es a dire « annada del Senhor », que s'es gradualament espandida dins lo monde crestian : las annadas èran numerotadas a partir de la data supausada de l'incarnacion o de l'anonci del [[Jèsus de Nazaret|Crist]], lo [[25 de març]] de l'an [[1]] (siá en l'an 753 ''ab Urbe condita'').
Linha 119 :
Lo calendièr gregorian foguèt lèu adoptat pels païses majoritàriament [[catolic]]s (Espanha, França, Polonha, Portugal, la màger part d'Itàlia, etc.) : en França, per exemple, [[Enric III de França|Enric III]] faguèt seguir lo dimenge 9 de decembre de 1582 pel diluns 20 de decembre de 1582. Los païses [[protestant]]s seguiguèron mai tard e los païses ortodòxes encara aprèp. Dins l'[[Empèri Britanic]], lo 2 de setembre de 1752 foguèt seguit pel 14 de setembre de 1752. Entre 1700 e [[1712]], [[Suècia]] utilizèt un [[Calendièr suedés|calendièr julian modificat]], e adoptèt lo calendièr gregorian en [[1753]]. [[Russia]] utilizèt lo calendièr julian fins a 1918 (als tèrmes d’un decret del Conselh dels commissaris del pòble del 24 de genièr de 1918 e conformadament al qual un descalatge de 13 jorns sul calendièr tradicional, julian, èra decretat. Atal, lo 31 de genièr de 1918 foguèt seguit non pas pel 1èr mas pel 14 de febrièr), aprèp la [[revolucion bolchevica]] e [[Grècia]] fins a [[1923]]. Los dos calendièrs contunhèron de s'escartar pendent aquel periòde : en 1700, la diferéncia passèt a 11 jorns, a 12 en 1800, e 13 en 1900, valor que conservarà fins a 2100.
Se totes los païses ortodòxes (la màger part en Euròpa de l'Èst e del Sud-Èst) an adoptat lo calendièr gregorian abans 1927, es pas lo cas de lors Glèisas nacionalas. En mai de 1923, un sinòde a [[Istambol]] prepausèt un [[calendièr julian revisat]], constituit d'una partida solara identica al calendièr gregorian (e qu'o demorarà fins a 2800) e d'una partida lunara calculant la data de Pascas per observacion astronomica a [[Jerusalèm]]. Totas las Glèisas
La partida solara del calendièr julian revisada foguèt acceptada sonque per qualques Glèisas
=== Usatge actual ===
En defòra d'unas Glèisas
== Vejatz tanben ==
| |||